Những con số báo động về thực trạng môi trường đã được nhiều tờ báo đăng tải: cả nước hiện có 615 cụm công nghiệp nhưng chỉ có hơn 5% có hệ thống xử lý nước thải tập trung; 47 tấn chất thải y tế nguy hại thải ra mỗi ngày; 3 triệu m3 nước thải ra đô thị mỗi ngày đêm nhưng hầu hết chưa được xử lý; nguồn phác thải từ gần 43 triệu mô tô và 2 triệu ô tô tạo ra nguồn phác thải lớn đến môi trường không khí.
Các doanh nghiệp nước ngoài đã dịch chuyển dòng vốn vào các ngành tiêu tốn năng lượng và tài nguyên, không thân thiện với môi trường như: luyện kim, sửa chữa tàu biển, dệt may, sản xuất bột giấy, sản xuất hóa chất. Thực tế, đã có một số dự án vi phạm pháp luật gây ô nhiễm môi trường như: Vedan, Miwon, nhiệt điện Vĩnh Tân 2, Công ty Lee&Man và đặc biệt là Formosa Hà Tĩnh.
Theo tờ Đại đoàn kết, việc thẩm định, đánh giá các dự án có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài phó mặc cho địa phương, trong khi cơ quan quản lý nhà nước về vốn đầu tư nước ngoài lại đứng ngoài cuộc.
Thực trạng môi trường đang đặt ra những thách thức, bộc lộ những yếu kém trong quản lý. Chính vì lẽ đó, khi chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc về môi trường, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã thẳng thắn chỉ ra trách nhiệm của cơ quan các cấp.
Theo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng trầm trọng còn có nguyên nhân từ một bộ phận cán bộ làm công tác môi trường vô trách nhiệm, tiêu cực, "cha chung không ai khóc". "Riêng vụ Formosa, tính chất rất nghiêm trọng vậy mà chỉ khi người dân nói, báo chí vào cuộc, cơ quan chức năng với vào làm. Như vậy cả hệ thống ở đâu?" - Thủ tướng nêu câu hỏi.
Tờ Thanh niên phân tích, nếu không ai phải chịu trách nhiệm thì sẽ không ai sợ hãi hay "chùn tay" trong việc ký duyệt thông qua các báo cáo đánh giá tác động môi trường thiếu chất lượng hay cấp phép các dự án có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao. Tiền kiểm lỏng lẻo, hậu kiểm cũng không chặt chẽ hơn. Hậu quả là dự án vừa đi vào hoạt động, thậm chí mới chỉ chạy thử đã gây ô nhiễm.
Chính vì lẽ đó, cũng tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đưa ra quan điểm rất cứng rắn và cương quyết rằng: "Đã đến lúc phải thay đổi tư duy phát triển", "không đánh đổi môi trường vì lợi ích trước mắt", "không thu hút đầu tư bằng mọi giá". Có lẽ, chưa bao giờ thông điệp bảo vệ môi trường trở nên rõ ràng và dứt khoát như vậy khi Thủ tướng cho biết, đầu tuần tới, Chính phủ sẽ ban chỉ thị về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách về bảo vệ môi trường.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!