Cảnh báo nguy cơ gây nghiện từ thuốc lá điện tử “ngọt như kẹo”

Một nghiên cứu mới của Đại học Hebrew (Israel) đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về mối liên hệ chặt chẽ giữa việc ưa chuộng các hương vị ngọt và xu hướng sử dụng thuốc lá điện tử dùng một lần, đặc biệt trong giới trẻ, làm gia tăng nguy cơ nghiện nicotine và kéo theo nhiều hệ lụy lâu dài đối với sức khỏe cộng đồng.

Theo nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Chính sách Y tế Israel, khoảng 14% người trưởng thành sử dụng thuốc lá điện tử - chủ yếu là loại dùng một lần - chưa từng hút thuốc lá truyền thống trước đó. Công trình do Giáo sư Yael Bar-Zeev, Trường Y tế Công cộng thuộc Đại học Hebrew, chủ trì, với sự tham gia của Tiến sĩ Begashaw Mulu, cho thấy thuốc lá điện tử không chỉ là "giải pháp thay thế" cho người hút thuốc, mà còn có thể trở thành "cửa ngõ" dẫn tới nghiện nicotine đối với những người chưa từng hút thuốc.

Nghiên cứu chỉ ra rằng tại Mỹ, việc ưa thích các hương vị ngọt như trái cây, caramel, kẹo, bánh crème hay Oreo có mối liên hệ rõ rệt với việc sử dụng thuốc lá điện tử dùng một lần. Theo Giáo sư Bar-Zeev, sự tiện lợi là yếu tố then chốt, do các thiết bị dùng một lần được bán sẵn với nhiều hương vị hấp dẫn, dễ mua, dễ sử dụng, không cần nạp lại dung dịch hay vệ sinh phức tạp như các thiết bị tái sử dụng.

Bên cạnh đó, thuốc lá điện tử dùng một lần còn đặc biệt thu hút thanh thiếu niên nhờ thiết kế nhỏ gọn, dễ giấu, ít mùi và tạo ra lượng khói thấp, cho phép sử dụng một cách kín đáo. "Nhiều người lầm tưởng rằng không có lửa thì đồng nghĩa với vô hại. Quan niệm này, kết hợp với hương vị 'ngọt như kẹo' và chiến lược tiếp thị nhắm vào giới trẻ, đã khiến thuốc lá điện tử trở nên phổ biến nhanh chóng", Giáo sư Bar-Zeev cảnh báo.

Cuộc khảo sát được tiến hành với 410 người trưởng thành từ 18 - 45 tuổi tại Israel và Mỹ, tất cả đều từng sử dụng thuốc lá điện tử trong vòng 30 ngày. Kết quả cho thấy 37% sử dụng thiết bị dùng một lần, trong khi 63% dùng thiết bị nạp lại. Đáng chú ý, tại Israel, thuốc lá điện tử dùng một lần phổ biến hơn và dễ mua tại các cửa hàng bán lẻ, trong khi tại Mỹ, loại này gắn chặt với sở thích hương vị ngọt và tiền sử sử dụng nicotine.

Mặc dù nicotine không phải là chất gây ung thư trực tiếp, các chuyên gia nhấn mạnh rằng việc hít hơi từ thuốc lá điện tử vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro do dung dịch chứa các hóa chất và kim loại nặng. Đặc biệt, nicotine có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển não bộ ở thanh thiếu niên, làm tăng nguy cơ lệ thuộc và dẫn tới các dạng nghiện khác.

Trước thực trạng trên, nhóm nghiên cứu kêu gọi các quốc gia tăng cường quản lý theo đặc thù từng thị trường. Trong đó, Israel cần siết chặt bán lẻ và hạn chế hương vị, còn Mỹ cần tiếp tục kiểm soát mạnh các sản phẩm thuốc lá điện tử có hương vị ngọt - yếu tố được xem là "nam châm" thu hút giới trẻ vào vòng xoáy nghiện nicotine.