Nhắc đến NSND Bạch Diệp (tên thật là Nguyễn Thanh Tâm),nữ đạo diễn duy nhất của khóa I, khóa đào tạo đạo diễn, diễn viên điện ảnh đầu tiên của Điện ảnh Việt Nam, người ta không thể không nhắc đến Ngày lễ thánh và Huyền thoại về người mẹ. Đây được xem là hai tác phẩm làm nên tên tuổi của “nữ tướng” trường quay Bạch Diệp đồng thời cũng là hai tác phẩm đã đem lại hai giải diễn viên xuất sắc nhất trong sự nghiệp diễn xuất của NSND Trà Giang.
NSND Trà Giang chia sẻ: “Cái khó là làm việc với diễn viên thì chị Bạch Diệp đã làm rất tuyệt vời, chị biết khơi gợi tính sáng tạo của diễn viên. Rất hạnh phúc khi được làm việc với chị!”.
‘ NSND Trà Giang và NSND - Đạo diễn Bạch Diệp trên trường quay. (Ảnh tư liệu)
Với 15 phim truyện nhựa và hàng chục phim truyền hình, trong đó có nhiều phim đoạt giải cao tại các liên hoan phim trong và ngoài nước, tài năng, bản lĩnh của nữ đạo diễn Bạch Diệp còn được ghi nhận trong Bách khoa toàn thư điện ảnh Liên Xô. Trong suốt cuộc đời làm nghệ thuật, NSND Bạch Diệp đã luôn lao động hết mình và với sự năng động, quyết liệt và sâu sắc, cống hiến cho đến tận tuổi 80, bà khiến cho nhiều thế hệ đồng nghiệp nể phục, là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ.
“Cô Diệp là một trong những đạo diễn làm rất nhiều phim và có sức khỏe rất tốt. Cô có một hoàn cảnh gia đình thiệt thòi và cống hiến hết cho điện ảnh. Cô rất hăng say hoạt động, làm rất nhiều thể loại phim. Cô có thể làm những phim hoành tráng như Hoa ban đỏ, Trừng phạt, những cảnh lớn như di tản, kể cả phim tâm lý. Cô không né tránh bất cứ đề tài nào”, NSƯT - đạo diễn Nhuệ Giang bộc bạch.
‘ Một cảnh trong phim "Ngày lễ thánh". (Ảnh tư liệu)
Quên đi những thiệt thòi trong đời sống riêng tư, vượt qua những khó khăn trong cái nghề vốn chỉ dành cho nam giới, NSND Bạch Diệp làm phim để nói lên tiếng lòng sâu kín của người phụ nữ. Bà làm phim với tất cả tình yêu thương, trân trọng, tôn vinh người phụ nữ Việt Nam chịu thương, chịu khó và giàu đức hy sinh. Năm 2010, nữ đạo diễn nhiều tuổi nhất Việt Nam đã hoàn thiện ước vọng cuối cùng của đời bà với bộ phim truyền hình Hà Nội một thời.
Nhà văn Lê Phương nhận xét về NSND Bạch Diệp: “Bây giờ những người có tinh thần yêu nghề, tôn trọng nghề, say mê với nghề như Bạch Diệp không nhiều. Bà ấy nói một câu rất xúc động với tôi: Nếu không làm phim thì tôi cảm thấy không sống. Và khi làm bộ phim cuối cùng này bà ấy rất yếu, trợ lý phải đẩy xe lăn cho bà quay. Phải thấy đấy mới là người yêu nghề đến hơi thở cuối cùng”.
‘ NSND Bạch Diệp (Ảnh: VTC)
Hai tuần trước khi trút hơi thở cuối cùng, vị đạo diễn được đồng nghiệp yêu quý gọi là “con hổ của trường quay” vẫn ước cho đôi bàn chân không mỏi, hai đầu gối không đau để tiếp tục được làm phim. Với một Mảnh trời riêng, niềm tự hào của điện ảnh Việt Nam đang Trở về đồng cói. Một Cuộc chia tay không hẹn trước, dù Ai giận ai thương, bà cũng đã trở thành một Huyền thoại, huyền thoại về nữ đạo diễn điện ảnh đầu tiên của Việt Nam.