Huy Trực – tác giả giành giải Bài hát của tháng đầu tiên của chương trình Bài hát Việt năm 2013 – nói trong cuộc phỏng vấn với phóng viên của VTV News: “70% những bài viết về Trực là do chị thực hiện”.
Câu nói này bao hàm rất nhiều ý nghĩa. Có thể hiểu đó là sự khiêm tốn, rằng Huy Trực vẫn còn là một tác giả mới dù trong 3 năm qua, những sáng tác của Trực không ít lần giành giải và lọt vào Chung kết năm của Bài hát Việt. Cũng có nhiều ca sĩ lấy sáng tác của Trực tham gia những cuộc thi âm nhạc, có thể kể đến Hạ Trâm với Chỉ là giấc mơ hay mới nhất là Nguyễn Đình Thanh Tâm với Cánh diều lạc phố. Tuy nhiên, trong bất kỳ cuộc phỏng vấn nào đã từng thực hiện, Huy Trực đều mang đến cảm giác anh là người mới và còn rất nhiều điều cần học hỏi. Cuộc phỏng vấn lần này cũng vậy, dù Trực vừa giành giải cao nhất tại liveshow đầu tiên của Bài hát Việt trong năm 2013.
‘ Huy Trực chụp chung với các em bé dân tộc Sherpa trong chuyến đi mới nhất tới Nepal. (Ảnh: Nhân vật cung cấp)
Đã theo dõi Huy Trực nhiều năm qua trên BHV, cũng thấy bạn nhận giải thưởng nhiều lần nhưng chưa lần nào nhiều cảm xúc như lần vừa rồi. Tại sao vậy?
- Lần vừa rồi là lần nhiều cảm xúc nhất vì ngay từ đầu Trực đã xác định bài hát này viết ra không nhằm mục đích thi thố mà đơn giản trong khoảng thời gian này Trực cảm thấy lạc quan và muốn truyền sự lạc quan đấy cho những người trẻ khác nên viết. Rồi Hạ Trâm mang bài hát gửi đến chương trình BHV. Trực cũng hơi bất ngờ về việc này. Rồi đến ngày liveshow diễn ra, Trực đi xem cũng với tinh thần là "góp phần làm phong phú" chương trình thôi nhưng không ngờ được giải lớn. Vì thế lúc anh Huy Tuấn xướng tên bài hát, Trực không nhận ra những gì đang xảy ra xung quanh nữa, đi lên sân khấu mà còn đập tay rầm rầm vào sàn sân khấu đến nỗi khán giả phải cười vì sự vô tư đó. (cười)
Cảm xúc lúc đó lạ lắm, hoàn toàn bất ngờ và không thể nghĩ đến.
Có phải vì do người khác gửi hộ mình, mình không có nhiều suy nghĩ về việc thi thố nên thoải mái hơn?
- Thật ra thì về sau này Trực gửi bài hát đến BHV cũng không "máu me" giải thưởng như trước. Những bài hát của Trực sau này cũng không còn viết trúc trắc như trước nữa. Mặt khác, những sáng tác của Trực cũng không thuộc kiểu dễ dàng "bán" ra thị trường hoặc có thể nhờ một ca sĩ nổi tiếng phổ biến ngay cho nên việc gửi bài hát đến BHV mục đích lớn nhất là để bài hát của mình nhiều người biết đến hơn là vấn đề giải thưởng.
Vậy ngoài sự thay đổi mang tính tư tưởng thì cách viết ca khúc của Trực có gì quá khác biệt? Và sự thay đổi này do đâu?
- Thay đổi này trên một khía cạnh nào đó, có thể nói là do Trực già hơn (cười). Trực cảm thấy mình nên là chính mình và làm điều mình thích hơn là điều người khác thích. Vì tính cách của Trực rất vui vẻ, lạc quan thì tại sao lại viết những bài khó khăn hoặc chiêm nghiệm trong khi mình chưa đủ vốn sống để viết? Hiện tại công việc và hoàn cảnh sống của Trực rất ổn, tiếp xúc nhiều với các bạn trẻ từ môi trường thiết kế tới âm nhạc và Trực mong muốn âm nhạc của mình cũng sẽ phản ánh những điều đó.
Lúc trẻ mình hay phức tạp và quan trọng hóa, khi chín chắn hơn thì lại sống đơn giản hơn. Có thể hiểu sự thay đổi này của Huy Trực đến từ những trải nghiệm của mình trong đời sống?
- Chắc là vậy. Trực cũng đã nói dạo này mình lạc quan hơn và muốn chia sẻ sự lạc quan đến cho mọi người. Còn sự đơn giản thì không phải ai cũng vậy đâu. Nhiều bạn trẻ đã sống đơn giản ngay khi họ vừa qua tuổi trưởng thành, mình biết nhiều bạn như vậy lắm. Trực thì đến hơn 30 tuổi mới tập như vậy.
Tại sao lại phải tập? Sao không để mọi sự thay đổi theo cách tự nhiên?
- Để mọi thứ tự nhiên thì sẽ không ổn. Trực thích một cuộc sống có kế hoạch và những dự định, những cột mốc hơn, nhất là đối với một người quá nhiều ngẫu hứng như Trực. Nếu để Trực tự nhiên chắc sẽ không tự trở thành một con người mà mình mong muốn đạt đến.
Bức ảnh được chụp bởi Huy Trực, ghi lại khoảnh khắc chạy mưa và hạnh phúc của một ngư dân về nhà với đầy ắp cá câu được. Bức ảnh được chụp trong chuyến đi đến Myanmar. (Ảnh: Nhân vật cung cấp)
Quay lại với BHV, Huy Trực nghĩ gì về những thay đổi của chương trình trong năm nay?
- Câu hỏi này khó nên cho phép Trực trả lời câu này mang tính chất biểu trưng một chút. Chương trình BHV năm nay có một sự thay đổi khá lớn, đó là ca khúc gửi dự thi sẽ được sự tư vấn của các chuyên gia có kinh nghiệm. Như vậy chắc chắn sản phẩm sẽ mang tính chuyên nghiệp hơn. Tuy nhiên, riêng bản thân Huy Trực thì mong muốn sự can thiệp đó nó sâu hơn nữa, Trực mong muốn có những sự áp đặt hoặc tranh cãi nảy lửa giữa các chuyên gia và các tác giả để sản phẩm cuối cùng được hoàn thiện hơn. Ngoài ra, một điều Trực đang suy nghĩ dựa trên chính giải thưởng của mình và show tháng 9 vừa rồi, là có vẻ bây giờ tính chất đại chúng của BHV được nhấn mạnh hơn. Chương trình đã nghiêng một chút theo kiểu truyền hình thực tế và tiêu chí chọn bài cũng như giải thưởng gần gũi hơn.
Hình như, xét từ cuộc phỏng vấn gần nhất thực hiện, Huy Trực có vẻ không thích lắm khi xu hướng của BHV đi theo hướng này?
- Nói sao nhỉ? Từ trước tới giờ Trực vẫn xem BHV là một nơi bất khả xâm phạm, một niềm kiêu hãnh, kiểu như "sân chơi này không phải sân cộng đồng đâu nhé, mà là sân chơi của những tay chơi" và BHV luôn cho Trực cái cảm giác đó. Những thay đổi của BHV hiện nay, nếu có, thì đối với Trực nó vẫn đang giữ những giá trị đó, chỉ là gần với công chúng hơn thôi. Nhưng phải nhìn nhận chủ quan của Trực thì có khi một số bài hát đoạt giải bây giờ nếu thi khi xưa thì chưa chắc đoạt giải và ngược lại.
Vậy sao mình không nghĩ về tính thời điểm bài hát đó đoạt giải, nó dựa trên chất lượng các ca khúc trong một liveshow, khó có thể so sánh ca khúc giữa các liveshow khác nhau được?
- Đúng rồi, nhưng mà theo dõi BHV lâu thì cũng thấy những xu thế về bài hát khá rõ chứ không phải chất lượng ca khúc. Ví dụ như những năm đầu dòng dân gian đương đại khá phổ biến và có hẳn giải thưởng cho dòng này, về sau thì không có nữa. Số lượng ca khúc theo thể loại này bây giờ cũng không còn phổ biến tại BHV nữa. Có thể có nhiều lý do nhưng đây là quan sát của riêng Trực.
Vậy năm nay Huy Trực có dự tính tham gia BHV nữa không? Sau liveshow vừa rồi?
- Nếu có thì sẽ là một bài mình tự hát vì bây giờ mình không còn phải lo lắng nữa, thoải mái hát vì đã có một bài làm vốn rồi (cười). Nhưng Huy Trực ham chơi lắm, từ giờ tới cuối năm Trực sẽ đi du lịch Indonesia xong rồi về đi tiếp Úc nên chắc không có thời gian nhiều để viết nhạc nữa. Gần một năm rồi Trực chăm chỉ làm việc nên cuối năm phải tự thưởng thôi.
Mà nếu như Trực không còn biết làm gì để ăn thì có khi lại xách ba lô lên rồi đi khắp thế giới để tìm việc. Trực cực kỳ hứng thú tới những nơi ít người tới, chỉ riêng mình.
Sau đó về sẽ viết Xách ba lô và đi?
- (cười lớn) Không đâu! Trực là người sống có kế hoạch và có xách thì cũng phải tính xách tay phải hay trái rồi mới đi.
Chà, một người sống có kế hoạch như thế có khi nào làm gì đó liều mạng chưa?
- Có chứ, có khi có những tình huống bắt buộc mình phải đối mặt thì cũng chịu. Ví dụ như lần leo Himalaya vừa rồi phải đáp máy bay xuống sân bay nguy hiểm nhất thế giới. Đó là một đường băng dài 400m và sát vực thẳm, phi công chỉ định vị bằng mắt thường, ngồi trên máy bay và niệm Phật. Trực biết trước phải đối mặt với việc đó khi còn ở nhà nhưng vẫn đi vì khao khát leo núi quá. Bây giờ kể lại Trực còn rợn da gà nhưng dù gì thì cũng là một sự liều mạng được biết trước chứ không phải bộc phát nhất thời.
‘ Một sư tiểu học kinh trong 1 tu viện cổ. (Ảnh: Nhân vật cung cấp)
Vậy cái hay của một người sống theo kế hoạch là gì?
- Theo Trực thì họ có thể kiểm soát được cuộc sống của mình và lái nó theo hướng mình muốn. Đương nhiên còn tùy thuộc vào con đường có phẳng hay không và những yếu tố khác. Mình không hẳn sống theo kế hoạch nhưng mình mong muốn mình sẽ như vậy. Huy Trực rất thích những cột mốc và những mục tiêu.
Vậy cái "mất mát" của việc sống theo kế hoạch là gì?
- Là ít gặp những "của hời" (cười). Vì thường "của hời" là những thứ không nằm trong kế hoạch, ví dụ như kế hoạch của Trực là năm 35 tuổi sẽ có vợ chẳng hạn và trong suốt giai đoạn trước 35, Trực sẽ không quan tâm lắm đến việc cưa cẩm một ai đó vì nó không nằm trong kế hoạch. Do vậy Trực đã mất đi nhiều mối ngon lành. (cười lớn)
Vậy giải BHV vừa rồi có phải một “món hời” không?
- Chị hỏi câu này khéo quá. Tại vì trong kế hoạch của Trực không có "kế hoạch đoạt giải thưởng BHV" nên đây là trường hợp đặc biệt rồi. Ta có thể gọi là "vượt kế hoạch" chứ hời thì sao hời được.
Vậy chúng ta sẽ hy vọng Trực sẽ vượt kế hoạch trong nhiều lần nữa.
- Trực luôn mong muốn những lần vượt kế hoạch ngoài dự kiến như vậy vì quả thật nó khích lệ cho mình rất nhiều. Điều cơ bản nhất là làm cho mình cảm thấy mình "được việc" và có niềm tin là mình không đi lệch đường.
Cảm ơn Huy Trực về cuộc trò chuyện!