Phóng viên VTV chung sống cùng... động đất

Đón… động đất hàng tuần

Không phải đến khi nhận nhiệm vụ làm trưởng đại diện văn phòng thường trú VTV tại Nhật Bản, phóng viên Đức Cường mới làm quen với thảm họa đáng sợ của thiên nhiên - động đất. Thực tế, anh đã có quãng thời gian dài trải nghiệm với những cơn địa chấn triền miên của xứ sở mặt trời mọc. Thâm niên ở Nhật Bản của anh là những năm học đại học chuyên ngành kinh tế phát triển sau đó tiếp tục ở lại hoàn thành khóa cao học.

Ngày mới sang, không thể nói là Đức Cường không sợ hãi nhưng động đất mãi cũng thành quen, thành chai lì. Trở về Việt Nam không lâu, anh đầu quân vào phòng Thời sự quốc tế, ban Thời sự, Đài THVN. Là phóng viên hiếm hoi của VTV biết tiếng Nhật, trước yêu cầu đặt văn phòng thường trú của VTV tại Nhật Bản, Đức Cường đã được chọn mặt gửi vàng. Anh tiếp tục trở lại đất nước mà anh đã nằm lòng về giao thông, phong tục tập quán, thói quen ứng xử, văn hóa… của người bản xứ. Lần này, anh đến Nhật sau trận động đất, sóng thần kinh hoàng năm 2011 không lâu. Dư âm về những hậu quả của sự rò rỉ phóng xạ của các nhà máy điện hạt nhân vẫn còn đó.

Nhưng thật may mắn, Đức Cường không nhận được bất cứ ngăn cản nào từ gia đình, ngược lại, vợ anh còn rất ủng hộ chồng lên đường nhận trọng trách mới. “Có thể cảm nhận được những rung chấn động đất tại Nhật Bản hầu như hàng tuần. Trong 4 tháng đầu tiên, mình đã chứng kiến hai trận động đất lớn (có đưa tin trên bản tin thời sự VTV), rung chấn 7 độ richter và 6,2 độ richter. Ngồi trên tầng 7 của tòa nhà mà độ rung lắc giống như đang đi trên thuyền giữa biển khơi. Thỉnh thoảng đang ngủ, giật mình tỉnh dậy vì chiếc giường rung lên bần bật. Xác định sống ở Nhật Bản là nguy hiểm, bạn sẽ không biết trước điều gì sẽ xảy ra trong tương lai”. Đức Cường chia sẻ.

Khi nhận nhiệm vụ làm Phụ trách Văn phòng thường trú VTV tại Tokyo, Nhật Bản, Đức Cường may mắn được phía Nhật cung cấp khóa đào tạo 4 tháng của hãng thông tấn NHK (do tổ chức JICA - cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản tài trợ). Đây là khóa học cực kỳ hữu ích cho công việc của Cường. Không chỉ được học cách làm tin, phóng sự từ các chuyên gia của NHK, anh còn được hướng dẫn cách móc nối, tiếp xúc xin phỏng vấn, xin quay phim, những thực tế liên quan đến giao tiếp xã hội… Bởi người Nhật rất ít nói tiếng Anh nên thông thạo tiếng Nhật là một lợi thế để Cường nắm bắt các thông tin một cách sâu nhất và triển khai công việc nhanh nhất.

Tuy nhiên, khá nhiều thử thách đặt ra với nghề phóng viên đặc biệt là phóng viên truyền hình như anh. Xã hội Nhật Bản coi trọng quyền riêng tư, làm phóng sự ra đường quay tự do không được mà phải xin phép, nếu không tất yếu sẽ gặp cảnh sát.

Tại các khu phố kinh doanh lớn, các cửa hàng cửa hiệu thường liên kết thành các hiệp hội và đề ra những quy tắc chặt chẽ đối với việc chụp ảnh, quay phim. Các hãng truyền hình không thể tự do quay phim tại những địa điểm như vậy nếu không xin phép trước. Chính vì thế, các Đài truyền hình kể cả hãng tin nổi tiếng NHK ít có những hình ảnh quay trước mặt các đám đông và toàn phải quay… lưng mọi người. Người Nhật còn quan niệm nếu quay mặt trẻ con đưa lên tivi sẽ bị bọn xấu theo bám, hãm hại, nên không được phép ghi hình trẻ con. Ghi hình trong các trường tiểu học là công việc rất khó khăn, do phải qua hàng loạt khâu xin cấp giấy phép.

Đối với việc móc nối phỏng vấn, phóng viên cần tiến hành trước thời điểm ghi hình một tuần và tốt nhất là thông qua email. Rất nhiều quy tắc ràng buộc, những cửa ải khó khăn tuy nhiên, Cường cho biết những phóng viên nước ngoài như anh tác nghiệp vẫn dễ dàng hơn các phóng viên truyền hình của Nhật Bản (!). Và điều anh lo lắng nhất là trọng trách chịu trách nhiệm cung cấp tin tức, phóng sự trên tất cả các lĩnh vực của xã hội Nhật Bản một cách chính xác và nhanh nhất về nước.

Vượt qua càng nhiều thử thách và gặt hái kết quả tốt đẹp chính là nguồn động lực mới để sáng tạo. Đó không chỉ là chuyện riêng có ở Văn phòng thường trú VTV tại Nhật Bản.