Trong khi đó, tờ Người đưa tin Sedney buổi sáng cho biết, việc bắt giữ 4 nhân viên của Rio Tinto là một phần cuộc điều tra của Bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc và cuộc điều tra này dường như nằm trong kế hoạch tổ chức lại cách thức quản lý kinh tế của Trung Quốc sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.
Các quan chức đại diện Chính phủ Australia đang đàm phán với Trung Quốc về vụ bắt giữ ông Stern Hu với cáo buộc đánh cắp bí mật quốc gia, trong lúc có những thông tin báo chí cho rằng, vụ điều tra đã được chỉ đạo từ cấp cao nhất của Trung Quốc. Phe đối lập tại Australia đã yêu cầu Thủ tướng Kevin Rudd với mối quan hệ cá nhân của mình, gọi điện trực tiếp đến Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cầm Đào để tìm giải pháp.
Hôm thứ sáu vừa qua, Trung Quốc đã cáo buộc 4 nhân viên làm việc cho tập đoàn khai thác khoáng sản Rio Tinto của Australia, trong đó có Stern Hu - người Australia gốc Trung Quốc là đã đánh cắp bí mật quốc gia, đe doạ lợi ích và an ninh kinh tế.
Ông David Zweig, chuyên gia phân tích của Đại học Khoa học công nghệ Hongkong cho rằng, chìa khoá của vấn đề trong vụ việc này là Trung Quốc cho rằng, nó liên quan đến an ninh quốc gia. “Có 2 vấn đề, một là Trung Quốc thực sự cho rằng nó có liên quan đến an ninh quốc gia, và thực sự là khá khó khăn khi những nhà lãnh đạo đứng đầu khẳng định cần phải điều tra”.
Đã có những thông tin gắn kết hai sự kiện: Bắt giữ ông Stern Hu với việc quan hệ căng thẳng giữa tập đoàn Rio Tinto với Chinacol - một công ty nhà nước của Trung Quốc. Rio Tinto từ chối kế hoạch mua lại cổ phần trị giá 19,5 tỷ đôla của Chinacol vào tháng trước. Theo các nhà phân, trong trường hợp này, móc nối sự việc như trên là không cần thiết. Họ cũng tin rằng, vụ việc sẽ sớm được giải quyết.
Ông David Zweig, Đại học Khoa học công nghệ Hongkong: “Tôi nghĩ, sẽ rất nguy hiểm nếu sự việc bị kéo dài, dẫn đến một cuộc chiến lớn giữa Trung Quốc và Australia. Và đó là lý do tại sao tôi cho rằng Trung Quốc sẽ giải quyết nhanh vấn đề này. Nhưng thông điệp họ đưa ra cũng rất rõ ràng, đó là nếu bạn cố gắng thu thập thông tin công nghiệp của chúng tôi, thì bạn sẽ nhanh chóng bị phát hiện. Nhưng chúng tôi vẫn tiếp tục mở cửa cho thương mại, đầu tư”.
Ông Stern Hu, người đã bị tạm giam gần 10 ngày qua đã sống và làm việc tại Thượng Hải 10 năm nay.