Chính quyền Tổng thống Trump triệu hồi gần 30 đại sứ ngoại giao

Trong một động thái mới nhất, Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ triệu hồi gần 30 nhà ngoại giao chuyên nghiệp đang giữ chức đại sứ và các vị trí lãnh đạo cấp cao tại các cơ quan đại diện của Mỹ ở nước ngoài, nhằm tái định hình chính sách đối ngoại theo định hướng "Nước Mỹ trên hết".

Theo các quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ, những người đứng đầu phái bộ ngoại giao tại ít nhất 29 quốc gia đã được thông báo trong tuần qua rằng nhiệm kỳ của họ sẽ kết thúc vào tháng 1/2026. Các quan chức này yêu cầu giấu tên do đây là các quyết định nhân sự nội bộ chưa được công bố chính thức.

Những đại sứ bị triệu hồi đều là các nhà ngoại giao chuyên nghiệp, được bổ nhiệm dưới thời chính quyền tiền nhiệm của cựu Tổng thống Joe Biden và từng vượt qua đợt rà soát nhân sự ban đầu trong những tháng đầu nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Trump - vốn chủ yếu nhắm vào các đại sứ mang tính bổ nhiệm chính trị. Tuy nhiên, tình hình đã thay đổi khi họ bắt đầu nhận được thông báo chính thức từ Washington về việc sắp kết thúc nhiệm kỳ công tác.

Theo thông lệ, các đại sứ Mỹ phục vụ theo sự tín nhiệm của Tổng thống Mỹ và thường có nhiệm kỳ kéo dài từ 3 - 4 năm. Việc bị triệu hồi không đồng nghĩa với việc các nhà ngoại giao này bị sa thải khỏi ngành ngoại giao, mà họ có thể trở về Washington để đảm nhiệm các vị trí khác nếu mong muốn.

Bộ Ngoại giao Mỹ từ chối xác nhận cụ thể số lượng và danh tính các đại sứ bị ảnh hưởng, khẳng định đây là "một quy trình tiêu chuẩn của bất kỳ chính quyền nào". Bộ này nhấn mạnh rằng đại sứ là "đại diện cá nhân của Tổng thống Mỹ", và Tổng thống có quyền bảo đảm những người giữ cương vị này ủng hộ và thúc đẩy chương trình nghị sự "Nước Mỹ trên hết".

Châu Phi là khu vực chịu tác động lớn nhất trong đợt điều chỉnh này, với đại sứ Mỹ tại 13 quốc gia bị triệu hồi, gồm Burundi, Cameroon, Cabo Verde, Gabon, Bờ Biển Ngà, Madagascar, Mauritius, Niger, Nigeria, Rwanda, Senegal, Somalia và Uganda.

Châu Á đứng thứ hai, với 6 quốc gia có thay đổi nhân sự đại sứ, bao gồm Fiji, Lào, Quần đảo Marshall, Papua New Guinea, Philippines và Việt Nam. Tại châu Âu, các đại sứ Mỹ tại Armenia, Bắc Macedonia, Montenegro và Slovakia cũng bị ảnh hưởng. Ngoài ra, danh sách còn có Algeria và Ai Cập ở Trung Đông - Bắc Phi; Nepal và Sri Lanka ở Nam Á; cùng Guatemala và Suriname tại khu vực Tây Bán cầu.

Quyết định triệu hồi hàng loạt đại sứ đã làm dấy lên quan ngại trong một bộ phận nghị sĩ Mỹ cũng như công đoàn đại diện cho các nhà ngoại giao, lo ngại về tác động đối với tính liên tục và ổn định của hoạt động ngoại giao Mỹ.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio mới đây công bố kế hoạch cải tổ toàn diện Bộ Ngoại giao, với mục tiêu xây dựng một bộ máy "gọn nhẹ, hiệu quả và phù hợp với cạnh tranh quyền lực lớn trong thế kỷ XXI". Theo ông Rubio, bộ máy ngoại giao hiện nay bị đánh giá là cồng kềnh và chịu ảnh hưởng quá mức của các xu hướng chính trị, thay vì tập trung vào lợi ích cốt lõi của nước Mỹ.

Chính quyền Tổng thống Trump khẳng định việc tái cơ cấu nhân sự và tổ chức sẽ giúp Bộ Ngoại giao Mỹ vận hành hiệu quả hơn, qua đó phục vụ tốt hơn cho chiến lược đối ngoại "Nước Mỹ trên hết" trong giai đoạn mới.