Sau khoảng 2 năm Chính phủ nước này chính thức cho phép người dân được tự doanh một số mặt hàng và dịch vụ, tức là kinh doanh ở quy mô nhỏ, quy mô gia đình, thì khu vực kinh tế tư nhân ở Cuba đã có những thay đổi theo chiều hướng tích cực.
Một bánh xà phòng Camay, trước có tiền, chị Alaxay cũng khó có thể mua được. Vì xà phòng cũng như bất cứ hàng hóa gì khác chỉ mua được bằng tem phiếu ở cửa hàng mậu dịch, hay không tem phiếu với giá rất đắt tại cửa hàng của doanh nghiệp nhà nước, vả lại rất khan hiếm. Mọi chuyện chỉ thay đổi khi Chính phủ Cuba cho phép người dân được tự doanh, trong đó có mở các cửa hàng cửa hiệu nhỏ.
Chị Alaxay, người dân Havana, Cuba cho biết: “Bây giờ có nhiều cửa hàng thế này rất là tốt vì có thêm nhiều hàng hóa để chọn lựa. Trước muốn mua một bánh xà phòng Camay hay kem đánh răng Colgate phải đi tìm khắp thành phố, có khi còn phải mua chui”.
Trong khoảng 2 năm qua, Chính phủ Cuba đã từng bước mở rộng các lĩnh vực người dân được tự doanh, như mở cửa hàng bán đồ sinh hoạt thiết yếu, nhà hàng, các dịch vụ sửa chữa nhỏ như sửa kính, đồng hồ, quấn quạt, cắt tóc… Trước đó, nếu người dân có làm thì cũng chỉ là làm chui, có thể bị phạt nặng và tịch thu hàng hóa. Sản phẩm nuôi trồng ra chỉ có thể sử dụng, hoặc bán cho nhà nước. Còn bây giờ, cứ đăng kí và nộp thuế là hoa quả trồng có thể đem bán; hay có thể mang đồ nghề ra sửa kính, đồng hồ ngoài chợ.
Bà Eva Arrieta, người dân Havana, Cuba nói: “Bây giờ có nhiều người bán hoa tươi, cả tư nhân chứ không chỉ mỗi cửa hàng nhà nước nữa. Trước tôi phải đi rất xa mới mua được. Còn giờ cứ ra đường là có”.
Trên thực tế, việc cho phép tự doanh đã giúp Cuba hợp thức hóa và mở rộng việc kinh doanh của tư nhân vốn vẫn tồn tại chui trong nhiều năm trước đó, dù quy mô vẫn bị hạn chế. Ví dụ hàng ăn chỉ được phép tối đa có 50 ghế. Các cơ sở chỉ được thuê tối đa 5 lao động. Hiện mới chỉ có khoảng 500 nghìn trong tổng số khoảng 5 triệu người lao động của Cuba làm việc tại các cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ kiểu mô hình tự doanh và gia đình.
Tại cửa hàng “Solo 4 personnas”, chỉ 4 người, tối đa 4 người được vào cửa hàng trong một lúc. Tấm biển cho thấy quy mô của cửa hàng quần áo này, cũng như phần nào cho thấy quy mô của khu vực kinh tế tư nhân mới được mở ra ở Cuba. Đến giờ này mới có hơn 180 mặt hàng được đưa vào danh sách các mặt hàng tư nhân được phép kinh doanh. Tuy nhiên khi số lượng các cửa hàng cửa hiệu tư nhân như thế này đang tăng lên, thì nền kinh tế Cuba đã bắt đầu phải đối mặt với câu hỏi phải sản xuất như thế nào để tạo nguồn hàng hóa cho các cửa hàng cửa hiệu tư nhân này.