Cơ chế đặc thù mới tạo lực đẩy cho “đầu tàu kinh tế” tăng tốc

Trong giai đoạn "nước rút" giải ngân đầu tư công tại TP Hồ Chí Minh, Quốc hội vừa chính thức thông qua Nghị quyết sửa đổi bổ sung Nghị quyết 98 về cơ chế đặc thù cho thành phố. Trong đó mở ra các cơ chế chưa từng có tiền lệ, kỳ vọng tạo ra đột phá, đặc biệt trong phát triển hạ tầng giao thông… tạo khí thế thúc đẩy tốt hơn dòng vốn đầu tư công đưa vào "đầu tàu kinh tế" trong thời gian tới.

Sau gần 2 năm rưỡi thi công, dự án Vành đai 3 TP Hồ Chí Minh đoạn 15km trên cao đã chính thức thông xe kĩ thuật, dần lộ hình hài tuyến giao thông có vai trò kết nối vùng, thúc đẩy giao thương giữa TP Hồ Chí Minh - Đồng Nai và Tây Ninh.

Dự án đường Vành đai 3 TP Hồ Chí Minh dần thành hình và những khu vực phát triển đô thị dựa trên định hướng giao thông (tức mô hình TOD) cũng đã được xác định. Với những khu vực TOD như vậy, Nghị quyết sửa đổi bổ sung Nghị quyết 98 về cơ chế đặc thù cho TP Hồ Chí Minh đã trao quyền cho thành phố có thể chủ động đầu tư, cũng như giữ lại nguồn thu có được từ khai thác quỹ đất từ mô hình TOD. Các cơ chế chưa từng có tiền lệ này sẽ giúp thành phố có thêm nguồn lực để tái đầu tư, phát triển hạ tầng trong những năm tới.

Đến nay TP Hồ Chí Minh đã xác định được lượng quỹ đất để phát triển mô hình TOD dọc các tuyến đường sắt đô thị, vành đai lên đến 32.000 ha, dự kiến thu về khoảng 120.000 tỷ đồng từ đấu giá quỹ đất. Tận dụng được nguồn thu này sẽ giúp "đầu tàu kinh tế" nhanh chóng tăng tốc hoàn thành mục tiêu xây dựng được gần 300 km tuyến đường vành đai, 355 km tuyến đường sắt đô thị..., tạo bệ đỡ vững chắc cho tăng trưởng.

Ông Đỗ Thiên Anh Tuấn - Giảng viên Trường Chính sách công và Quản lý, Đại học Fulbright Việt Nam nhận định: "Lấy mỡ nó rán nó - tức là lấy chính nguồn lực được tạo ra từ dự án đầu tư cơ sở hạ tầng đó quay trở lại đầu tư, tài trợ hoặc bù đắp cho suất đầu tư cho hạ tầng đó. Đó cũng sẽ là công cụ cho các địa phương tăng tính tự chủ, tự lực, tự cường, tự chịu trách nhiệm về kết quả phát triển của địa phương mình".

Nghị quyết 98 sửa đổi đã cho phép các địa phương tự thỏa thuận, xác định một chính quyền làm đầu mối chủ đầu tư đối với các dự án giao thông có tính liên kết vùng. Điều này giúp tháo gỡ điểm nghẽn trong khâu điều phối vốn gây chậm triển khai các dự án trước đây.

Ông Bùi Xuân Cường - Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân TP Hồ Chí Minh cho biết: "Không gian phát triển của thành phố được mở rộng để kết nối và phát triển các cực tăng trưởng của thành phố, dựa trên sự phát triển của giao thông và vận tải. Trong đó, thông qua các trục giao thông chính".

Để triển khai khoảng 400 dự án hạ tầng, ước tính mỗi năm TP Hồ Chí Minh sẽ cần huy động từ 400.000 đến 600.000 tỷ đồng vốn đầu tư ngoài Ngân sách. Theo các chuyên gia, để làm được thì "chìa khóa" chính là cải cách, tạo ra đột phá về thể chế.