Trong cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước, có một con đường được gọi là yết hầu của tuyến vận tải Bắc - Nam. Tại tuyến đường này, những năm từ 1966 - 1972, quân Mỹ đã đánh phá ngày đêm, nhằm cắt đứt chi viện cho chiến trường miền Nam. Do đó, để đảm bảo cho giao thông được thông suốt, một lực lượng đặc biệt với tên gọi là "Đại đội chủ lực giao thông" đã được thành lập vào thời kỳ ấy.
Nhiều người trong số họ đã vĩnh viễn nằm xuống. Hàng trăm người còn lại đã hy sinh một phần thân thể. Thế nhưng trong suốt một thời gian dài, đơn vị này chưa được công nhận, do hồ sơ đã bị dập vùi trong lửa đạn chiến tranh. Và cách đây đúng 6 năm, sau loạt bài phản ánh của VTV, các Bộ, ngành và chính quyền địa phương đã tích cực vào cuộc. Cuối cùng, đơn vị đã chính thức được công nhận.
Cung đường từ Quốc lộ 15A kéo dài gần 40km, qua bến phà Địa Lợi, nối với đường Trường Sơn lịch sử. Trong chiến tranh chống Mỹ, nó được Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên ví là "Trọng điểm của trọng điểm", là yết hầu của tuyến vận tải Bắc - Nam.
Tại đây, Mỹ đã ném xuống hàng chục nghìn tấn bom, nhưng không cắt được mạch máu giao thông chi viện cho chiến trường Miền Nam. Đại đội chủ lực giao thông Hương Khê, với quân số hơn 400 người, được giao nhiệm vụ đảm bảo giao thông từ Cầu 21 tới ngầm La Khê giáp tỉnh Quảng Bình.
Là điểm nút cổ chai nối liền ngã ba Đồng Lộc - Khe Giao với đường Trường Sơn lịch sử, trong thời kỳ ác liệt nhất của cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước, mỗi ngày ít nhất có khoảng 1.000 lượt xe qua lại phà Địa Lợi để chi viện cho chiến trường miền Nam. Chính vì vậy, nơi đây từng được gọi là túi bom, là tọa độ lửa của giặc Mỹ, và nhiệm vụ của Đại đội chủ lực giao thông là phải đảm bảo giao thông thông suốt trên tuyến đường này.
Với phương châm "Xe chưa qua, nhà không tiếc", "Đường chưa thông, không tiếc máu xương", trong giai đoạn 1966 - 1972, Đại đội chủ lực giao thông Hương Khê, đã bất chấp mọi hiểm nguy để những đoàn xe vận tải vượt Trường Sơn ra chiến trường.
Hơn 40 năm đã lùi xa, nhưng với những con người này, chiến tranh như vừa đi qua. Đứng trên con đường này, trong họ vẫn vang lên bài ca ra trận. Những hố bom khoét sâu vào lòng đất vẫn còn đó minh chứng về sự tàn khốc của chiến tranh. Trong thời gian ác liệt đó, tất cả các chiến sĩ của Đại đội đều hy sinh một phần xương máu, trong đó gần 20 người đã vĩnh viễn nằm xuống. Nhưng đến nay, 4 người vẫn chưa được công nhận liệt sĩ, gần 170 người khác chưa được hưởng chế độ do hồ sơ thất lạc.
Trên tuyến đường 15A vẫn còn đó những dấu tích về sự gian nan, hiểm nguy mà Đại đội chủ lực giao thông Hương Khê đã trải qua. Một ngày không xa, trên bến phà này, tượng đài chiến thắng sẽ được dựng lên để mọi người đến ngưỡng mộ và tri ân.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!