Bên cạnh việc xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, Trung Quốc cũng đang nỗ lực thiết lập một hệ thống phòng ngừa nhằm đối phó hiệu quả hơn với tệ nạn ngày càng trở nên nghiêm trọng và phức tạp này.
Ông Tưởng Khiết Mẫn, nguyên Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí quốc gia Trung Quốc - tập đoàn năng lượng có giá trị vốn hóa đứng thứ hai thế giới đã bị cách chức và bị điều tra vì nghi "vi phạm kỷ luật nghiêm trọng" - cụm từ thường chỉ hành vi tham nhũng. Ông Tưởng Khiết Mẫn là cán bộ cấp cao nhất và mới nhất bị điều tra.
Chỉ 9 tháng sau khi Ban lãnh đạo mới của Trung Quốc lên nắm quyền đã có 9 cán bộ cấp bộ và tỉnh bị điều tra vì nghi ngờ "vi phạm kỷ luật nghiêm trọng".
Giáo sư Tân Hướng Dương, Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc nhận xét: “Sau Đại hội 18 cho đến nay, chỉ một thời gian rất ngắn mà rất nhiều quan chức cấp Phó tỉnh trưởng trở lên bị điều tra, cường độ như vậy là rất lớn. Cho dù ông là cán bộ cấp nào, chỉ cần có hành vi tham nhũng thì đều bị điều tra xử lý triệt để”.
‘ Ông Tưởng Khiết Mẫn, nguyên Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (CNPC). Ảnh: AFP
Trung Quốc cũng vừa thiết lập một loạt các trang web và đường dây điện thoại nóng để tiếp nhận tố giác tham nhũng của người dân, đồng thời ra lệnh cấm các cơ quan nhà nước sử dụng công quỹ để mua bánh Trung thu hay tổ chức các bữa tiệc xa hoa lãng phí và cấm xây dựng mới công sở trong vòng 5 năm tới... Đây là những nỗ lực mới nhằm nâng cao hiệu quả đấu tranh và phòng ngừa tham nhũng, ngăn chặn lãng phí của Trung Quốc.
Theo Giáo sư Đường Nhiệm Ngũ, Đại học Sư phạm Bắc Kinh: “Trước đây, nhiều địa phương dùng ngân sách lớn, thậm chí là phát hành trái phiếu hay đi vay tiền để xây các trụ sở khang trang, lộng lẫy trái ngược hẳn với các cơ sở công ích như bệnh viện, trường học. Còn các bữa tiệc tối thì rất hào hoa, tiêu nghìn vạn thậm chí hàng trăm triệu Nhân dân tệ, phần lớn là tiền do người dân nộp thuế. Điều này rất lãng phí và gây sự phẫn nộ trong công chúng”.
Sau khi lên nắm quyền, Ban lãnh đạo mới của Trung Quốc luôn coi chống tham nhũng, lãng phí là một trong những nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu của cả hệ thống chính trị nhằm lấy lại niềm tin của quần chúng nhân dân.
Giáo sư Tân Hướng Dương nhấn mạnh: “Trước đây, nhiều cơ quan không có tiền, nhưng nay các cơ quan như Văn hóa, Khoa học kỹ thuật hay Giáo dục cũng có rất nhiều tiền, có điều kiện để tham nhũng. Hơn nữa, Trung Quốc tiến hành cải cách mở cửa với bên ngoài, các công ty nước ngoài đến làm ăn, họ thực hiện các hành vi đút lót để được lợi, còn các quan chức tham nhũng không tiêu được tiền trong nước thì dễ dàng đem ra nước ngoài để tiêu. Đây là những điều kiện thuận lợi để tham nhũng phát sinh. Do đó, Trung ương đã đặt nhiệm vụ chống tham nhũng lên vị trí ưu tiên nổi bật trong nhiệm kỳ của mình”.