Quản lý XD ở HN: “Vẫn là bắt cóc bỏ đĩa…”

Một khu bị cưỡng chế giải tỏa ở Phú Đô, Từ Liêm, Hà Nội (Ảnh: ANTĐ)

Người dân ở xã Mễ Trì, huyện Từ Liêm, Hà Nội vài năm nay đã quá quen với hình ảnh cả một khu dân cư với hàng trăm ngôi nhà mọc lên không phép trên những khu đất nông nghiệp của xã.

Chúng không có vẻ gì là nhà tạm. Thậm chí những người xây dựng trái phép còn tự làm đường, đặt tên phố là Lương Thế Vinh và đặt biển số nhà đến từng ngõ ngách. Giá đất ở đây dao động từ 10 – 12 triệu đồng/m2 còn để xây dựng trên những khu đất này thì đã có một bảng giá cho cái mà mọi người gọi là việc "làm luật".

Lân la hỏi chuyện chủ một khu đất ở đây, phóng viên của chương trình Tiêu điểm có được những thông tin quí giá:

Vậy là chỉ cần “làm luật” theo như cách nói của những người dân ở đây, tức là đút lót cho cán bộ địa phương để được làm ngơ khi xây dựng công trình thì sẽ có được những ngôi nhà như thế.

Lẽ dĩ nhiên chính quyền xã Mễ Trì phủ nhận điều này. Theo ông Nguyễn Hữu Khuyết, Phó chủ tịch UBND xã Mễ Trì, nguyên nhân xuất hiện hàng trăm công trình xây dựng không phép trên địa bàn không phải là do tham nhũng mà là vì lực lượng thanh tra xây dựng quá mỏng (chỉ có 5 người) trong khi “địa bàn rộng, rất khó có thể kiểm soát” và không thể phát hiện kịp thời. Thế nên, “tình trạng xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp vẫn diễn ra khá phổ biến…”.

Xã Mễ Trì có thể chỉ có 5 thanh tra xây dựng. Nhưng ngoài ra họ còn có một lực lượng cán bộ từ cấp xã cho tới tận thôn xóm lên tới hàng trăm người. Nếu cứ theo lập luận của ông Phó chủ tịch UBND xã thì chỉ có thể nói một điều đau xót là: Những công trình xây dựng đồ sộ chỉ được che chắn sơ sài như thế này đã qua mắt cả một rừng cán bộ.

Cấp xã phủ nhận nhưng ở cấp huyện lại khác. Ông Chu Văn Đức, chánh thanh tra xây dựng của huyện Từ Liêm thừa nhận, tình trạng xây dựng trái phép trên địa bàn là do sự cấu kết giữa người dân và các cơ quan chức năng. Và việc xử lý tình trạng này “rất khó”.

“Cán bộ thanh tra xây dựng xã phường, thị trấn phối kết hợp với trưởng thôn, trưởng xóm, công an xóm che giấu các vi phạm. Do vậy lực lượng thanh tra xây dựng quận, huyện phải tích cực kiểm tra, kiểm soát hơn thì mới phát hiện ra”, ông Đức phân trần.

Người dân ở Mễ Trì đặt tên cho khu dân cư xây dựng không phép của họ là khu “Lùng Bùng”. Khu “Lùng Bùng” đã hình thành từ hơn 5 năm nay, rộng hơn 3 ha, và hiện đã có hàng trăm hộ dân sinh sống. Bất chấp những quy định chặt chẽ của pháp luật và những chỉ thị quyết liệt của UBND thành phố Hà Nội về xử lý những sai phạm trong trật tự xây dựng, người dân khu “Lùng Bùng” không tin rằng họ sẽ bị giải tỏa.

Niềm tin của họ chắc không phải là không có cơ sở khi ngay cả người đứng đầu của lực lượng thanh tra xây dựng huyện Từ Liêm, tức ông Chu Văn Đức, cũng nói rằng không giải quyết công việc chỉ dựa theo pháp luật.

Theo ông Đức, “Tất cả bức xúc trên địa bàn đều được giải quyết, nhưng còn một số công trình do lịch sử để lại… chúng ta phải khẳng định là khó giải quyết theo pháp luật bởi một số yếu tố: Mối quan hệ ngoại giao”.

Không có bằng chứng nào khẳng định rằng những người có trách nhiệm tại xã Mễ Trì, huyện Từ Liêm, Hà Nội đã nhận tiền tham nhũng để cho phép những ngôi nhà này được xây dựng, nhưng cũng thật khó có thể tìm ra lý do nào khác, để biện minh cho sự xuất hiện của những ngôi làng không giấy phép xây dựng như thế này ngay trước mắt của cả một hệ thống chính quyền đồ sộ từ cấp huyện cho tới cấp thôn.

Nguyên nhân của tình trạng vi phạm trong quản lý xây dựng tại Hà Nội lâu nay vẫn thường được nhắc đến bằng một cụm từ khá mơ hồ đó là sự "buông lỏng quản lý của các cấp chính quyền địa phương". Tuy nhiên điều mấu chốt là động lực nào đã khiến các chính quyền địa phương buông lỏng quản lý và giải pháp nào sẽ khiến họ buộc phải nắm chặt? Đó mới chính là chìa khóa để lập lại trật tự xây dựng tại Hà Nội cũng như giải quyết hàng loạt các bài toán khó mà thủ đô đang phải đối mặt như các vấn đề quy hoạch, giao thông và trật tư đô thị.

(Còn tiếp…)