Cụ Dục mang khối u nặng hơn 3kg dưới cổ đã hàng chục năm nay.
Đó là hoàn cảnh đáng thương của cụ Lo Thị Dục (80 tuổi, bản Diềm Bày, xã Châu Quang, huyện miền núi Quỳ Hợp, Nghệ An). Những ngày cuối tháng 4/2013, chúng tôi tìm đến nhà cụ Dục khi mặt trời đã đứng bóng. Con đường dẫn về nhà cụ Dục ngoằn nghèo, lởm chởm sỏi đá. Cái nắng chói chang đầu hè ở miền Tây xứ Nghệ dường như không đủ làm rõ mặt người trong ngôi nhà tối tăm của cụ Dục. Trước mắt chúng tôi là hai cụ bà đang ngồi dưới nền đất trong căn nhà nghèo nàn, không có thứ tài sản gì đáng giá trị ngoài chiếc giường đã ọp ẹp chỉ chực gãy đổ xuống.
Thấy có khách lạ đến chơi nhà, bà Vi Thị Luyện (70 tuổi) - em gái của cụ Dục như cởi tấm lòng bởi từ lâu rồi trong nhà cụ thiếu vắng đi tiếng nói, tiếng cười. Cảnh tượng đầu tiên mà chúng tôi dễ nhận ra nhất đó là khối u khá lớn nằm dưới cổ của cụ Dục. Nhìn khối u “khổng lồ” trên cổ choáng gần hết cả khuôn mặt cụ Dục, chúng tôi không khỏi xót thương. Do khối u lớn nên khó khăn lắm cụ Dục mới nói được vài tiếng Thái khi trò chuyện với chúng tôi. Đưa ánh mắt mờ đục nhìn sang cụ Dục, bà Luyện thở dài, giọng đượm buồn khi nhắc đến cuộc đời khốn khổ của gia đình mình và bệnh tình của cụ Dục.
‘ Trong sâu thẳm cuộc đời, cụ Dục buồn lắm vì cái u này không có tiền chạy chữa.
Cụ Dục sinh ra trong một gia đình dân tộc Thái nghèo khó ở xã Châu Quang. Cha mẹ mất sớm để lại cho ba anh em cụ Dục một mảnh đất nhỏ chỉ đủ dựng một túp lều tranh. Thời con gái, cụ Dục nức tiếng là xinh đẹp của vùng nên được khá nhiều trai bản lui tới tán tỉnh, theo đuổi. Hạnh phúc đến với cô thiếu nữ Dục thời ấy khi kết duyên cùng người con trai cùng bản và lần lượt sinh hạ được 5 người con. Thế nhưng, không bao lâu sau thì người chồng bỗng đột ngột qua đời để lại cho cụ 5 đứa con còn thơ dại.
Một mình cụ phải bươn chải, quanh năm làm quần quật ở nương rẫy nhưng vẫn không đủ ăn. Cái nghèo, cái đói cứ bám riết lấy cuộc đời cụ. Cũng vì quanh năm “đầu tắt mặt tối” lo cái ăn cho cả gia đình nên cụ cũng không biết là mình đang mang trong người khối u. “Ban đầu, khối u nhỏ bằng ngón tay xuất hiện trên cổ nhưng ngày nó một lớn dần. Cũng vì nhà quá nghèo, không có tiền đi bệnh viện chữa trị nên chị tôi cứ để mặc khối u đó chứ không biết làm gì cả”, bà Luyện cho biết.
‘ Hơn nửa thế kỷ qua, cụ Dục sống với khối u "khổng lồ".
Bốn người con của cụ lần lượt lập gia đình và đều đi lấy chồng xa. Gia đình đứa nào cũng nghèo rớt mùng tơi nên cũng không giúp được gì cho cụ. Riêng người con gái thứ 3, chị Lo Thị Lan “quá lứa lỡ thì” vì căn bệnh ngớ ngớ ngẩn ngẩn nên chẳng có trai bản nào ngó tới, đành ở với cụ.
Mang khối u kỳ quái trên người nên cụ Dục không dám tiếp xúc với mọi người. Ngày ngày, cụ Dục quanh quẩn ở góc nhà, còn chị Lan thì tranh thủ đi chăn trâu. Cứ thế, hai mẹ con cứ rau cháo nuôi nhau qua ngày.
Nghèo đói, khổ cực không có tiền chữa trị nên bệnh tình của cụ Dục ngày một nặng thêm. Đến nay, khối u đã dài tới 20cm, rộng 15cm, nặng ước lượng khoảng 30kg càng làm cho cụ đau hơn, vất vả hơn. Những khối u mới đang tiếp tục phát triển khiến khuôn mặt cụ bị biến dạng, chèn cả cổ họng. Gặp những hôm trái gió trở trời, khối u “khổng lồ” làm cụ Dục đau đớn, khó thở, ăn uống vô cùng khó khăn. Ở cái tuổi “gần đất xa trời”, hằng ngày cụ Dục đang phải chống chọi với những cơn đau từ khối u hành hạ.
‘ Góc nhà bếp với đồ đạc như xoong, nồi..... nát bấn.
‘ Đến cái chậu đựng nước rửa bát chỉ là một cái chum vỡ được hàng xóm cho.
Ở xã Châu Quang không ai là không biết đến hoàn cảnh đáng thương của cụ Dục nhưng rất ít người dám lại gần trò chuyện hay tâm sự vì “nhìn khối u kỳ quái đã thấy sợ”. Cuộc sống của cụ chỉ là những chuỗi ngày quanh quẩn, lủi thủi trong căn nhà im lìm. Ở cách nhà chị gái mấy ngọn đồi nên thi thoảng bà Luyện mới sang thăm cụ Dục được. Nhìn chị mình đau đớn, vật vã mang khối u lớn trên cổ hơn nửa thế kỷ, bà Luyện gạt nước mắt cầu cứu: “Cầu mong mọi người hãy giúp chị tôi chữa trị bệnh, cắt bỏ khối u quái ác này”.
Ông Kim Văn Thấu, xóm trưởng bản Diềm Bày, xã Châu Quang chia sẻ: “Bản thân cụ Dục mắc phải căn bệnh lạ, gia đình lại thuộc diện hộ nghèo. Hàng xóm thấy vậy ai cũng thương tình nhưng ở đây nhà ai cũng khó khăn nên không ai giúp được gì. Rất mong các cấp chính quyền và ban ngành địa phương, các nhà hảo tâm tạo điều kiện giúp đỡ, để cụ có được cuộc sống bình thường như bao người khác”.
‘ Bà Loan (áo xanh) buồn lắm vì hàng chục năm qua khối u "khổng lồ" của chị mình vẫn cứ thế mà gánh chịu. Hiện nay, hằng ngày khối u này vẫn tiếp tục lớn.
‘ Hôm thấy chúng tôi là khách lạ, nên chị hàng xóm mới "dám" sang cụ Dục chơi.
Rời Diềm Bày khi trời đã nhá nhem, con gái cụ đi trâu vẫn chưa về, tôi chợt nhìn góc bếp nhà cụ Dục chỉ nồi không, xoong trống rỗng tuếch, cái bếp giữa mùa hè nóng bức mà vẫn lạnh lẽo đến thê thảm. Nhìn chiếc giếng khơi đã cạn trơ đáy nơi góc vườn, chúng tôi canh cánh nỗi lo với gia cảnh khó khăn của cụ thì không biết đến bao giờ khối u khổng lồ kia sẽ được “giải thoát” khỏi người cụ Dục nếu như không có những tấm lòng của bạn đọc…