Đối thoại sóng âm: Lắng nghe bản sắc Việt

Phát biểu tại tọa đàm, ông Nguyễn Tiến Đà, Giám đốc Bảo tàng Hà Nội cho biết, nằm trong chuỗi hoạt động hưởng ứng Festival Thăng Long- Hà Nội, chương trình nghệ thuật Khoảnh khắc vĩnh cửu sẽ được Bảo tàng phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức vào tối 8/11. Sự kiện có sự kết hợp âm nhạc, trình diễn và nghệ thuật thị giác, tạo ấn tượng đặc biệt trong không gian bảo tàng.

"Chuẩn bị cho buổi ra mắt chương trình, Bảo tàng Hà Nội tổ chức buổi tọa đàm học thuật – sáng tạo Đối thoại sóng âm với sự tham gia của các nhà nghiên cứu, nghệ sĩ, nhà quản lý văn hóa và chuyên gia âm thanh, mở ra hướng tiếp cận mới về mối quan hệ giữa ngôn ngữ tiếng Việt, thanh điệu và sóng âm, giới thiệu các ý niệm học thuật và nghệ thuật nền tảng cho Khoảnh khắc vĩnh cửu", ông Nguyễn Tiến Đà cho biết.

Khoảnh khắc vĩnh cửu là cuộc gặp gỡ giữa di sản và sáng tạo đương đại, giữa nghệ sĩ Việt Nam và Thụy Sĩ, nhằm tạo nên trải nghiệm cảm thụ mới về âm thanh, không gian và ký ức văn hóa.

Còn Đối thoại sóng âm là hành trình lắng nghe bản sắc Việt bằng đôi tai mới – nơi âm thanh trở thành ngôn ngữ kết nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai.

Buổi tọa đàm được thiết kế như một cuộc đối thoại mở giữa giới nghiên cứu, nghệ sĩ và nhà quản lý văn hóa, hướng đến việc kết nối học thuật và sáng tạo, kiến tạo hướng tiếp cận mới và định hình diễn ngôn sáng tạo Việt Nam.

Tọa đàm trao đổi về các chủ đề: Sóng âm, thanh điệu và ký ức ngôn ngữ Việt; Thực hành nghệ thuật – từ âm thanh đến sáng tạo bản địa.

Phân tích mối liên hệ giữa thị giác và âm học trong văn hóa cổ, TS Trần Hậu Yên Thế cho rằng: "Di sản văn hóa Việt Nam mang lại cho chúng ta niềm tin và một nguồn dữ liệu phong phú về âm điệu, âm vực cũng như nghệ thuật biểu diễn. Nghệ thuật có thể giúp con người sống chậm hơn, giữ chân du khách bằng những trải nghiệm giàu cảm xúc. Việc tăng cường yếu tố thị giác trong các buổi biểu diễn khiến không gian nghệ thuật trở nên sinh động, lôi cuốn hơn; đặc biệt là khi trường nhịp và diễn xuất được kết hợp hài hòa, tạo nên trải nghiệm độc đáo".

PGS TS Nguyễn Thị Thu Phương chia sẻ chính sách văn hóa và nghiên cứu di sản phi vật thể như cơ sở để xây dựng ngành "âm học bản địa" trong tương lai. Bà cho biết: "Ngôn ngữ và thanh âm của người Việt vốn rất giàu tính giai điệu. Tuy nhiên, Việt Nam hiện còn thiếu các công trình nghiên cứu liên ngành, từ ngôn ngữ học, âm nhạc học đến văn hóa học để khai thác ngôn ngữ như một phần giá trị cốt lõi trong di sản văn hóa phi vật thể"

Trao đổi về thực hành nghệ thuật – từ âm thanh đến sáng tạo bản địa, các học giả mở ra cách tiếp cận thực hành của nghệ sĩ trong việc "chạm" vào di sản âm thanh Việt Nam và chuyển hóa chúng thành hình thức sáng tạo mới, từ truyền thống đến đương đại – khi nghệ sĩ biến sóng âm thành ngôn ngữ sáng tạo.

Theo Giám đốc Bảo tàng Hà Nội Nguyễn Tiến Đà, hiện nay, quan niệm về bảo tàng và hoạt động của bảo tàng đã thay đổi, phát triển đa lĩnh vực hơn trước nhiều. Các bảo tàng không chỉ là những kho lưu trữ văn hóa mà còn là các trung tâm phát triển của ngành công nghiệp văn hóa, tác động sâu rộng đến nền kinh tế sáng tạo toàn cầu, thúc đẩy du lịch văn hóa và hỗ trợ giáo dục nghệ thuật.

"Bảo tàng Hà Nội đã tổ chức nhiều hoạt động nghệ thuật, sáng tạo trong thời gian qua, nhưng gắn với thương hiệu của Bảo tàng thì Khoảnh khắc vĩnh cửu là sản phẩm đầu tiên. Chương trình sẽ đưa Bảo tàng Hà Nội sang một trang mới, gắn với thương hiệu và yếu tố bản sắc văn hóa Việt làm trung tâm", ông Đà cho biết.