Kinh tế - xã hội các tỉnh, thành phố khu vực Miền Trung - Tây Nguyên phát triển nhanh trong thời gian qua. Cùng với nhiều dự án, công trình trọng điểm được triển khai thì việc giải toả, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã phát sinh nhiều thủ tục, nhiều giao dịch hơn. Cơ quan Nhà nước trong lĩnh vực quản lý đất đai cũng ban hành nhiều quyết định hành chính, thực hiện nhiều hành vi hành chính hơn trong cùng một thời điểm nên dễ dẫn đến vi phạm, thiếu sót, dẫn đến việc khiếu nại, khởi kiện cơ quan hành chính Nhà nước trong lĩnh vực quản lý đất đai là điều không thể tránh khỏi.
Qua số liệu báo cáo từ các Viện Kiểm sát địa phương cho thấy: các tỉnh như Đắk Lắk, Quảng Nam, Bình Định, Phú Yên, Quảng Ngãi là những địa phương có số lượng vụ án hành chính liên quan đến lĩnh vực quản lý đất đai được Toà án thụ lý, giải quyết chiếm tỷ lệ cao trong khu vực. Trong 3 năm qua, TAND tỉnh Đắk Lắk thụ lý 529 vụ; Quảng Nam thụ lý 488 vụ, Bình Định thụ lý 247 vụ. Đây là những địa phương có nhiều dự án liên quan đến đền bù, giải tỏa, thu hồi đất và bố trí tái định cư.
Thực tế cho thấy, tính chất các vụ việc khiếu kiện hành chính rất đa dạng, phức tạp, có một số vụ việc khiếu kiện kéo dài, qua nhiều cấp nhưng vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Thêm vào đó, tình hình khiếu kiện hành chính liên quan đến lĩnh vực quản lý Nhà nước về đất đai đối với từng tỉnh, thành phố trong khu vực vẫn có chiều hướng gia tăng theo từng năm. Việc nhận diện những vi phạm thông qua các vụ án hành chính về đất đai đã được ngành kiểm sát nhìn nhận dưới góc độ chuyên môn nhằm góp thêm một số quan điểm để việc sửa Luật đất đai đi sát hơn với thực tế.
Mỗi năm, UBND các cấp trong khu vực Miền Trung - Tây Nguyên ban hành hàng ngàn, có khi đến chục ngàn quyết định hành chính có liên quan đến lĩnh vực đất đai. Nhưng khó có thể đảm bảo 100% quyết định hành chính này đều đúng luật hoặc có căn cứ chặt chẽ, nên trên thực tế đã có những khiếu kiện dai dẳng về đất đai với sự vào cuộc của các cơ quan tòa án, viện kiểm sát. Làm thế nào để giảm thiểu các vụ án hành chính về đất đai là vấn đề đặt ra trong bối cảnh Luật đất đai đang được góp ý sửa đổi.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!
