Gaza ngập trong đống đổ nát nặng gấp 170 lần tòa nhà biểu tượng của Mỹ

Báo cáo của Chương trình Ứng dụng Vệ tinh của Liên hợp quốc (UNOSAT) mới đây cho biết, tính đến ngày 8/7/2025, quân đội Israel đã phá hủy hoặc làm hư hại gần 193.000 tòa nhà trong vùng lãnh thổ có mật độ dân cư cao này - tương đương khoảng 78% tổng số công trình tồn tại trước khi xung đột bùng phát ngày 7/10/2023. Riêng tại thành phố Gaza, hình ảnh vệ tinh chụp trong hai ngày 22 - 23/9 cho thấy tỷ lệ thiệt hại còn cao hơn, lên tới 83%.

Khối lượng đổ nát này - ước tính 61,5 triệu tấn - tương đương 170 lần trọng lượng của tòa Empire State Building ở New York, hoặc khoảng 169 kg vật liệu sập đổ cho mỗi mét vuông đất tại Gaza. Gần 2/3 số đổ nát hình thành chỉ trong 5 tháng đầu tiên của cuộc chiến, theo Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP). Từ tháng 4/2025 đến tháng 7/2025, riêng khu vực phía Nam giữa Rafah và Khan Younis đã có thêm 8 triệu tấn vật liệu phế thải.

UNEP cảnh báo trong báo cáo công bố tháng 8 rằng, lượng đổ nát khổng lồ này gây nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng, do có thể chứa chất độc hại và amiăng từ các công trình cũ. Ước tính, ít nhất 4,9 triệu tấn trong số đó có khả năng bị nhiễm amiăng - đặc biệt tại các khu trại tị nạn như Jabaliya ở phía Bắc, Nuseirat và al-Maghazi ở trung tâm, cùng Rafah và Khan Younis ở phía Nam. Ngoài ra, 2,9 triệu tấn khác có thể bị ô nhiễm bởi chất thải công nghiệp độc hại từ các cơ sở sản xuất trước đây.

Theo thống kê của Liên hợp quốc, chiến dịch quân sự của Tel Aviv - nhằm đáp trả cuộc tấn công chưa từng có của Hamas ngày 7/10/2023 khiến 1.221 người Israel thiệt mạng, phần lớn là dân thường - đã gây thương vong nặng nề cho phía Gaza. Ít nhất 68.280 người Palestine đã thiệt mạng, cũng chủ yếu là dân thường, theo số liệu từ Bộ Y tế do chính quyền Hamas điều hành và được Liên hợp quốc xác nhận là đáng tin cậy.

Lệnh ngừng bắn tạm thời giữa Hamas và Israel, có hiệu lực từ ngày 10/10, dưới nỗ lực hòa giải của Tổng thống Mỹ Donald Trump, được xem là bước mở đầu cho nỗ lực tái thiết Gaza sau 2 năm giao tranh khốc liệt. Tuy nhiên, các chuyên gia Liên hợp quốc cảnh báo rằng việc xử lý lượng đổ nát khổng lồ và độc hại này sẽ là một trong những thách thức lớn nhất của tiến trình phục hồi, không chỉ về mặt kỹ thuật, mà còn vì nguy cơ sức khỏe, môi trường và nhân đạo kéo dài nhiều năm tới.

Trong khi cộng đồng quốc tế kêu gọi tăng viện trợ nhân đạo và hỗ trợ tái thiết, bức tranh Gaza hiện tại vẫn được mô tả là "vùi sâu trong đống đổ nát của chính mình", là minh chứng rõ nét cho hậu quả thảm khốc của cuộc chiến dài 2 năm, khiến vùng đất vốn chật hẹp này trở thành một trong những khu vực bị tàn phá nặng nề nhất thế giới hiện nay.