Cơ quan phát triển quốc tế Mỹ USAID được thành lập từ năm 1961 - là cơ quan chính phủ hàng đầu của Mỹ chịu trách nhiệm về viện trợ dân sự nước ngoài. Cơ quan này mở văn phòng tại Moskow năm 1992, với 60 người Nga và 13 người Mỹ làm việc.
Theo tính toán của Bộ Ngoại giao Mỹ, USAID đã chi khoảng 2,7 tỉ USD tại Nga và ngân sách của cơ quan này cho Nga trong năm tài khóa 2012 là khoảng 50 triệu USD. Hơn một nửa số tiền viện trợ của USAID tại Nga được chi cho những hoạt động được họ gọi là “bảo vệ nhân quyền và thúc đẩy dân chủ”. Theo thống kê của phía Nga, khoảng 40 % ngân sách của USAID được chi thẳng cho các tổ chức phi chính phủ ở Nga.
Lý do của quyết định ngừng hoạt động của USAID được Moskow đưa ra là USAID đã gây ảnh hưởng tới các tiến trình chính trị, các thiết chế xã hội dân sự và các cuộc bầu cử thông qua việc phân bổ các khoản tiền lớn. Gần đây, chính quyền Nga đã nhiều lần cảnh báo USAID về những hoạt động gây lo ngại của họ tại các khu vực của Nga.
Ông Alexander Lukashevich, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố: "Chúng tôi không thể chấp nhận những lập trường của các tổ chức như vậy. Có rất nhiều tổ chức nước ngoài đã nhận tiền tài trợ và có hoạt động vượt ranh giới đỏ, và chúng tôi quan ngại sâu sắc về vấn đề này".
Kể từ khi trở lại nắm quyền trong nhiệm kỳ thứ 3, Tổng thống Nga Putin đã có những quyết định xiết chặt hơn hoạt động của các tổ chức phi chính phủ nhận tài trợ của nước ngoài, cũng như ban hành những quy định mới về các biện phát trừng phạt bổ sung đối với những hành động vi phạm khi tham gia mít tinh - biểu tình, hay quy trách nhiệm hình sự cho tội vu khống. Quyết định xiết chặt hoạt động của các cơ quan phi chính phủ nước ngoài thể hiện sự lo ngại sâu sắc về sự can dự của họ vào đời sống chính trị của nước Nga, giữa lúc hoạt động của lực lượng đối lập đang gây ra nhiều vấn đề đối với chính phủ của Tổng thống Nga Putin.
Có vẻ như lý do chính mà Moskow nêu ra trong quyết định gây tranh cãi này giữa hai nước là sự lo ngại US AID có ý định tác động tới các tiến trình chính trị của Liên bang Nga.
Liệu động thái này của phía Nga có gây ảnh hưởng tới quan hệ hai nước? Và những nguyên nhân mà phía Nga đưa ra để làm bằng chứng cho hành động của mình là thuyết phục? Liệu phía Mỹ có động thái gì để đáp trả? Nên nhìn nhận như thế nào về lòng tin của Nga với các tổ chức phi chính phủ?... Chương trình Toàn cảnh thế giới, với vị khách mời là Đại tá Lê Thế Mẫu - nhà phân tích các vấn đề quốc tế sẽ có những bàn luận cụ thể về vấn đề này. Ông Lê Thế Mẫu đã có thời gian rất lâu theo dõi nền chính trị Nga và các diễn biến chính trị ở không gian hậu Xô Viết và có nhiều bài viết nghiên cứu về vai trò cũng như tầm ảnh hưởng của các tổ chức quốc tế, các tổ chức phi chính phủ ở khu vực này.