Ăn nhiều thực phẩm siêu chế biến có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại - trực tràng

Nguy cơ này càng tăng ở nhóm người dưới 50 tuổi. Đây là dấu hiệu cảnh báo quan trọng trong bối cảnh ung thư đại – trực tràng đang có xu hướng trẻ hóa tại nhiều quốc gia.

Thực phẩm siêu chế biến là nhóm sản phẩm công nghiệp được sản xuất hàng loạt, thường chứa nhiều đường, muối, chất béo bão hòa và các phụ gia. Loại thực phẩm này ít chất xơ, ít dưỡng chất tự nhiên nhưng lại tiện lợi và phổ biến trong đời sống hiện đại.

Các nhà nghiên cứu cho rằng chính đặc tính này có thể gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, thúc đẩy viêm mạn tính – yếu tố thuận lợi cho sự hình thành các khối u tuyến, vốn là dạng tổn thương tiền ung thư xuất hiện trước khi tiến triển thành ung thư đại – trực tràng.

Một số nghiên cứu lớn được thực hiện trên nhóm phụ nữ trẻ ghi nhận những người tiêu thụ ở mức cao nhất – trung bình từ 9 đến 10 khẩu phần thực phẩm siêu chế biến mỗi ngày – có nguy cơ phát hiện adenoma cao hơn đáng kể so với nhóm ăn ít hơn. Dù mối liên hệ nhân – quả trực tiếp chưa được khẳng định, các dữ liệu thống kê cho thấy mức độ tiêu thụ UPFs càng lớn, nguy cơ hình thành tổn thương tiền ung thư càng tăng.

Các chuyên gia dinh dưỡng cảnh báo chế độ ăn ít chất xơ, giàu tinh bột tinh chế và phụ gia – vốn phổ biến trong các sản phẩm siêu chế biến – có thể gây rối loạn tiêu hóa, làm suy giảm hàng rào bảo vệ tự nhiên của ruột. Bên cạnh đó, việc tiêu thụ thường xuyên thực phẩm giàu muối, dầu mỡ và đường cũng làm gia tăng tình trạng viêm, thừa cân và béo phì, vốn là những yếu tố được ghi nhận góp phần làm tăng nguy cơ ung thư đại – trực tràng.

Mặc dù các nghiên cứu hiện tại chủ yếu dựa trên quan sát và còn giới hạn trong một số nhóm dân số, xu hướng chung cho thấy cần đặc biệt thận trọng với mức tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến. Việc thay đổi chế độ ăn, ưu tiên thực phẩm tươi, ít qua xử lý công nghiệp, được đánh giá là giải pháp quan trọng nhằm bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa.

Giới chuyên gia khuyến nghị người dân nên giảm tối đa các loại thực phẩm siêu chế biến như đồ ăn nhanh, snack, nước ngọt, thịt chế biến sẵn; đồng thời tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và các nguồn đạm lành mạnh. Việc duy trì cân nặng hợp lý, tăng cường vận động và khám sàng lọc định kỳ cũng giúp giảm nguy cơ mắc ung thư đại – trực tràng, đặc biệt đối với người trẻ có chế độ ăn kém lành mạnh hoặc có yếu tố nguy cơ gia đình.

Trong bối cảnh ung thư đại – trực tràng có xu hướng xuất hiện ngày càng nhiều ở độ tuổi dưới 50, các kết quả nghiên cứu mới là lời nhắc nhở quan trọng về vai trò của dinh dưỡng lành mạnh. Hạn chế thực phẩm siêu chế biến không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tiêu hóa mà còn góp phần phòng ngừa một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất hiện nay.