TỔNG
QUAN
Nước chủ nhà:
Tây Đức
Thời gian: từ
13/6 đến 7/7 năm 1974
Thể thức:
vòng bảng và bảng tuyển chọn
CÁC
ĐỘI TUYỂN THAM DỰ
Kì World Cup thứ 10 trong
lịch sử nhân loại chứng kiến một giai đoạn vòng loại cực kì khốc liệt khi có tới
99 đội tuyển đăng kí tham gia, vượt xa con số 71 tai Mexico bốn năm về trước.
Khốc liệt cũng đồng nghĩa với việc sẽ có những vắng mặt đáng tiếc nuối và ở
World Cup lần này, sự tiếc nuối, chính xác hơn là thất vọng ấy được dành cho
người Anh khi ĐT nước này bị “rơi rụng” ngay từ giai đoạn vòng loại.
Nói một cách chính xác
hơn, ĐT Liên Xô mới được gọi là trường hợp đáng tiếc bởi dù đã về nhất vòng bảng
khu vực châu Âu, đội bóng phía Đông Âu vẫn phải tranh chấp một tấm vé chính thức
bằng trận playoff với Chile của Nam Mĩ. Trận lượt đi diễn ra trên đất Moscow có
kết quả 0-0 nhưng Liên Xô là đội đã chủ động bỏ cuộc sau khi chứng kiến những rắc
rối về mặt chính trị tại quốc gia mà mình phải làm khách. Như vậy, Chile cùng
chủ nhà Tây Đức, ĐKVĐ Brazil và 13 đội tuyển mạnh khác sẽ là những cái tên chính
thức tham dự ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh.
Đây cũng là kì World Cup
chứng kiến sự thay đổi bất thường về thể thức thi đấu khi hai đội bóng đứng đầu
mỗi bảng sẽ không đá theo kiểu loại trực tiếp ở vòng trong mà sẽ được chia tiếp
làm hai “bảng đấu tuyển chọn”. Tiếp tục đá vòng tròn nhưng ở giai đoạn này, hai
đội đứng đầu mỗi bảng sẽ được quyền thi đấu trận chung kết và đội bóng xếp kế
tiếp mỗi bảng sẽ đá trận tranh hạng ba.
Danh sách 16 đội tuyển
tham dự: Tây Đức – Đông Đức – Chile – Australia – Nam
Tư – Brazil – Scotland – Zaire – Hà Lan – Thụy Điển – Bungary – Uruguay – Ba
Lan – Argentina – Italia – Haiti.
KẾT
QUẢ CHUNG CUỘC
Vô địch:
Tây Đức
Á quân:
Hà Lan
Hạng ba:
Ba Lan
Hạng tư:
Brazil
Vua phá lưới:
Grzegorz Lato (Ba Lan, 7 bàn)
Tổng số trận đấu:
38
Tổng số bàn thắng:
97 (trung bình 2.55 bàn/trận)
Tổng số khán giả:
1.774.022 (trung bình 46.685 người/trận)
WORLD
CUP 1974: TRONG MEN SAY BÓNG ĐÁ TỔNG LỰC
Có một giai thoại thế này
về thứ bóng đá mà ĐTQG Hà Lan đã trình diễn tại VCK World Cup 74 và cụ thể hơn
cả là trận chung kết gặp Tây Đức. Trận đấu bắt đầu và Hà Lan là đội giành quyền
giao bóng trước. Bóng lần lượt qua chân Johan Cruyff, Neeskens, Hanegem rồi lại
được luân chuyển tới Rijsbergen, Haan… Hơn một phút đầu trôi qua, thế trận cứ
diễn ra theo cách Hà Lan chuyền – Tây Đức đuổi và cũng chỉ có thế. Để đơn giản
hơn, bạn có thể hiểu cách vận hành mà cơn lốc màu da cam từng thực hiện cũng
“na ná” như khi Barcelona gặp đội cỡ Levante hay Bayern Munich tiếp Mainz chẳng
hạn. Sau những giây đầu đá như… trêu đối thủ, Hà Lan đưa bóng sang phần sân đối
phương và Cruyff là người dẫn bóng vào vòng cấm địa Tây Đức, Uli Hoeness (chủ tịch
Bayern sau này) không còn cách ngăn cản nào khác ngoài phạm lỗi và đội bóng xứ
Tulip vươn lên dẫn trước bằng pha lập công trên chấm 11m.
Có lẽ đến đấy thôi, chúng
ta đã phần nào hình dung ra lối đá mà cơn lốc màu da cam sử dụng tại World Cup
1974 trên đất Đức, đó chính là tiqui-taca. Bây giờ thì người ta đã quá quen với
khái niệm bóng đá nói trên sau những thành công vang đội mà Barcelona từng đạt
được, kế đến bây giờ là Bayern Munich. Cristiano Ronaldo từng tỏ ra bất lực thế
nào trong việc đoạt lại quyền kiểm soát trái bóng từ Barcelona thì các cầu thủ
Tây Đức (khi đó còn lạ lẫm với tiqui-taca) chắc hẳn còn bực bội hơn nhiều phần
khi liên tục phải thi đấu chẳng khác gì như đá bóng… ma vậy.
Người ta cho rằng Johan
Cruyff đã khai sinh ra bóng đá tổng lực, người Barca thì lại tôn sùng huyền thoại
67 tuổi như một “cha đẻ” của tiqui-taca nhưng thực chất đánh giá Cruyff thế nào
cũng chẳng sao bởi một điều, Barca thành công với tiqui-taca thì đã rõ còn với
Hà Lan, họ chẳng là gì trước World Cup 74 nhưng sau đó, họ được xem là ông lớn
mãi đến tận bây giờ.
VỎ
QUÝT DÀY CÓ MÓNG TAY NHỌN!
Một pha bóng quyết liệt trong trận Chung kết giữa Đức và Hà Lan
Anh cao, sẽ có người cao
hơn anh, đó chính là quy luật thường tình của xã hội. Ở World Cup 1974, Hà Lan
đã lên ngôi, nhưng là chỉ lên ngôi về sự ấn tượng, về thứ bóng đá tổng lực mà họ
đã thi triển còn chuyện lên ngôi vô địch thì phải nhắc đến Tây Đức và thủ lĩnh
của họ, “Hoàng đế” Beckenbauer. Trong một trận đấu mà Tây Đức được dự báo sẽ gặp
rất nhiều khó khăn trước sức tấn công vũ bão của Hà Lan (mà thực tế đúng là như
vậy) thì Beckenbauer và các đồng đội đã thể hiện được cái chất, thể hiện tinh
thần bất khuất của người Đức. Bị dẫn trước ngay từ phút thứ hai, Đức đã nhanh
chóng tái lập thế cân bằng chỉ hơn hai mươi phút sau đó. Kịch tính của trận CK
được đẩy lên cao khi chủ nhà có bàn thắng vươn lên cuối hiệp một, nhờ công của
sát thủ huyền thoại Gerd Muller. 45 phút đầu tiên, người ta đã thấy được tinh
thần quật cường của người Đức thì trong 45 phút tiếp theo, tinh thần ấy càng được
phát huy một cách mạnh mẽ hơn nữa nhờ vào bản lĩnh mang tên Beckenbauer. Ông
chuyền bóng, đi bóng, đoạt bóng, phá bóng rồi lại chuyền bóng. Với Hoàng đế, chẳng
có vị trí nào trên sân mà ông không chơi được, thế người ta mới gọi ông là
libero huyền thoại, một vị trí chỉ quen thuộc trên sân bóng chuyền dài có… 9m.
Nhiều người vẫn tỏ ra “kết” Beckenbauer hơn Pele không chỉ vì cái tên Hoàng đế
(Hoàng đế cao hơn Vua) mà còn vì khả năng đa dạng như đã nói ở trên. Quả thật,
nếu không có sự tỉnh táo cùng khả năng đọc trận đấu xuất thần của Beckenbauer
thì chẳng biết Tây Đức có trụ nổi trước sức tấn công vũ bão của Hà Lan không.
Real Madrid mất đến mấy năm mới ngăn chặn được Barcelona trong các trận kinh điển,
còn với Beckenbauer và Tây Đức, họ đã có thể hóa giải tiqui-taca đời đầu chỉ
trong một trận đấu, mà lại là trận quan trọng nhất.
WORLD
CUP 74 CÒN NHIỀU ẤN TƯỢNG
Ba Lan:
Hà Lan dù thua nhưng xứng đáng được tôn vinh và điều tương tự cũng đã đến với
Ba Lan, nhất là khi đội tuyển nước này đánh bại ĐKVĐ Brazil trong trận tranh
HCĐ. Không chỉ thế, Ba Lan còn là đội bóng gây ấn tượng nhờ lối chơi cống hiến
(ghi 16 bàn, nhiều nhất giải và có vua phá lưới Lato trong đội hình) và nếu xét
về điểm số, Ba Lan thậm chí có thể VĐ khi con số 12 mà đội bóng này giành được
sau 6 trận thắng và một trận thua (2 điểm cho một trận thắng) bằng đúng với những
gì nhà VĐ Tây Đức giành được sau cả thảy 7 trận đấu.
Tây Đức: với
cúp vàng giành được tại Munich năm 1974, Tây Đức đã trở thành đội bóng đầu tiên
giành ngôi VĐ châu Âu trước khi chạm đỉnh thế giới. Mãi đến năm 2010, thành
tích vô tiền khoáng hậu trên mới có dịp tái lập khi Tây Ban Nha đăng quang tại
Johannesburg sau chiến tích Euro năm 2008 trên đất Áo và Thụy Sĩ. Đúng ra, Pháp
cũng là đội đã có được hai chức VĐ Euro và World Cup liên tiếp nhưng chỉ có điều,
thứ tự đó khác với những gì Tây Đức và Tây Ban Nha đã làm được.
Thẻ đỏ đầu tiên:
Carlos Caszely (Chile) đã lưu danh trong lịch sử World Cup nhưng theo một cách
không ai mong muốn khi trở thành cầu thủ đầu tiên bị truất quyền thi đấu trong
cuộc đọ sức với Tây Đức tại vòng bảng. Trước đó, thẻ phạt đã bắt đầu được sử dụng
tại Mexico năm 70 nhưng đây mới là chiếc thẻ đỏ đầu tiên được rút ra tại một kì
bóng đá thế giới.
Zaire:
World Cup 1974 chứng kiến nhiều cái tên mới lạ xuất hiện như các ĐT Haiti hay
Australia nhưng để lại ấn tượng nhiều nhất phải là ĐTQG Zaire (sau này là
Congo). Thực tế, đội bóng non trẻ và có phần nghiệp dư này đã chẳng thể gây được
bất cứ ấn tượng nào về mặt chuyên môn song có một câu chuyện hài hước đã in sâu
vào lịch sử World Cup khi hậu vệ Mwepu Ilunga của Zaire, do chờ xếp hàng rào…
quá lâu, đã chạy lên phá trái bóng khi Brazil vẫn chưa thực hiện tình huống đá
phạt trực tiếp từ hiệu lệnh của trọng tài!
Tuấn Hiệp
(Thethao.vtv.vn)