Australia phát hiện “công tắc” giúp tế bào ung thư né tránh hệ miễn dịch

Đó là cơ chế phân tử quan trọng giúp tế bào ung thư tránh được sự tấn công của hệ miễn dịch, qua đó lý giải vì sao liệu pháp miễn dịch - một trong những phương pháp điều trị tiên tiến nhất hiện nay - vẫn chưa đạt hiệu quả tối ưu trong nhiều trường hợp.

Theo thông tin do Viện Nghiên cứu Ung thư Olivia Newton-John (ONJCRI) công bố ngày 20/12, nhóm nghiên cứu đã xác định gene TAK1 đóng vai trò như một "công tắc an toàn", bảo vệ tế bào ung thư trước các tín hiệu tiêu diệt mạnh mẽ từ tế bào T CD8⁺ - lực lượng "sát thủ" chủ chốt của hệ miễn dịch.

Nghiên cứu do ONJCRI phối hợp với Viện Nghiên cứu Y học Walter và Eliza Hall (WEHI) thực hiện, được công bố trên tạp chí khoa học uy tín Cell Reports. Các nhà khoa học đã tiến hành sàng lọc gen trên diện rộng nhằm tìm ra những gen giúp tế bào ung thư sống sót trước các đợt tấn công của tế bào miễn dịch. Kết quả cho thấy TAK1 là yếu tố then chốt giúp khối u "chống chịu" hiệu quả.

Tiến sĩ Anne Huber, nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại ONJCRI, cho biết: "Trước đây, TAK1 được biết đến với vai trò thúc đẩy sự sống còn của tế bào ung thư và ngăn chặn quá trình chết tế bào. Tuy nhiên, chúng tôi chưa từng biết rằng ung thư còn sử dụng cơ chế này để né tránh hệ miễn dịch".

Khi nhóm nghiên cứu sử dụng công nghệ chỉnh sửa gen CRISPR để vô hiệu hóa TAK1 trong các mô hình tiền lâm sàng, các khối u phát triển kém rõ rệt. Điều này cho thấy hệ miễn dịch có thể kiểm soát và tiêu diệt tế bào ung thư hiệu quả hơn khi "công tắc an toàn" này bị tắt.

Theo tiến sĩ Huber, việc ức chế TAK1 khiến tế bào ung thư mất đi protein cFLIP - yếu tố quan trọng giúp ngăn chặn quá trình tự hủy của tế bào. Khi đó, các tín hiệu tấn công từ tế bào T CD8⁺ có thể kích hoạt cơ chế tự chết của tế bào ung thư, khiến chúng trở nên đặc biệt nhạy cảm với hệ miễn dịch.

Đồng quan điểm, Tiến sĩ Tirta Djajawi, nhà nghiên cứu tại ONJCRI, ví TAK1 như một "bộ giảm xóc" giúp tế bào ung thư chịu được những đòn tấn công mạnh nhất từ hệ miễn dịch. "Nếu loại bỏ TAK1, khối u sẽ sụp đổ dưới sức ép của hệ miễn dịch", ông nhận định.

Nghiên cứu được tiến hành trên nhiều loại ung thư khác nhau, trong đó tập trung chủ yếu vào ung thư hắc tố (melanoma) - căn bệnh thường được điều trị bằng liệu pháp miễn dịch. Theo thống kê, mỗi năm thế giới ghi nhận khoảng 330.000 ca ung thư hắc tố mới, với khoảng 60.000 ca tử vong.

Các nhà khoa học kỳ vọng rằng, trong tương lai, việc kết hợp thuốc ức chế TAK1 với các liệu pháp miễn dịch hiện có có thể mở ra hướng điều trị hiệu quả hơn, giúp hệ miễn dịch tiêu diệt ung thư một cách triệt để hơn, qua đó cải thiện đáng kể cơ hội sống cho bệnh nhân.