Công nghiệp điện ảnh: Càng muốn đi xa càng phải bám vào bản sắc

Chia sẻ của đạo diễn Victor Vũ tại hội thảo trong khuôn khổ LHP Việt Nam lần thứ XXIV - Phát triển công nghiệp điện ảnh trong kỷ nguyên mới- nhận được nhiều tán đồng của giới nghề, và các nhà quản lý điện ảnh.

Không ngẫu nhiên mà chủ đề về phát triển công nghiệp điện ảnh được trở lại nhiều lần tại các kỳ LHP quy mô lớn. Bối cảnh phát triển và hội nhập đang thúc đẩy mạnh mẽ hành trình chinh phục thế giới của nền điện ảnh vốn có nhiều tiềm năng, và thế mạnh nằm chính ở kho tàng bản sắc.

Đạo diễn của Thám tử Kiên: Kỳ án không đầu cũng là cái tên từng có nhiều thành công khi lựa chọn con đường khai thác bản sắc văn hóa dân tộc nhằm tạo dấu ấn trong những bộ phim đình đám của mình.

Thám Tử Kiên: Kỳ án không đầu đã được Victor Vũ thực hiện đã quay nhiều phân cảnh tại các địa điểm hoang sơ của tỉnh Cao Bằng như thác Cò Là, đồi Vinh Quý, núi Mắt Thần, làng Khuổi Ky, làng Cô Muông… Không gian trinh thám ma mị, những giá trị văn hóa bản sắc của vùng núi cao phía Bắc là  một trong những yếu tố tạo nên nhiều sức hút cho bộ phim doanh thu trên 200 tỉ này.

Người vợ cuối cùng, trước đó là Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh cũng là những bộ phim được Victor chú trọng khai thác các yếu tố bản sắc, cảnh sắc và danh thắng tuyệt đẹp của Việt Nam để đưa vào những thước phim điện ảnh.

"Đối với người làm sáng tạo, giữ bản sắc Việt là then chốt. Mọi thứ có thể thay đổi nhưng những gì thuộc về chất riêng của dân tộc, những giá trị văn hóa truyền thống sẽ luôn bền vững theo thời gian", đạo diễn khẳng định. Anh quan niệm, thể hiện được điều đó một cách tinh tế và chân thật trong tác phẩm sẽ tạo ra sự kết nối với khán giả. Khi bộ phim chạm đến cảm xúc người xem, khả năng thành công sẽ cao hơn rất nhiều.

"Làm thế nào để điện ảnh vừa chinh phục thị trường nội địa, vừa có thể vươn ra thế giới?" - "bài toán" này được Victor Vũ đưa ra "lời giải": Yếu tố đầu tiên là phim phải mang một câu chuyện đậm chất Việt Nam. Bởi, càng muốn đi xa thì càng phải bám vào bản sắc, gốc rễ của chính mình. Điều đó tạo nên giá trị độc đáo, không trộn lẫn của tác phẩm.

Trên nền tảng của những câu chuyện Việt, văn hóa Việt, phim khai thác những chủ đề mang tính phổ quát như thân phận con người, tình mẫu tử, tình yêu... Khi những giá trị này được kể bằng ngôn ngữ điện ảnh mang tính quốc tế, sẽ luôn tìm được sự đồng cảm, yêu thích từ khán giả.

Victor cũng tiết lộ, anh sẽ tiếp tục đi theo con đường này với Thám tử Kiên 2 và một dự án phim sử thi đang trong giai đoạn thực hiện.

Những thành công khi khai thác yếu tố bản sắc trong tác phẩm điện ảnh mà Victor Vũ đã chứng minh qua các tác phẩm của mình, với giới nghề, có thể được xem như một mô tip hình mẫu. Điều này cho thấy khá rõ qua loạt phim mang đậm dấu ấn văn hóa Việt đã được ra mắt trong năm qua như Đèn âm hồn, Nhà gia tiên, Khế ước bán dâu…

Phim gây bão phòng vé như Mưa đỏ, Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối… cũng là những tác phẩm khắc họa đời sống văn hóa tinh thần Việt Nam ở nhiều góc độ khác nhau.

Thế mạnh về bản sắc văn hóa cũng được xem là "nam châm" bí kíp mà nhiều đạo diễn ở "địa hạt" phim hoạt hình chú trọng khai thác, gần nhất được thể hiện qua Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội, Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu, hay loạt phim seris dài tập do Hãng phim Hoạt hình Việt Nam sản xuất trong nhiều năm qua.

Sẽ không chỉ là kho tàng tiềm năng để các nhà sáng tạo điện ảnh khai thác, tạo nên những tác phẩm dấu ấn góp phần thúc đẩy công nghiệp điện ảnh và quảng bá hình ảnh văn hóa, con người Việt Nam ra thế giới, hơn thế, đây cũng là định hướng nhằm phát huy giá trị "sức mạnh mềm" quốc gia thông qua nghệ thuật thứ 7.

PGS TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội nhấn mạnh, muốn chinh phục khán giả quốc tế thì phải kể những câu chuyện Việt Nam bằng ngôn ngữ của điện ảnh. "Kể những câu chuyện Việt Nam, những trăn trở về số phận, con người Việt Nam cho khán giả quốc tế sẽ tạo nên dấu ấn Việt trên bản đồ điện ảnh năm châu", ông nói.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông cũng cho rằng, việc bám sát những giá trị gốc rễ của bản sắc cũng là yếu tố khiến giả Việt Nam ngày càng yêu phim Việt. Bởi họ sẽ tìm thấy những điều thân quen, từ cảnh sắc, đời sống tinh thần, phong tục tập quán đến những điều đơn giản như trang phục, lời ăn tiếng nói... qua mỗi thước phim.

"Những yếu tố văn hóa dân tộc thấm đẫm vào từng khung hình vừa tạo sức thu hút với khán giả, vừa là giải pháp bảo tồn vốn văn hóa dân tộc thông qua điện ảnh", Thứ trưởng Tạ Quang Đông khẳng định.