Năm ngoái, trong đợt xét tặng "Giải thưởng Hồ Chí Minh", nhiều nghệ sĩ nổi tiếng như nhạc sĩ Thuận Yến, nhà thơ Thu Bồn, nhà thơ Xuân Quỳnh đã suýt trượt giải thưởng do một số quy định cứng nhắc.
Hiện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang lấy ý kiến để sửa đổi Nghị định xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật để tìm cách khắc phục những bất hợp lí còn tồn tại và thực sự tôn vinh những nghệ sỹ đã cống hiến hết mình cho sự nghiệp văn hoá nghệ thuật nước nhà.
Nghệ sĩ Văn Hà, đạo diễn nhạc kịch đầu tiên và cũng là duy nhất của Việt Nam năm nay đã 82 tuổi. Sau hơn 50 năm hoạt động nghệ thuật, 2 năm trước, ông đăng kí xét tặng "Giải thưởng Nhà nước". Dù được hội đồng cấp cơ sở Hội Nhạc sỹ Việt Nam nhất trí với 100% phiếu bầu nhưng hồ sơ của ông đã không được Hội đồng cấp cao hơn đưa vào danh sách để bỏ phiếu.
Lý do là bởi, theo Nghị định 90 của Chính phủ, chức danh "đạo diễn nhạc kịch" không thuộc diện xét tặng "Giải thưởng Nhà nước" về văn học nghệ thuật. Như vậy, nếu căn cứ theo nghị định hiện hành, nghệ sĩ Văn Hà, người được coi là đặt nền móng cho nền nhạc kịch, kịch hát Việt Nam sẽ không có cơ hội nhận giải thưởng cao quý.
Còn với nhạc sĩ Văn Ký, Giải thưởng Hồ Chí Minh đã không đến với ông. Theo quy định, tác giả phải đạt đủ số phiếu đồng ý từ 90% trở lên, trong khi nhạc sĩ đạt 89,3% ở hội đồng cấp nhà nước. Điều bất hợp lý ở chỗ, những bài hát sống mãi trong lòng công chúng như: "Bài ca hy vọng", "Tây nguyên bất khuất", "Cô giáo Tày cầm đàn lên đỉnh núi"... lại không nằm trong hồ sơ xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh của ông, vì theo quy định, những tác phẩm này đã được nhận Giải thưởng Nhà nước.
Nhạc sĩ Văn Ký hiện vẫn đang miệt mài sáng tác. Với ông, đây là lần đăng kí xét tặng giải thưởng cuối cùng của cuộc đời. Bởi ông không chắc mình còn sức khỏe để chờ đến kỳ xét tặng sau.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!