Tướng McNamara gặp gỡ với Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Ảnh: AFP
Đức độ và tài năng đã đem lại cho ông niềm tin yêu trọn vẹn của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, lòng mến mộ của bạn bè quốc tế và cả sự khâm phục của những người hôm qua còn là đối thủ.
Ngày 28/5/1948, Tổng chỉ huy Võ Nguyên Giáp được phong quân hàm Đại tướng - Vị Đại tướng đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam. Năm ấy ông 37 tuổi. Bốn ngôi sao bạc mà Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt toàn dân trao cho ông năm 1948 được ông mang trên vai suốt cuộc đời binh nghiệp và cho đến tận hôm nay, khi mái tóc đã bạc trắng.
Trong cả cuộc đời cầm quân của mình, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã dẫn dắt đội quân cách mạng mà khởi đầu chỉ với 34 chiến sỹ với từ súng trường, chân đất để từng bước lớn lên thành những sư đoàn, quân đoàn thiện chiến giành hết thắng lợi này đến thắng lợi khác. Dưới tài thao lược của ông, tất cả những đội quân hùng mạnh vào bậc nhất thế giới đã phải chấp nhận thất bại khi sang xâm lược Việt Nam.
Nguyên Tổng bí thư Lê Khả Phiêu phát biểu: “Đồng chí là một nhà chiến lược, nhà quân sự lỗi lạc, nắm được tư tưởng của Bác Hồ, vận dụng vào thực tiễn của Việt Nam tổ chức chỉ huy, chiến đấu giành được thắng lợi này đến thắng lợi khác. Cái độc đáo của chúng ta là lấy nhỏ thắng lớn, lấy chiến tranh nhân dân làm nòng cốt quyết định. Ở chiến dịch Điện Biên Phủ, chúng ta muốn đánh nhanh, thắng nhanh, nhưng tại chiến trường đánh nhanh, thắng nhanh không ổn, mà phải là đánh chắc tiến chắc thì mới giành thắng lợi. Dám quyết định như vậy và đồng chí chịu trách nhiệm trước Trung ương, trước Bác Hồ và chúng ta đã thắng lợi rực rỡ. Nền quân sự độc đáo của Việt Nam được hình thành trong đó có công lao rất lớn của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và cũng là của Đảng ta và tư tưởng của Bác Hồ được thể hiện ra trong thực tiễn”.
Trung tướng Hồng Cư có rất nhiều kỷ niệm sâu sắc với Đại tướng Võ Nguyên Giáp, nhưng ấn tượng sâu đậm nhất trong cuộc đời binh nghiệp của ông là khi ông nhận được 2 bức điện - cũng là 2 mệnh lệnh được truyền đi từ Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Trung tướng Hồng Cư, Nguyên Phó chủ nhiệm Tổng cục chính trị kể lại: “Lần thứ nhất là trong chiến dịch Việt Bắc năm 1947, khi ấy tôi là chính trị viên tiểu đoàn Bình Ca, lúc giặc Pháp nhảy dù Bắc Cạn thì buổi trưa hôm ấy, có một chiến sỹ của Bộ Tổng tham mưu mang lệnh đi ngựa đến tận nơi giao cho tôi và đồng chí tiểu đoàn trưởng. Đọc lệnh có mỗi một câu: "Tiểu đoàn 42 sống chết với con đường Bình Ca, Thái Nguyên".
Tôi mang cái lệnh ấy đi đọc cho các chiến sỹ mà chiến sỹ lúc bấy giờ thì sốt rét nhiều lắm vì mới ở thủ đô lên. Đọc xong, tất cả chiến sĩ đứng dậy hết, run tay cầm súng đi ra trận địa. Đấy là kỷ niệm tôi nhớ đến bây giờ. Lần thứ hai là ngày 7/4/1975, sau khi chiến thắng chiến dịch Huế-Đà Nẵng, lúc ấy tôi là phái viên của Tổng cục chính trị đi theo quân đoàn 2. Ngày 7/4, tôi nhận được lệnh: “Thần tốc, thần tốc hơn nữa. Táo bạo, táo bạo hơn nữa. Xốc tới mặt trận giải phóng miền Nam, quyết chiến và toàn thắng”.
Đọc cái lệnh như thế, cảm thấy rằng như là được chắp cánh cho chúng tôi bay vào giải phóng miền Nam vậy. Tôi nói với đồng chí Lê Linh, Chính ủy quân đoàn, tôi và đồng chí đi phổ biến cái này cho các đơn vị. Lúc này không phải là từng chiến sĩ sốt rét nữa, mà là từng binh đoàn và sẵn sàng ngồi trên xe. Đọc lệnh đó thì anh em hoan hô Đại tướng, quyết chiến và toàn thắng - Cái ấn tượng đó đến bây giờ tôi không thể quên.
Ngoài tài thao lược, tính nhân văn trong phong cách cầm quân của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã khiến ông trở thành huyền thoại. Ông không bao giờ chấp nhận một chiến thắng phải trả bằng quá nhiều xương máu chiến sỹ. Năm 2004 khi trở lại Tây Bắc, tham dự lễ kỷ niệm 50 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, nước mắt ông đã chảy khi viếng thăm đồng đội của mình.
Là một trong số những nhà báo nước ngoài có nhiều thời gian được trò chuyện cùng Đại tướng Võ Nguyên Giáp, đạo diễn người Pháp Daniel Rousse khi thực hiện bộ phim tài liệu “Cuộc chiến giữa Hổ và Voi” đã nói rằng, ông đang nói chuyện với lịch sử, một con người vĩ đại, con người đã làm thay đổi lịch sử của dân tộc Việt Nam và cũng là một phần của thế giới. Dành trọn cả cuộc đời cho dân tộc, và ngay cả khi đã ở cái tuổi xưa nay hiếm, Đại tướng Võ Nguyên Giáp vẫn tiếp tục cuộc chiến đấu vì hòa bình...