Ian Wright: Từ gã nghiệp dư dặt dẹo tới nỗi sợ hãi cho mọi hàng thủ châu Âu

H.M (dịch)Cập nhật 19:31 ngày 11/04/2017

VTV.vn - Sự nghiệp của Ian Wright có chỗ cho những sự tiếc nuối. Nhưng không sao, CĐV Arsenal, Crystal Palace đã may mắn có anh và mãi nhớ về anh như tay săn bàn số 1 lịch sử CLB.

Phòng khách sạn là nơi Ian Wright kết thúc sự nghiệp của mình tại Arsenal. World Cup 1998 gói gọn với bóng đá Anh bằng hình ảnh đoàn quân của Glenn Hoodle khăn gói trở về sau quả penalty hỏng ăn của David Batty. Một lần nữa, bóng đá Anh lại thất bại ở một giải đấu lớn.

Trở lại với căn phòng khách sạn nói đến ở trên, mọi thứ trở nên xám xịt. Arsene Wenger và David Dein kiên nhẫn chờ đợi, để nói ra những lời cay đắng với kỷ lục gia của CLB. Wright khi ấy vừa trải qua một mùa giải tồi tệ với chấn thương, những màn trình diễn mờ nhạt và sự đóng góp cho sân Highburry quá ít để nêu tên. Ở vào tuổi 33, huyền thoại của Arsenal hiểu rằng những năm tháng thi đấu cho đội bóng đỉnh cao này chỉ còn đếm từng ngày. Đó là câu chuyện mà Ian Wright đã viết trong cuốn tự truyện có tên A Life in Football (Một cuộc đời trong bóng đá), với giọng tự sự cay đắng: "Arsene Wenger nói với tôi, không có lời mở đầu nào, rằng: CLB đã đồng ý lời đề nghị mua cậu từ West Ham. Đó là điều thật mơ hồ".

Một huyền thoại vừa bị đặt dấu chấm hết cho sự nghiệp tại Arsenal.

Cách mà Ian Wright phải chia tay Arsenal có vẻ cay đắng. Tuy nhiên, với một người đàn ông đã có quá nhiều biến cố trong cuộc đời, đó chỉ là vết thương mới nhất mà thôi. 33 năm trước ngày định mệnh ấy, Ian Edward Wright được ra đời tại một bệnh viện nhỏ ở Đông Nam London.

Là con trai của những người nhập cư từ Jamaica, bóng đá giống như lối thoát duy nhất cho cuộc đời những công dân có màu da khác biệt. Cậu bé Wright khi đó dành hàng ngày, hàng giờ để chơi bóng cùng chúng bạn, ngay cả khi đó là thời điểm mà lẽ ra cậu đang phải có mặt trên lớp.

Cuối cùng, Wright thôi học, bỏ nhà đi lao động kiếm sống khi chỉ mới 14 tuổi. 4 năm sau, Ian Wright trải nghiệm 1 tuần ngồi tù Chelmsford vì lỗi lái xe - đó chính là biến cố khiến Wright thay đổi cuộc đời mình.

Vào thời điểm ấy, bóng đá chỉ còn là một quá vãng xa vời với Wright. Những sự thử nghiệm vị trí rất nhỏ giọt của HLV đã bào mòn sự tự tin của Wright, thực tế là những ông thầy tuyển trẻ không mấy ấn tượng với khả năng của Wright. Wright bị nói rằng không đủ tốt để theo đuổi sự nghệp cầu thủ chuyên nghiệp và nên chuyển nghề để có thể lo cho 2 đứa con của mình. Cho đến một ngày, vài lần Wright ra sân cho đội bóng Greenwich Borough đã thu hút sự chú ý của tuyển trạch viên Peter Prentice từ Crystal Palace.

Wright có một bản hợp đồng ngắn hạn với CLB lâu đời nước Anh nhưng những màn trình diễn của anh sớm thuyết phục được HLV Steve Coppell tưởng thưởng cho anh một giao kèo thuyết phục hơn. 3 tháng trước sinh nhật 22 tuổi của Wright, cuối cùng, cơ hội để trở thành một cầu thủ chuyên nghiệp đã đến.

Wright nắm bắt cơ hội với tất cả mọi năng lượng mình có, anh ghi được 9 bàn khi ra sân từ băng ghế dự bị và trở thành cầu thủ ghi bàn nhiều thứ 2 của the Eagles mùa giải đó. Khả năng của Wright đã khiến không chỉ CĐV Palace mà cả truyền thông cũng bắt đầu chú ý. Họ dành cho anh mỹ từ "siêu dự bị".

Mùa giải sau đó (1986) chứng kiến sự xuất hiện của Mark Bright, một cầu thủ có ảnh hưởng rất nhiều tới Wright cả trong và ngoài sân cỏ. Cùng với nhau, cả hai đã tạo nên bộ đôi tấn công đáng gờm, đưa Palace lên giải hạng nhất năm 1989. Trong 6 năm gắn bó tại đây, Ian Wright đã ghi được cả trăm bàn thắng, góp phần giúp CLB dự trận chung kết FA Cup 1990 với Man Utd. Fan Palace luôn khắc sâu trong tâm khảm màn trình diễn hôm ấy, khi những cú dứt điểm muộn của Ian Wright giúp danh hiệu lâu đời nước Anh chưa bao giờ gần với phòng truyền thống sân Selhurst Park tới như thế (Crystal Palace hoà Man Utd 3-3 trước khi thua 0-1 trong trận đá lại).

Ian Wright: Từ gã nghiệp dư dặt dẹo tới nỗi sợ hãi cho mọi hàng thủ châu Âu - Ảnh 1.

Sự xuất sắc của Ian Wright đã khiến chiếc cúp FA ở rất gần với phòng truyền thống Crystal Palace

Phong độ chói sáng giúp Wright được gọi vào ĐTQG và sau đó trở thành tay săn bàn xuất sắc nhất lịch sử Palace sau chiến tranh. Để rồi, một bước tiến mới trong sự nghiệp đến với Ian Wright. Arsenal tới với lời đề nghị cực khủng năm 1991 và George Graham biến Ian Wright trở thành bản hợp đồng đắt giá nhất lịch sử CLB.

Trước khi tai tiếng khiến Graham sớm kết thúc nhiệm kỳ tại Highbury, ông rất được lòng người hâm mộ khi giúp Arsenal 2 lần đăng quang vô địch giải đấu cao cấp nhất nước Anh. Wright từng làm khổ hàng phòng ngự Arsenal khi còn khoác áo Eagles và quyết định chiêu mộ Wright khi đó của Graham rất được đánh giá cao, đặc biệt là trong bối cảnh hàng công Arsenal rất đáng buồn với sự góp mặt của Alan Smith và Kevin Campbell.

Đơn giản, Wright là một sự tiến hoá trong lối chơi của Arsenal. Thương hiệu của đội bóng khu Bắc London khi đó là lối chơi phòng ngự chặt chẽ, nơi mà những mũi phản công hiệu quả chính là chìa khoá mang lại chiến thắng. Wright lại là mẫu cầu thủ có thể ghi bàn mọi lúc mọi nơi và khả năng của anh đã mang tới năng lượng mới cực mạnh mẽ cho Arsenal.

Hat-trick của Ian Wright ngay trong trận đấu đầu tiên khoác áo Pháo thủ đã tạo nên tiếng vang. Ở mùa giải đầu tiên thi đấu cho sân Highburry, Wright giành chiếc giày vàng, trong ngày cuối mùa giải, trước mũi giày của Gary Lineker. Những sự hồ nghi về thương vụ chuyển nhượng đã hoàn toàn bị đập tan khi người hâm mộ trên khắp các khán đài đồng thanh hô vang "Ian Wright Wright Wright".

Vượt hơn giá trị những bàn thắng, nụ cười thân thiện luôn nở trên môi mỗi khi Ian Wright thi đấu, thứ khiến anh được fan Arsenal ngưỡng mộ nhất chính là lòng trung thành và khát khao cống hiến không ngừng nghỉ. Đó là cầu thủ vẫn háo hức mỗi lần được ra sân như khi còn thi đấu ở giải nghiệp dư – nhưng với kỹ năng của một siêu sao Premier League. Đó là người không bao giờ đặt mục tiêu hay những kỷ lục của bản thân cao hơn lợi ích của một tập thể.

Dưới sự chỉ đạo của George Graham, Arsenal chỉ biết có chiến thắng. Ian Wright trở thành ngòi nổ không thể thay thế trên hàng công Arsenal, giúp đội bóng bảo vệ cú đúp danh hiệu ở giải quốc nội vào năm 1993 trước khi đăng quang ở Cup Winners’ Cup khi vượt qua Parma một năm sau đó. Bất chấp sự thăng hoa của Nayim Zaragora, Wright một lần nữa trở thành tay săn bàn xuất sắc nhất Premier League. Ian Wright được ví như kẻ reo rắc nỗi sợ hãi cho mọi hàng thủ ở châu Âu.

Trong khi sự nghiệp ở cấp CLB tiếp đà thăng hoa, Ian Wright tiếp tục không nhận được sự chú ý ở ĐTQG vì những vấn đề bên ngoài sân cỏ. Sau màn ra mắt trong trận gặp Cameroon năm 1991, Wright tiếp tục bị HLV Graham Taylor bỏ qua trong chiến dịch Euro 1992. 2 năm sau đó, Tam Sư không lọt vào VCK World Cup trước khi Terry Venables một lần nữa phớt lờ siêu tiền đạo của Arsenal để trao cơ hội cho một tài năng trẻ hơn là Alan Shearer.

Mãi cho tới khi đã ngoài tuổi 30, Wright mới được chào đón ở Tam Sư khi góp mặt trong đội hình dự World Cup 1998 tại Pháp. Thế nhưng đáng tiếc, chấn thương trong trận đấu với Ma-rốc ngay trước thềm giải đấu đã khiến cái tên Ian Wright chìm vào quên lãng.

Ian Wright: Từ gã nghiệp dư dặt dẹo tới nỗi sợ hãi cho mọi hàng thủ châu Âu - Ảnh 2.

Ian Wright đánh mất cơ hội dự World Cup cùng Tam Sư khi chấn thương trong trận đấu giao hữu với Ma-rốc vào tháng 5/1998.

Trở lại với cuộc sống của Ian Wright tại khu Bắc London, mọi chuyện luôn sáng sủa với chân sút hàng đầu CLB. George Graham bị sa thải năm 1995 và Arsenal tiếp tục dựng một HLV người Scotland khác lên để nắm quyền. Trong khi vị trí của CLB được cải thiện dưới thời ông Bolce Bruce Rioch, tinh thần của các cầu thủ lại dần trở nên kiệt quệ do phương pháp huấn luyện độc tài của vị chiến lược gia này. Wright đặc biệt cảm thấy mệt mỏi, thậm chí, anh đã đề đạt mong muốn được ra đi, tuy nhiên, Arsenal không đồng ý.

Đầu mùa giải 1996/97, sự thay đổi là điều cần thiết với Arsenal. Một HLV ít tên tuổi từ Nhật Bản đã nhận được sự chú ý của Giám đốc điều hành Arsenal – David Dein và ghế nóng tại Highburry đã đổi chủ.

Arsene Wenger đã đến gần hơn ai hết chiếc ghế nóng tại Marseille của ông Bernard Tapie, trước khi scandal dàn xếp tỷ số chặn đứng cơ hội để đội bóng này tham dự giải đấu châu Âu. Nagaoya Grampus Eight là cơ hội để HLV Wenger trải nghiệm cuộc sống và môi trường bóng đá bên ngoài lục địa già. Tuy nhiên, ấn tượng về HLV Wenger đã được ông David Dein mãi mãi khắc sâu khi 2 người gặp nhau trong một trận đấu của Arsenal vào năm 1989.

Ian Wright: Từ gã nghiệp dư dặt dẹo tới nỗi sợ hãi cho mọi hàng thủ châu Âu - Ảnh 3.

Ian Wright toả sáng rực rỡ dưới sự chỉ đạo của HLV Wenger

"Đối xử với các cầu thủ của mình như những người lớn với nhau thực sự là điều đã chạm tới trái tim tôi trong chiến dịch được gọi là cuộc cách mạng của Wenger" – Wright viết trong cuốn tự truyện của mình. Cùng với việc cho phép các cầu thủ ngẫu hứng hơn trên sân cỏ, cách tiếp cận mới mẻ của Arsene Wenger trong những buổi tập và trong chế độ dinh dưỡng dành cho cầu thủ đã lập tức mang lại những kết quả. Cú đúp danh hiệu là phần thưởng cho đội bóng dám thay đổi như Arsenal trong kỷ nguyên mở nhưng sự "tiến hoá" của Pháo thủ đã bắt đầu từ 1 năm trước đó trong một sự việc tình cờ trên đường cao tốc M25.

Sau những năm tháng vật lộn tại Italy, Dennis Bergkamp được đưa về Arsenal với tư cách là bản hợp đồng kỷ lục của CLB. Trên đường trở về sân bay, chiếc xe của Bergkamp dừng lại để đổ xăng trước khi "người Hà Lan bay" bị gây chú ý bởi những tiếng động cơ từ chiếc xe khác đang tiến đến. Wright và Bergkamp nhìn nhau trước khi ôm nhau như những người bạn cũ lâu ngày không gặp.

Ian Wright: Từ gã nghiệp dư dặt dẹo tới nỗi sợ hãi cho mọi hàng thủ châu Âu - Ảnh 4.

Cùng với nhau, Wright và Bergkamp đã giúp chiến thuật của HLV Arsene Wenger được phát triển rực rỡ. Nhãn quan chiến thuật của Bergkamp đã hoà nhập tốt với lối chơi giàu tính chiến đấu của Ian Wright. Arsenal về đích ở vị trí thứ ba trong mùa giải đầu tiên HLV Arsene Wenger nắm quyền, một bước khởi động không tồi trước khi vinh quang tới với CLB những năm sau đó.

Ngày 13/9/1997, Elton John ra mắt ca khúc nổi tiếng Ngọn nến trước gió (Candle in the Wind) để tưởng nhớ Công nương Diana. Bên kia thế giới, tại Calcutta, 15.000 người dự tang lễ của nữ tu Mẹ Terêsa. Với Arsenal, ngày ấy gắn liền với một kỷ niệm vô cùng đáng nhớ khác.

Ian Wright: Từ gã nghiệp dư dặt dẹo tới nỗi sợ hãi cho mọi hàng thủ châu Âu - Ảnh 5.

13/9/1997 là ngày đáng nhớ với những CĐV Arsenal

Cliff Bastin là cái tên hiện diện trong đội hình xuất sắc nhất Arsenal trong những năm 1930. Thành tích 178 bàn thắng giúp ông được vinh danh là tay săn bàn số 1 CLB trong hơn nửa thế kỷ. Sau 58 năm, Ian Wright ra sân trong trận gặp Bolton Wanderers và nhận thức được rằng đây là ngày anh đã đứng ở ranh giới của việc đi vào lịch sử Arsenal. Sự quyết tâm đã biến thành sức mạnh giúp Ian Wright có bàn thắng thứ 178 cho Arsenal chỉ sau 20 thi đấu trên sân, nhờ đường chuyền nhanh như điện của Bergkamp. Vấn đề ở chỗ, bàn thắng ấy chỉ mới giúp Ian Wright cân bằng kỷ lục của Cliff Bastin mà thôi.

Không thành vấn đề, chỉ 5 phút sau, Wright có pha lốp bóng điệu nghệ tung lưới Bolton, mang về bàn thắng thứ 3 cho Arsenal ở trận này và là bàn thắng thứ 179 của anh cho đội bóng phía bắc London. Lột áo quá đầu, Ian Wright chạy dọc sân trước khi được các đồng đội "công kênh" chúc mừng, giữa ngợp trời những tràng pháo tay từ khắp các khán đài rực nắng.

Mùa giải tiếp theo, Wenger giúp Arsenal giành cú đúp danh hiệu danh tiếng. Lần đầu tiên trong 6 mùa giải liên tiếp dẫn đầu danh sách ghi bàn, cái tên Ian Wright không còn là từ duy nhất phát ra từ môi của CĐV đội bóng. Bản hợp đồng có phần lặng lẽ mang tên Nicolas Anelka đã thi đấu như lên đồng, góp phần cho thành công của Arsenal. Wright nên hiểu rằng, vị trí của anh đã bị tước đoạt và không có gì ngạc nhiên khi Wright phải chuyển tới West Ham năm 1998 mà không gặp bất cứ trở ngại nào nữa.

Sau 1 năm không thành công tại đây bao gồm cả việc phải khoác áo Nottingham Forest theo dạng cho mượn, Wright đến với phía Bắc biên giới để gia nhập với John Barnes và Kenny Dalglish góp sức cho CLB hàng đầu Scotland – Celtic. Với nhiều người, việc được thi đấu cho Celtic có lẽ là một vinh dự, tuy nhiên, đối với một chân sút hàng đầu nước Anh như Ian Wright, đó không gì hơn là một bước lùi trong sự nghiệp. Bầu không khí thù địch ở các sân đấu nơi đây càng khiến Ian Wright nhận thức rõ ràng hơn rằng anh đã đi qua thời đỉnh cao.

Rời Celtic, Wright ký hợp đồng ngắn hạn với Burnley, góp phần giúp Lancastrians bảo toàn vị thế đội bóng lớn tại giải Hạng Nhất với vô khối bàn thắng. Ian Wright treo giày năm 2000 với thành tích 313 bàn thắng trong sự nghiệp thi đấu chuyên nghiệp.

Trong suốt sự nghiệp của mình, sự thân thiện của Ian Wright luôn khiến mọi người yêu mến. Và cái duyên trời cho ấy đã giúp Ian Wright lấn sân thành công sang lĩnh vực truyền hình với sự trợ giúp của BBC như một MC, một bình luận viên danh tiếng.

Nhìn lại số danh hiệu và bàn thắng mà Ian Wright đã ghi được, dường như, luôn có chỗ cho từ "nếu như" ở đó. Nếu những HLV, những tuyển trạch viên tinh mắt hơn khi nhìn nhận về khả năng của cầu thủ trẻ Ian Wright, nếu không bị ghẻ lạnh bởi các HLV ĐTQG vì yếu tố chính trị, hay nếu Wenger đến với Arsenal sớm hơn 10 năm, không có lý do gì khiến Ian Wright không có một sự nghiệp đáng nhớ trong màu áo ĐTQG Anh.

Việc Ian Wright không được khoác áo ĐTQG mang yếu tố chính trị nhiều hơn là những thiếu hụt về khả năng chơi bóng của anh. Tuy nhiên, những người hâm mộ Arsenal và Crystal Palace không quan tâm. Họ đã có tay săn bàn xuất sắc nhất lịch sử CLB và sẽ luôn luôn nhớ về Ian Wright.

Tổng hợp: Vòng chung kết EURO 2016
1 1 1