Cảnh báo cúm gia cầm có thể gây ra đại dịch nghiêm trọng hơn COVID-19

Đây được xem là cảnh báo mạnh mẽ nhất của cộng đồng khoa học châu Âu về nguy cơ đại dịch cúm gia cầm trong nhiều năm trở lại đây.

Bác sĩ Marie-Anne Rameix-Welti, Giám đốc Trung tâm Nhiễm trùng hô hấp của Viện Pasteur, cho biết virus cúm gia cầm độc lực cao đã khiến hàng trăm triệu con gia cầm bị tiêu hủy trong những năm gần đây, gây đứt gãy chuỗi cung ứng thực phẩm và đẩy giá thực phẩm tăng mạnh. Tuy nhiên, bà nhấn mạnh điểm đáng lo ngại nhất là khả năng virus thích nghi với động vật có vú - đặc biệt là con người. "Điều khiến chúng tôi lo sợ là virus có thể thích nghi với người, từ đó lây truyền giữa người với người và trở thành một virus gây đại dịch", bà nói.

Theo Viện Pasteur, con người có kháng thể tự nhiên với các chủng cúm mùa H1 và H3, nhưng hoàn toàn không có miễn dịch với cúm gia cầm H5 - tương tự như giai đoạn đầu khi COVID-19 xuất hiện. Bác sĩ Rameix-Welti cho biết cúm gia cầm, khác với COVID-19, có thể gây tử vong ngay cả ở người khỏe mạnh, bao gồm cả trẻ em.

WHO đã ghi nhận gần 1.000 ca nhiễm cúm H5 ở người từ năm 2003 - 2025, chủ yếu tại Ai Cập và Đông Nam Á, với tỷ lệ tử vong lên tới 48%. Riêng tại Mỹ, tháng này đã xuất hiện ca tử vong đầu tiên do chủng H5N5.

Dù cảnh báo mức độ nguy hiểm, các tổ chức quốc tế nhấn mạnh nguy cơ bùng phát đại dịch cúm gia cầm hiện vẫn thấp. Ông Gregorio Torres, Trưởng bộ phận Khoa học của Tổ chức Thú y Thế giới (WOAH), cho biết: "Chúng ta cần chuẩn bị sẵn sàng, nhưng hiện tại người dân vẫn có thể đi dạo trong rừng, ăn thịt gà và trứng như bình thường". Tuy nhiên, ông nhấn mạnh việc giám sát dịch tễ và phát hiện sớm là yếu tố then chốt nhằm ngăn chặn sự bùng phát.

Dù cảnh báo kịch bản tồi tệ, Viện Pasteur cho rằng nếu cúm gia cầm H5 xảy ra đột biến lây giữa người với người, thế giới ngày nay đã sẵn sàng hơn so với giai đoạn trước COVID-19.

"Điểm tích cực là chúng ta đã có sẵn các ứng viên vaccine, có khả năng sản xuất nhanh và có dự trữ thuốc kháng virus đặc hiệu", bà Rameix-Welti nhấn mạnh. Bà cũng cho biết hệ thống giám sát toàn cầu, công nghệ sản xuất vaccine mRNA, cùng kinh nghiệm ứng phó đại dịch COVID-19 giúp thế giới có khả năng phản ứng hiệu quả hơn nếu cúm gia cầm bùng phát.