Không phải một giải vàng như năm 2007 khi lần đầu tiên tham dự giải Cánh diều vàng mà ở lần trao giải Cánh diều vàng năm 2009 này, bộ phim “Một ngày với voọc quần đùi” của đạo diễn Nguyễn Hồng Quảng (Ban Khoa giáo- Đài THVN) đã ẵm trọn 2 giải ở thể loại phim tài liệu khoa học: “Giải Cánh diều vàng cho phim tài liệu khoa học” và giải “Cánh diều vàng cho đạo diễn xuất sắc”. Một kết quả mà chính chủ nhân của hai giải thưởng nói trên cũng không ngờ tới. Hãy cùng chúng tôi trò chuyện cùng đạo diễn Nguyễn Hồng Quảng (phòng Phim tài liệu khoa học, Ban Khoa giáo, Đài THVN) để có cơ hội hiểu hơn về bộ phim của anh.
Sở hữu 2 giải Cánh diều vàng 2009, anh có bất ngờ?
Lần đầu tiên nhận giải cánh diều vàng năm 2007, tôi thực sự bất ngờ bởi ở thời điểm đó tôi tham gia để biết được mình đang đứng ở đâu, nhưng không ngờ lại giành được giải. Lần này cũng bất ngờ không kém, bởi vì tôi không nghĩ là một lúc được liền 2 giải như thế…
Làm thế nào, các anh có thể có được một bộ phim về loài voọc đặc sắc đến như vậy?
Bộ phim “Một ngày với Voọc quần đùi” là câu chuyện xoay quanh cuộc sống của một đàn voọc ở khu bảo tồn thiên nhiên Vân Long, tỉnh Ninh Bình. Để có đủ chất liệu kể về câu chuyện trong vòng 1 ngày của đàn voọc này, đoàn làm phim đã phải thực hiện rất nhiều các cảnh quay ở Khu bảo tồn Vân Long và Vườn quốc gia Cúc Phương trong vòng khoảng 1 năm, theo từng mùa vụ của loài sinh vật đặc hữu này như: mùa sinh sản, mùa thay lông, nuôi con, kiếm mồi, trưởng thành…
Loài voọc quần đùi là loài đặc hữu của miền Bắc Việt Nam (có nghĩa là chúng ta không thể tìm thấy loài này ở bất kỳ đâu trên thế giới ngoài lãnh thổ Việt Nam). Loài này đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng rất cao. Do nạn săn bắn và phá rừng bừa bãi nên chúng rất nhạy cảm với sự xuất hiện của con người. Vì thế, để tiếp cận và quay được cảnh sinh hoạt của loài voọc này cần phải có một khoảng thời gian để làm quen dần với chúng. Đến lúc chúng thấy sự có mặt của mình là vô hại, chúng sẽ không còn chạy trốn nữa.
Trong quá trình thực hiện bộ phim về loài voọc này, các anh gặp phải những thách thức gì?
Thách thức lớn nhất đó là địa hình ở khu vực Vân Long, bởi đại đa số là núi đá vôi và đất ngập nước, nên việc di chuyển và tiếp cận đàn voọc là rất khó khăn và cũng chẳng thể tiếp cận chúng được gần hơn, khoảng cách 100 hoặc 200 mét cũng là lý tưởng để thực hiện các cảnh quay. Để thực hiện những cảnh quay sinh động của đàn voọc trên núi đá vôi trong cự ly này, chúng tôi phải sử dụng ống quay tele 400 bởi các máy quay thông thường không thể ghi hình được cận cảnh.
Trong quá trình làm phim, đã bao giờ các anh phải bỏ dở các cảnh quay bởi quá khó không thể thực hiện được?
Theo như kịch bản cũng như ý tưởng của mình trước đó, thì sẽ có rất nhiều cảnh quay được thực hiện. Tuy nhiên, thực tế không hẳn là như vậy. Có những hình ảnh theo kịch bản, theo sự tưởng tượng thì không thể thực hiện được nhưng có những hình ảnh không có trong kịch bản thì lại làm được và đó lại là những cảnh sinh động hơn những gì mình có thể tưởng tượng. Một cảnh tượng mà bản thân tôi cũng thấy xúc động và may mắn ghi hình được là lúc voọc mẹ ôm con vào lòng dưới trời mưa tầm tã, voọc mẹ đã dùng cả thân mình để che mưa cho con.
Kịch bản ban đầu khi đi quay chỉ là cái sườn mà thôi còn tất cả những chi tiết, những gì tạo nên bộ khung của phim lại phụ thuộc vào quá trình đi quay, chất liệu hình ảnh quay được để có thể làm nên một câu chuyện sinh động, hấp dẫn và lý thú.
Những dự định sắp tới của các anh là gì?
Chúng tôi sẽ tiếp tục hành trình khám phá sự đa dạng của hệ động thực vật nước ta. Những gì chúng tôi mới làm được chỉ là một phần rất nhỏ trong kho tàng thiên nhiên vô tận của Việt Nam. Hiện tại, một serie về hệ sinh thái Phong Nha Kẻ Bàng đã được quay xong và đang trên bàn dựng. Trong một vài tháng tới sẽ phát sóng 3 tập của serie phim này, trong đó có riêng một tập phim nói về loài voọc Hà Tĩnh, một loài chỉ mới tìm thấy ở vườn quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng và một khu vực giáp Lào.…
Xin cảm ơn anh về cuộc trao đổi này. Chúc anh cùng các đồng nghiệp thành công hơn nữa với những dự định của mình.