Đây là hoạt động do Nhà xuất bản Công an nhân dân và Chi hội Nhà văn Công an phối hợp tổ chức nhằm khuyến khích cho ra đời các tác phẩm văn chương khắc họa hình ảnh người chiến sĩ Công an.
Trại sáng tác Cây bút vàng năm 2016 chia làm 2 đợt. Đợt 1 diễn ra từ ngày 5 - 20/1 với sự tham gia của gần 30 nhà văn trong và ngoài lực lượng công an. Đợt 2 cũng sẽ được tổ chức tại Đồ Sơn từ ngày 15 - 30/3 với sự tham gia của khoảng 40 nhà văn. Bên cạnh các "cây viết" có tiếng thuộc Chi hội nhà văn công an như Phùng Thiên Tân, Trần Thanh Hà, Như Bình, Bình Nguyên Trang, Nguyễn Đăng An, tham gia trại viết "Cây bút Vàng" lần này còn có nhiều nhà văn tên tuổi như Đỗ Chu, Chu Lai, Nguyễn Thị Thu Huệ...
Phát biểu tại Lễ khai mạc, Đại tá, nhà văn Nguyễn Hồng Thái, Giám đốc Nhà xuất bản Công an nhân dân cho biết, trong nhiều năm qua Bộ Công an đã tổ chức nhiều cuộc thi viết nhằm động viên sức sáng tạo của người cầm bút trên cả nước, tái hiện sức chiến đấu, xây dựng vẻ vang của lực lượng công an nhân dân, xây dựng hình tượng người công an vì nước quên thân, vì dân phục vụ trong văn học, từ đó nâng cao sức chiến đấu, tính nhân văn của lực lượng công an nhân dân, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ an ninh Tổ quốc và giữ gìn trật tự an toàn xã hội. Qua 2 lần tổ chức thành công, Cây bút vàng đã khẳng định đây là giải thưởng uy tín, không chỉ giúp cho ra đời những truyện ngắn hay về công an mà còn giúp phát hiện những tác giả trẻ, bồi dưỡng họ trở thành những cây bút sung sức. Điểm khác biệt của giải thưởng lần này là mở rộng ra thể loại tiểu thuyết và ký với hy vọng thu hút đông đảo hơn các nhà văn tham gia.
Trung tướng, nhà văn Nguyễn Hữu Ước, Trưởng ban tổ chức giải thưởng và Thiếu tướng Phạm Văn Miên, Tổng biên tập báo Công an nhân dân cũng có chung mong muốn, làng văn học nước nhà sẽ có thêm nhiều tác phẩm hay, tên tuổi của nhiều nhà văn trẻ sẽ được khẳng định sau khi trại sáng tác lần này kết thúc.
Tham gia trại sáng tác, gương mặt trẻ tuổi nhất Phạm Vân Anh cho rằng đây là một sân chơi rất ý nghĩa để các nhà văn có thể sinh hoạt, sáng tác trong một không gian văn chương thực sự. Là người đã tham gia rất nhiều trại sáng tác trên quy mô toàn quốc, Vân Anh nhận xét, Cây bút vàng được tổ chức rất chuyên nghiệp, có tính tương tác cao giữa các biên tập viên với tác giả. Ý tưởng sáng tác của Vân Anh lần này là một tác phẩm về hình tượng người chiến sĩ công an thông qua góc nhìn từ phía các phạm nhân.