Trụ sở Bộ Quốc phòng Nam Tư là một trong những mục tiêu bị NATO không kích (Ảnh: AFP)
Mỹ và các nước phương Tây đang gia tăng sức ép với Nga trước những sự kiện vừa qua liên quan đến cuộc khủng hoảng Ukraine và việc Crimea sáp nhập vào Nga. Tuy nhiên, còn có một sự kiện khác mà ngày hôm nay (24/3) vừa tròn kỷ niệm 15 năm nhưng không hề được phương Tây nhắc đến, đó là chiến dịch quân sự của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nhằm vào Liên bang Nam Tư trước đây, một sự kiện đánh dấu cuộc không kích lớn nhất của NATO tại châu Âu và việc một liên minh quân sự tấn công một quốc gia có chủ quyền.
Ngày 24/3/1999, các máy bay ném bom của NATO đã dội bom xuống những mục tiêu quân sự và dân sự của Liên bang Nam Tư. Thủ đô Beograd cũng bị tấn công. Cuộc không kích đã khiến hàng nghìn người thiệt mạng, gây hư hại nặng nề cơ sở hạ tầng của đất nước Nam Tư.
Chiến dịch kéo dài trong suốt 78 ngày, với sự tham gia của tổng cộng 19 quốc gia thành viên NATO. Nguyên cớ của vụ tấn công bắt đầu từ sự phản đối của Beograd với đề nghị của Mỹ triển khai một lực lượng quân đội nước ngoài tại tỉnh Kosovo, là nơi quân đội và cảnh sát Nam Tư đang mở một cuộc chiến chống lại các tay súng gốc Albani đòi độc lập cho Kosovo.
Điều đáng nói là cuộc không kích được tiến hành mặc dù không hề được sự chấp thuận của Hội đồng Bảo an LHQ.
Tổng cộng trong 11 tuần tấn công Nam Tư, NATO đã huy động hơn 1.000 máy bay và trực thăng các loại thực hiện 35.000 chuyến bay ném bom, trút xuống Nam Tư 79.000 tấn thuốc nổ.
Hơn 2.000 dân thường và 1.000 binh lính Nam Tư đã thiệt mạng, cùng trên 5.000 người bị thương, hơn 1.000 người mất tích.
Các cơ sở công nghiệp - quốc phòng của Nam Tư bị phá hủy hoàn toàn, cùng với đó là hơn 1.500 điểm dân cư, 60 cây cầu, 1/3 số trường học bị dội bom. Tổng số thiệt hại đối với các cơ sở công nghiệp, giao thông vận tải và dân sự của Nam Tư theo các đánh giá dao động từ 60 đến 100 tỉ USD.
Đặc biệt, hậu quả của chiến dịch này cho tới nay vẫn nặng nề khi tại nhiều điểm dân cư ở Serbia, nhất là miền Nam nước này, mức độ phóng xạ vẫn cao hơn bình thường. Các nghiên cứu cho thấy ở những khu vực miền Nam Serbia hứng chịu nhiều bom đạn của NATO, tỉ lệ người dân bị ung thư đã tăng gấp rưỡi.
Chiến dịch kết thúc vào ngày 10/6/1999, nhưng vẫn để lại những hậu quả lâu dài đối với người dân Serbia, Montenegro và các nước nằm trong thành phần Nam Tư trước đây.
Vào ngày này, các quan chức cấp cao của Serbia tới đặt vòng hoa tại những khu vực bị NATO dội bom. Tại thủ đô Beograd diễn ra lễ khánh thành khu tưởng niệm 16 người thiệt mạng trong vụ không kích của NATO vào Đài truyền hình quốc gia RTS. Trong khi đó, các trường học tại Serbia cũng dành thời gian tưởng niệm sự kiện trên.