Ngày 16/1, Bài hát Việt 2013 sẽ bước vào đêm chung kết với cuộc cạnh tranh của 12 ca khúc được lọt vào đề cử. VTV Online đã có cuộc phỏng vấn với nhà báo Minh Đức – thành viên HĐTĐ – trước khi đêm chung kết diễn ra.
Cuộc trò chuyện với anh, xét về góc độ nào đó, có thể khác hơn một chút với những thành viên khác trong HĐTĐ của Bài hát Việt. Anh sẽ cho khán giả nhìn thấy những điều Bài hát Việt đã làm được ở 2 góc nhìn – góc nhìn của một thành viên HĐTĐ và góc nhìn của một nhà báo.
‘ Nhà báo Minh Đức (thứ 2, bên phải) - thành viên HĐTĐ BHV. (Ảnh: Lý Võ Phú Hưng)
Cuối cùng BTC Bài hát Việt cũng đã công bố danh sách 12 ca khúc chính thức tranh giải của năm. Vậy so với năm trước, HĐTĐ năm nay có gặp nhiều khó khăn trong việc lựa chọn các ca khúc không, thưa anh?
- Nếu căn cứ vào không khí cuộc họp hôm đó thì đúng là khó, vì năm nay chất lượng ca khúc cũng không thật sự nổi bật. Nếu bạn để ý sẽ thấy BHV nó có chu kỳ, có những lúc nó lên đỉnh cao nhưng cũng có lúc ngược lại và biểu hiện cho điều đó là có tháng HĐTĐ đã không thể lựa chọn được Bài hát của tháng để trao giải. Số lượng bài vào chung kết năm nay bị rút xuống 12 bài cũng vì lý do đó.
Anh có thể nói cụ thể hơn?
- Những bài hát đã giành giải của tháng thì không có ai thắc mắc, mọi người đều hài lòng. Nhưng, những ca khúc còn lại thì khá khó khăn. 7 thành viên HĐTĐ đã phải tìm đến hình thức là các thành viên hội đồng tự đề cử ca khúc và chịu trách nhiệm với những đề cử đó, sau đó, những bài nào có điểm cao nhất sẽ được vào chung kết năm. Thời gian của cuộc họp cũng kéo dài hơn dự kiến rất nhiều.
Lúc đầu, chúng tôi nghĩ việc chọn ra danh sách sẽ chỉ kéo dài trong 1 giờ nhưng cuối cùng, tới gần 1h chiều công việc vẫn chưa thể kết thúc. Có những lúc đã chọn được 11 bài nhưng bài thứ 12 phải cân nhắc lên cân nhắc xuống. Chọn bài này vào thì cảm thấy nó không xứng đáng, chọn bài kia vào thì lại thấy nó không bằng bài này… Đúng là so bó đũa chọn cột cờ nhưng khổ nỗi là không có cái cột cờ nào cao vống lên. Vì thế, để chọn được con số 12 bài không hề đơn giản.
Việc các thành viên HĐTĐ tự ứng cử có gây ra sự tranh luận và khó khăn hơn không, khi mỗi người mỗi ý?
- Việc lựa chọn đấy nó không dẫn đến sự tranh cãi mà lại rơi vào tình trạng là không đủ số điểm thuyết phục. Khó khăn ở đây là sự phân tán, giữa các thành viên có sự phân tán về việc chọn lựa. Nếu những bài hát nổi bật hẳn thì sự lựa chọn rất dễ nhưng nó cứ sàn sàn nhau lại khó, vì mỗi người sẽ chọn theo cái gu của mình. Ngay cả chọn theo gu nó còn không có được số điểm cao thuyết phục để đi vào thì chứng tỏ việc chọn lựa ca khúc vào chung kết năm nay không hề đơn giản.
Nhưng dù sao thì cuối cùng HĐTĐ cũng đã tìm ra được 12 bài nổi bật nhất. Nhưng bây giờ, tôi muốn tách anh khỏi vị trí thành viên HĐTĐ, tôi muốn hỏi anh ở tư cách người làm báo – người đã và vẫn đang theo dõi các hoạt động văn hóa giải trí trong năm qua – anh thấy chất lượng các bài hát năm nay của Bài hát Việt như thế nào?
- Bài hát Việt muốn nhận xét năm nào khá hơn thì phải nhìn vào cả quá trình của nó. Tôi không nói về những năm đầu nữa mà chỉ lấy cột mốc từ năm 2011 – năm mà Bài hát Việt khởi động lại với sự thay đổi về thành viên HĐTĐ. Đấy là năm những gương mặt trẻ được ưu tiên.
Ở năm đầu tiên của sự thay đổi đó, nếu nói nó vượt hơn các năm trước thì không hẳn nhưng nếu so sánh trong 3 năm, từ 2011 – 2013, thì đó là một năm rất tốt. 2011 mang đến nhiều gương mặt mới – những gương mặt mà ở những năm trước họ mờ nhạt thì đến năm đó họ đã khẳng định được mình, một năm với sự kết hợp giữa những cái mới và cả những thành tựu của những cái cũ.
2012 là giai đoạn trung gian, nó không thật sự nổi bật nhưng nó có những bài đủ chất lượng. Trong 15 bài chung kết vẫn có những bài rất chất lượng nhưng nó không có gì nổi bật lên và năm nay, Bài hát Việt cũng bị tình trạng như vậy. Những người mới thì chưa đủ sức gây ấn tượng mặc dù họ đều là những người mình có thể kỳ vọng. Còn những người cũ có nhiều bài hay thì lại không còn yếu tố bất ngờ nữa. Vì thế, hội đồng rơi vào tình trạng là với người cũ mình kỳ vọng nhưng họ chưa kịp làm mới, nhưng với người mới thì sự mới mẻ của họ lại chưa đủ thuyết phục nên năm nay, nếu nói thất bát thì không hẳn nhưng nó không phải mùa gặt tốt như những năm trước.
Vậy có khi nào năm nay chúng ta sẽ không tìm được Bài hát của năm không?
- Bài hát của năm không phải quá khó vì cho đến lúc này có thể đoán lờ mờ bài hát sẽ giành giải. Vì dựa trên những tiêu chí chấm giải thì HĐTĐ có thể đoán được ra nó là bài gì, nhưng, tôi khẳng định là có thể có bất ngờ vào phút chót. Ví dụ như năm ngoái, ngay cả HĐTĐ cũng không nghĩ Mùa yêu đầu sẽ giành giải năm. Một là nó đã diễn ra quá lâu với thời điểm diễn ra chung kết, ít ai nhớ đến nữa và trong những liveshow gần với chung kết lại có rất nhiều ca khúc có hiệu ứng công chúng lớn hơn. Chẳng hạn như Sợ chết của Đồng Lan, ai cũng nghĩ bài đấy có khả năng giành giải cao.
Tôi nhớ trong cuộc phỏng vấn anh vào năm ngoái anh đã bình chọn cho bài đó.
- Chính xác! Và khi đó ngay cả HĐTĐ cũng nhiều người nghĩ thế nhưng trong đêm chung kết, khi mình xem lại tất cả các bài và nghe kỹ lại, suy xét tới cả những yếu tố tiến bộ, cả hiệu ứng về trình diễn nữa thì kết quả hoàn toàn bất ngờ so với những gì mọi người đã hình dung.
Bài hát của năm luôn được đề cao tính chuyên nghiệp, ca khúc đó phải trở thành một mẫu mực, một tấm gương về sáng tác… Nên năm nay không quá khó để không nhìn ra những bài có triển vọng cao.
Nói như vậy là đêm chung kết rất có tính chất quyết định?
- Đúng rồi. Đấy là mình còn chưa nói đến sự thay đổi của người biểu diễn, vẫn là người đó, lúc diễn đầu tiên tốt nhưng đến đêm chung kết, vẫn là họ nhưng tâm lý của họ lúc này đã khác thì có thể sẽ dẫn đến sự thay đổi của bài hát.
Một câu hỏi cuối, vì đây là một chương trình dành cho tác giả, cũng không muốn làm khó anh nên tôi sẽ không hỏi anh đề cử bài nào cho giải của năm. Tôi muốn hỏi, trong năm qua tác giả nào thật sự gây ấn tượng với anh nhất?
- Người tôi kỳ vọng là Toàn Thắng. Thắng đã tham gia Bài hát Việt từ lâu và cho đến năm nay tôi thấy bạn ấy có một sự trưởng thành về sáng tác. Tôi đặc biệt ấn tượng với bài Vẽ của Thắng. Đó là một bài đáng phải nói đến, nó rất Việt Nam – từ cấu trúc cho đến lời lẽ… Nó cho thấy Thắng đã có một sự tìm tòi, nỗ lực khai phá những nét giai điệu, những hòa thanh mới nhưng không làm khó người nghe.
Ngoài ra, Toàn Thắng không cố làm bài hát của mình trở nên khó nghe, bạn ấy còn tạo điều kiện cho người biểu diễn. Đấy chính là tư duy của người sáng tác hiện đại. Khi anh viết anh đã nghĩ đến người biểu diễn, người nghe trong khi vẫn nỗ lực để tìm những cái mới mẻ.
Tôi ấn tượng về Toàn Thắng, còn kết quả của đêm chung kết ra sao thì chưa thể nói trước được.
Cảm ơn anh về cuộc trò chuyện!