Đây là nghịch lý của ngành Điều Việt Nam trong bao năm qua mà cho đến nay, tình hình này vẫn chưa được cải thiện. Sự lo ngại Việt Nam sẽ trở thành nước làm gia công điều nhân cho thế giới trong tương lai là điều hoàn toàn có thể xảy ra nếu thực trạng này tiếp tục kéo dài.
Theo đại diện công ty Nhật Huy tại tỉnh Bình Dương, tình trạng bà con chặt cây điều để trồng cây khác là câu chuyện không còn mới, nhưng đây vẫn luôn là sự kiện nóng trong mỗi cuộc họp của ngành điều Việt Nam. Thống kê mới đây của Hiệp hội điều Việt Nam (Vinacas) tiếp tục đưa ra con số không mấy vui, khi niên vụ vừa qua lại có hơn 20.000 ha điều bị chặt bỏ để chuyển sang trồng cao su và khoai mì...
Hiện cả nước chỉ còn hơn 372.000 ha trồng điều với sản lượng chỉ đạt hơn 300.000 tấn/năm, tương đương hơn 70.000 tấn điều nhân. Trong khi đó, theo dự báo của Bộ NN-PTNT thì tổng sản lượng xuất khẩu điều nhân trong năm 2011 có thể đạt đến con số 163.000 tấn. Như vậy, để đáp ứng các đơn hàng xuất khẩu thì hiện nay, ngành điều đang phải nhập khẩu hơn 50% nguyên liệu điều thô từ châu Phi. Điều này chẳng khác nào Việt Nam đang trở thành nước gia công điều.
Việc thiếu hụt nguyên liệu còn cho thấy một nghịch lý khác, đó là cùng với sự vươn lên của ngành điều với giá xuất khẩu cao ngất ngưởng hơn 7.500 USD/tấn điều nhân như hiện nay, thì ngược lại đời sống của người dân trồng điều vẫn còn nhiều khó khăn và họ đã không còn mặn mà gắn bó với cây điều.
Mặc dù Vinacas đã đưa ra nhiều nhận định là để khôi phục lại sản lượng điều trong nước, thì các doanh nghiệp phải đầu tư cho vùng nguyên liệu, hệ thống thu mua phải đến trực tiếp từ vườn điều của nông dân và có nhiều chính sách hỗ trợ dành cho họ. Thế nhưng, những việc này liệu đến khi nào thì mới được thực hiện, khi nguồn nguyên liệu của một nước được coi là xuất khẩu điều hàng đầu thế giới đang dần cạn kiệt.