Trên các cánh cửa trước những di tích kiến trúc, hay bất kỳ ngôi nhà cổ nào ở Hội An đều có gắn hai khoanh gỗ hình tròn, hình lục giác, hoặc hình bát giác… được chạm khắc khá công phu và đôi khi được sơn son thếp vàng. Người dân Hội An gọi đây là "mắt cửa".
Hiện có nhiều lý giải về sự hiện diện của những con "mắt cửa" này. Nhưng đa phần, người Hội An cho rằng, "mắt cửa" treo trước nhà là bởi nó được coi như "mắt thần" canh giữ cho ngôi nhà. "Mắt cửa" vừa là vật trang trí, vừa mang yếu tố tâm linh, như những vị thần đem đến sự may mắn cho gia chủ và xua đi những điều xấu xa.
Không chỉ là một phần trong trang trí kiến trúc của những ngôi nhà cổ Hội An, mang một dấu ấn rất riêng, truyền tải ý niệm đời sống tâm linh và niềm tin của con người phố Hội, đôi "mắt cửa" còn là một biểu tượng văn hóa tâm linh của người dân nơi đây.
Hiện xuất xứ của "mắt cửa" vẫn chưa có một kết luận chắc chắn và rõ ràng. Nhưng xét trong yếu tố văn hóa tâm linh, nó tương đồng với đôi "mắt thuyền" trên tàu bè của ngư dân vùng biển đảo. Còn với người Hội An ngày nay – những người đang sống trong những ngôi nhà đang sở hữu những con "mắt cửa" thì cho rằng: "Mắt cửa" là linh hồn của môn quan, là nơi canh giữ những luồng sinh khí từ ngoài vào nhà và ngược lại, được tạo ra để bảo vệ cho gia chủ tránh khỏi điều xấu, thể hiện quan niệm thờ thần môn của các bậc cha ông.
Phần tâm "mắt cửa" thường trang trí hình lưỡng nghi. Còn phần vành được tạo dáng hoa cúc, xoáy hình lá đề, hình giao long,...rất đa dạng và phong phú, mang nhiều ý nghĩa tâm linh và ý nguyện mà gia chủ muốn thần môn quan trấn giữ giúp họ.
