Đất và Người là bộ phim nổi tiếng của đạo diễn Nguyễn Hữu Phần, người sau này ghi dấu ấn qua hàng loạt bộ phim về đề tài nông thôn như: Gió làng Kình, Ma làng, mà gần đây nhất là Làng ma 10 năm sau... Được nhà văn Phạm Ngọc Tiến chuyển thể từ tiểu thuyết Mảnh đất lắm người nhiều ma của nhà văn Nguyễn Khắc Trường, chất liệu kịch bản hay, cộng với tài đạo diễn và diễn xuất của dàn diễn viên đã đưa Đất và Người trở thành một trong những bộ phim xuất sắc nhất về đề tài nông thôn.
Gây "bão" ngay khi phát sóng cuối năm 2002, Đất và Người sau đó được phát đi phát lại nhiều lần trên các kênh truyền hình và đến nay vẫn được nhiều người yêu thích. Thậm chí, một fanpage của hội những người yêu thích bộ phim này đã được lập nên và cập nhật thường xuyên từng câu thoại của các nhân vật.
‘ Các diễn viên Vi Cầm, Duy Thanh, Hán Văn Tình ngoài đời
Trong số các diễn viên trong phim, nghệ sĩ Tuấn Dương - người đóng vai Cao - mới đây đã qua đời vì ung thư. Các diễn viên còn lại, một số không còn đóng phim.
‘ Nghệ sĩ Tuấn Dương Hán Văn Tình - Quềnh
Không phải là nhân vật chính của phim nhưng Quềnh, nhân vật do nghệ sĩ Hán Văn Tình thủ vai đã trở thành một trong những vai diễn được khán giả yêu thích nhất. Trong tiểu thuyết của nhà văn Nguyễn Khắc Trường, nhân vật Quềnh chết ở ngay đầu câu chuyện do bị chảy máu dạ dày. Tuy nhiên, trên màn ảnh, đời sống của Chu Văn Quềnh được nối dài đến hết phim.
‘ Hán Văn Tình (phải) đóng đinh với vai Quềnh trong phim
Hán Văn Tình là diễn viên tuồng. Anh được mời đóng một vai nhỏ trong phim Người thổi tù và hàng tổng của con trai đạo diễn Hữu Phần. Ấn tượng với nhân vật này, ông đã mời Hán Văn Tình vào vai Quềnh. Nhân vật đó thành công đến nỗi anh bị "chết vai". Nhiều người sau này chỉ gọi anh là Quềnh thay vì tên khai sinh.
Góp vào thành công của vai diễn này phải kể đến vai trò của nghệ sĩ Trung Hiếu khi lồng tiếng cho vai Quềnh. Đến nỗi, khi đi diễn tỉnh, mỗi lúc Hán Văn Tình cất lời khán giả nhất quyết nói anh không phải là Quềnh vì giọng nói khác hẳn trên phim.
‘ Nghệ sĩ Hán Văn Tình ngoài đời
Sau Đất và Người, anh gần như mất hút khỏi màn ảnh nhỏ vì đắt show đi diễn ở nhiều nơi. Gần đây, Hán Văn Tình trở lại màn ảnh trong Bão qua làng - bộ phim khác cũng về đề tài nông thôn đang phát sóng trên VTV1. Hiện, Hán Văn Tình vẫn đang công tác tại Nhà hát Tuồng Việt Nam.
Duy Thanh - Thủ
‘ Duy Thanh (phải) trong "Đất và Người"
Nổi tiếng với những vai phản diện, diễn viên Duy Thanh cũng có một vai diễn ấn tượng trong Đất và Người. Vai Bá Thủ là một người gia trưởng, nhiều âm mưu và luôn đứng sau những vụ tranh giành quyền lực chính trị, đấu đá trong làng. Vai ông Thủ, bí thư Đảng ủy xã có thể nói là một trong những nhân vật vô cùng thành công của bộ phim. Đây cũng là vai diễn rất tâm đắc của NSƯT Duy Thanh.
‘ Duy Thanh trong "Bão qua làng" đang phát sóng
Duy Thanh đóng nhiều phim, đặc biệt là phim truyền hình. Gần đây ông trở lại trong bộ phim Bão qua làng trong vai Tùng. Đây cũng là bộ phim ông tham gia khi đã biết mình bị ung thư phổi. Hiện tại, ông đang trong giai đoạn điều trị và vẫn thi thoảng góp mặt trong những bộ phim truyền hình ngắn tập.
‘ Diễn viên Duy Thanh thời điểm hiện tại Duy Hậu - Hàm
Đảm nhiệm vai quan trọng nhất của phim - trưởng họ Trịnh - là nghệ sĩ Duy Hậu. Ông Hàm trong phim đại diện cho thói gia trưởng, phong kiến và cũng đầy những âm mưu, thủ đoạn. Với khả năng diễn xuất dày kinh nghiệm, nghệ sĩ Duy Hậu đã lột tả thành công vai diễn ấn tượng này dù nhân vật có tính cách đối lập với ông ngoài đời.
‘ Nghệ sĩ Duy Hậu (trái) trong "Đất và Người"
Duy Hậu là gương mặt quen thuộc với khán giả truyền hình qua hàng loạt bộ phim như: Sóng ở đáy sông, Những ngọn nến trong đêm. Sinh năm 1951, dù nghiệp diễn đủ đầy nhưng cuộc sống riêng của nghệ sĩ Duy Hậu lại nhiều nỗi buồn. Vợ con ông đi nước ngoài gần 30 năm nay nhưng không trở về khiến ông phải sống cảnh cô đơn đằng đẵng.
Sau Đất và Người ông ít đóng phim. Đạo diễn Nguyễn Hữu Phần cho biết có thời gian dài Duy Hậu ốm nặng nhưng nay đã phục hồi. Hy vọng sắp tới Duy Hậu sẽ trở lại với màn ảnh.
‘ Nghệ sĩ Duy Hậu ngoài đời Minh Phương - Son
Đối lập với anh em ông Hàm - Thủ, vai bà Son (vợ ông Hàm) do nghệ sĩ Minh Phương thủ vai nhận được nhiều sự đồng cảm của khán giả. Minh Phương đã thể hiện xuất sắc hình ảnh một người phụ nữ nông thôn điển hình, hiền dịu, vì chồng con và luôn sống chịu đựng.
‘ Minh Phương trong vai bà Son (đang được bới tóc)
Minh Phương thuộc lứa diễn viên khóa đầu tiên của Nhà hát Tuổi trẻ, cùng lớp với Chí Trung, Lan Hương, Ngọc Huyền… Ít ai biết chị là con gái xứ Mường và làm dâu Hà Nội. Dù đã lên chức bà nhưng Minh Phương vẫn miệt mài đóng phim.
‘ Minh Phương (giữa) trong một vai diễn nhiều bất ngờ của "Bản di chúc bí ẩn"
Minh Phương là diễn viên quen thuộc trên màn ảnh truyền hình. Chị đặc biệt ghi dấu ấn với hình ảnh những phụ nữ dịu dàng và mang nhiều số phận. Gần đây Minh Phương "lột xác" qua hàng loạt vai phản diện trong Chân trời trắng và mới nhất là Bản di chúc bí ẩn với hình tượng một phụ nữ sắc sảo, nhiều âm mưu.
Hồng Minh - Tùng
‘ Hồng Minh (trái) trong một cảnh quay
Vai Tùng do Hồng Minh đảm nhiệm cũng là một trong những nhân vật thú vị của Đất và Người như đại diện cho cái mới. Là cháu của ông Vũ Đình Phúc - "kẻ thù" của ông Hàm - nên tình duyên của Tùng và con gái của ông Hàm (Đào, do Thanh Giang đóng) gặp không ít trắc trở. Mối tình của họ cũng đẩy mối thâm thù giữa hai dòng họ Trịnh - Vũ thêm sâu sắc.
Sau Đất và Người, Hồng Minh cũng tham gia vài phim. Gần đây anh tái xuất với vai chính trong bộ phim truyền hình Bánh đúc có xương với ngoại hình không khác nhiều so với thời điểm đóng Đất và Người hơn 10 năm trước.
‘ Hồng Minh trong một cảnh của "Bánh đúc có xương" Vi Cầm - Mận
‘ Khi đóng "Đất và Người", Vi Cầm chưa đầy 20 tuổi
Không phải là nhân vật chính trong phim nhưng Vi Cầm cũng được đảm nhiệm một vai diễn khá thú vị là Mận - cô con út của ông Hàm. Sau đó, nữ diễn viên tay ngang này chinh phục màn ảnh qua hàng loạt vai diễn ấn tượng trong Chuyện phố phường, Hai phía chân trời và gần đây là Ông tơ hai phẩy. Theo học khoa violin tại Nhạc viện Hà Nội nên đóng phim với Vi Cầm luôn xếp sau âm nhạc.
‘ Hiện, Vi Cầm công tác tại Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam và thường xuyên xuất hiện trong các buổi hòa nhạc của nhà hát. Trong cuộc sống riêng, Vi Cầm rất kiệm lời và đặc biệt kín tiếng với truyền thông. Thời điểm ra mắt phim Hai phía chân trời, Vi Cầm tới dự nhưng ra về sớm, từ chối mọi lời đề nghị phỏng vấn.
‘ Vi Cầm và con trai
Chia tay với người chồng đầu tiên, hiện Vi Cầm đang làm mẹ đơn thân của một bé trai gần 1 tuổi.