Đề xuất giảm 70% tiền chuyển đổi đất nông nghiệp sang thổ cư

Theo dự thảo Nghị định về tiền sử dụng, thuê đất nhằm tháo gỡ vướng mắc khi triển khai Luật Đất đai, hộ gia đình, cá nhân chuyển đất nông nghiệp sang đất ở trong hạn mức chỉ phải nộp 30% phần chênh lệch giữa giá đất ở và đất nông nghiệp, thay vì 100% như hiện nay. Với phần vượt nhưng không quá một lần hạn mức, người dân sẽ nộp 50% chênh lệch. 

Mỗi địa phương quy định một hạn mức đất ở tối đa mà hộ gia đình được công nhận, ví dụ là 200m2. Giả sử gia đình có nhu cầu chuyển đổi dưới 200m2 sẽ nộp 30% phần chênh lệnh. Nếu từ 200 - dưới 400m2, nghĩa là vượt một lần hạn mức, nộp 50% phần chênh lệch. Còn trên 400m2 sẽ nộp toàn bộ như quy định hiện hành.

Chính sách ưu đãi này chỉ áp dụng một lần. Các lần chuyển đổi mục đích sau sẽ phải nộp 100% chênh lệch.

Trước đây, cơ chế nộp tiền theo tỷ lệ 30% và 50% giúp nhiều gia đình vùng ven và khu vực nông thôn thuận lợi hơn khi chuyển đất vườn, ao sang đất thổ cư. Nhưng từ khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, cách tính này bị bãi bỏ, khiến người dân phải chịu khoản tài chính lớn hơn nhiều, ngay cả những trường hợp đã sinh sống ổn định trên đất từ lâu.

Song song đó, việc nhiều địa phương đồng loạt ban hành bảng giá đất mới ở mức cao cũng đẩy chi phí chuyển mục đích lên mạnh, khiến không ít gia đình chật vật trong việc hợp thức hóa quyền sử dụng đất, đặc biệt khi nhu cầu tách hộ, xây nhà mới tại các vùng đông dân vẫn rất lớn.

Bộ Tài chính đánh giá đây là vấn đề tác động trực tiếp đến đời sống và cơ hội an cư của người dân. Vì vậy, việc ban hành một quy định tạm thời nhằm giảm gánh nặng tài chính trước khi Luật Đất đai được rà soát, điều chỉnh là cần thiết.