Lợn sữa quay mắc mật
Lợn sữa quay thì nơi đâu cũng làm được nhưng lợn sữa quay cùng lá mắc mật và các gia vị tẩm ướp theo kiểu Lạng Sơn thì thật sự đặc biệt. Vừa ngọt thịt, giòn da, vừa thơm mùi mắc mật lạ lẫm, rồi béo ngậy của dầu quyện với mật ong, đây quả là đặc sản khó quên xứ Lạng.
Để có được món ăn hoàn hảo, lợn sữa phải kì công từ khâu chọn nguyên liệu, sao cho không quá to sẽ nhiều mỡ, ngấy, nhưng không quá bé vì thịt nhão nhoẹt. Sau các công đoạn làm lông, mổ lấy hết nội tạng thì đầu bếp bắt đầu dùng gia vị là muối, tiêu xát đều trong bụng lợn. Phần quan trọng là chọn lá mắc mật bánh tẻ, một thứ lá rừng được đồng bào Tày, Nùng ưa dùng trong các món ăn, cho tiếp vào bụng lợn.
Cứ thế đem lợn quay đều, quét dầu và mật ong rừng cho đến khi lợn trở màu nâu vàng bóng mượt, mùi thơm tỏa ra ngây ngất là được. Kĩ thuật chặt thịt cũng cần phải điêu luyện mới không làm thịt nát, miếng nào ra miếng ấy.
Phở chua Lạng Sơn
Là món không thể thiếu để thiết đãi khách đến nhà, nhất là những người từ phương xa, phở chua là món được người dân Lạng Sơn chăm chút trong cách chế biến và nguyên liệu.
Phở chua - đặc sản Lạng Sơn này không nóng sốt như phở Hà Nội, bún bò Huế, bánh canh… nên trên vùng cao này, người ta thường ăn nó vào mùa hè hoặc thu. Món này có khá nhiều thành phần, mỗi thứ lại phải tuân thủ những nguyên tắc khác nhau để hợp thành món phở ngon.
Bánh phở phải vừa dẻo vừa dai, khoai tây thái chỉ chiên thật giòn, gan lợn thái mỏng chiên cháy cạnh. Ngoài ra, còn có đậu phộng (lạc) rang, rau thơm, hành khô, dưa leo và vài lát lạp xưởng bên trên khiến phở chua càng hấp dẫn.
Hương vị của phở chua là tổng hòa các nguyên liệu ấy kết hợp với gia vị đặc biệt của người dân địa phương khiến người đã ăn rồi thì khó mà quên mùi: xúng xàng. Phở chua ăn cùng các loại thịt như thịt ba rọi, thịt vịt hay dạ dày quay được tẩm ướp tỏi và các gia vị khác tạo nên một hương vị riêng của tô phở. Khi ăn, có thể cho chút chanh tươi, ớt hay tiêu thêm vị, thêm đậm đà hương sắc.
Vịt quay
Bên cạnh món lợn sữa quay là món vịt quay Lạng Sơn cũng được ưa chuộng. cùng một phương thức làm chín thực phẩm nhưng vịt quay dùng một số gia vị khác với lợn quay, tạo thành nét riêng mà dù đã ăn lợn quay người ta cũng vẫn muốn thử vịt quay. Nó béo mà không ngấy, ngọt ngào thịt tươi nhưng lại chan chát vị lá rừng.
Vịt bầu Thất Khê, thịt dày mềm, xương nhỏ là nguyên liệu tuyệt vời cho món này. Tuy nhiên, ngon hay không phục thuộc phần nhiều vào cách ướp gia vị và kĩ thuật quay của người đầu bếp.
Vịt sau khi làm sạch được thổi căng phồng lên rồi nhúng nhanh vào nồi nước sôi cho thịt se lại. Lúc đó, người ta mới bắt đầu tẩm gia vị. Hỗn hợp bí truyền này gồm mật ong thiên nhiên, xì dầu, đường mạch nha… sền sệt và có màu nâu vàng rất đẹp.
Ngoài lá mắc mật, người ta còn cho vào bụng vịt một số loại lá rừng khác ít người tường tận. Cứ thế cho vịt lên quay đều trên lò than hồng cho vừa chuyển màu rồi cho vào chảo mỡ hay dầu nóng già và đều tay lật vịt.
Thịt vịt được ăn cùng thứ nước chấm riêng. Đó là thứ nước lấy từ bụng vịt quay pha trộn cùng nhiều thành phần khác (là bí quyết riêng không tiết lộ của các đầu bếp). Người ta nói, thịt vịt thiếu đi nước chấm này thì mất đi một nửa cái ngon.
(Còn nữa)