Chính phủ ban hành Nghị định mới siết chặt xử lý hành vi trốn đóng bảo hiểm xã hội

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 274/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 về hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), cũng như quy trình khiếu nại, tố cáo về BHXH. Nghị định có hiệu lực thi hành từ ngày 30/11/2025.

Một trong những nội dung đáng chú ý của nghị định là quy định rõ cách xác định số tiền và số ngày trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN, nhằm đảm bảo thống nhất trong việc xử lý và truy thu các khoản nợ bảo hiểm của người sử dụng lao động.

Xác định số tiền trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN

Theo Điều 6 Nghị định số 274/2025/NĐ-CP, việc xác định số tiền trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN được thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều 41 Luật BHXH năm 2024, cụ thể như sau:

1. Trường hợp trốn đóng theo điểm a, b khoản 1 Điều 39 Luật BHXH năm 2024: Số tiền BHXH bắt buộc trốn đóng là khoản tiền thuộc trách nhiệm của người sử dụng lao động theo quy định tại khoản 4 Điều 13 Luật BHXH năm 2024, phải đóng cho người lao động chưa được đăng ký tham gia BHXH sau 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn quy định tại khoản 1 Điều 28 Luật BHXH năm 2024. Tương tự, số tiền BHTN trốn đóng là khoản người sử dụng lao động phải đóng cho người lao động chưa được đăng ký tham gia BHTN sau 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn phải tham gia BHTN theo quy định pháp luật.

2. Trường hợp trốn đóng theo điểm c, d khoản 1 Điều 39 Luật BHXH năm 2024: Số tiền BHXH bắt buộc trốn đóng là phần tiền người sử dụng lao động còn phải đóng vào quỹ BHXH do đăng ký tiền lương làm căn cứ đóng thấp hơn mức quy định tại khoản 1 Điều 31 Luật BHXH năm 2024. Tương tự, số tiền BHTN trốn đóng là phần người sử dụng lao động còn phải đóng vào quỹ BHTN do đăng ký tiền lương làm căn cứ đóng thấp hơn quy định của pháp luật.

3. Trường hợp trốn đóng theo điểm đ, e khoản 1 Điều 39 Luật BHXH năm 2024: Số tiền BHXH bắt buộc trốn đóng là khoản tiền người sử dụng lao động còn phải đóng sau 60 ngày kể từ ngày đóng BHXH chậm nhất theo khoản 4 Điều 34 Luật BHXH năm 2024, và đã được cơ quan có thẩm quyền đôn đốc theo quy định tại Điều 35 Luật BHXH năm 2024 và Điều 3 Nghị định 274/2025/NĐ-CP. Tương tự, số tiền BHTN trốn đóng là khoản người sử dụng lao động còn phải đóng sau 60 ngày kể từ thời hạn đóng chậm nhất theo quy định pháp luật về BHTN, và đã được cơ quan có thẩm quyền đôn đốc.

Xác định số ngày trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN

Số ngày trốn đóng được tính từ ngày sau thời hạn đóng BHXH hoặc BHTN chậm nhất theo quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 28 và khoản 4 Điều 34 Luật BHXH năm 2024, hoặc theo thời hạn tương ứng của pháp luật về BHTN.

1. Đối với trường hợp trốn đóng theo điểm c, d khoản 1 Điều 39:

- Với phương thức đóng hàng tháng, số ngày trốn đóng được tính từ sau ngày cuối cùng của tháng tiếp theo tháng phát sinh tiền lương đã đăng ký làm căn cứ đóng BHXH thấp hơn quy định.

- Với phương thức đóng 3 tháng hoặc 6 tháng một lần, số ngày trốn đóng được tính từ sau ngày cuối cùng của tháng tiếp theo ngay sau chu kỳ đóng đã đăng ký thấp hơn quy định.

2. Đối với trường hợp trốn đóng theo điểm đ, e khoản 1 Điều 39:

- Nếu cơ quan có thẩm quyền đã đôn đốc trong 45 ngày kể từ sau thời hạn đóng BHXH chậm nhất, thì số ngày trốn đóng được tính từ sau 60 ngày kể từ sau thời hạn đóng chậm nhất.

- Nếu việc đôn đốc diễn ra sau 45 ngày kể từ sau thời hạn đóng BHXH chậm nhất, thì số ngày trốn đóng được tính từ ngày thứ 15 kể từ ngày ban hành văn bản đôn đốc của cơ quan có thẩm quyền.

Nghị định số 274/2025/NĐ-CP được đánh giá là bước cụ thể hóa quan trọng của Luật BHXH năm 2024, giúp tăng cường hiệu quả quản lý, ngăn chặn tình trạng nợ, trốn đóng BHXH – BHTN, bảo đảm quyền lợi chính đáng cho người lao động.