Giới chính trị Israel chia rẽ về việc Thủ tướng Netanyahu xin được ân xá

Theo Văn phòng Tổng thống Israel, đơn xin ân xá dài 111 trang do luật sư của ông Netanyahu đệ trình đã được tiếp nhận và chuyển tới Bộ Tư pháp để cơ quan phụ trách đặc xá thẩm định. Cố vấn pháp lý của Tổng thống Israel cũng sẽ đưa ra ý kiến trước khi ông Herzog đưa ra quyết định cuối cùng.

Tuyên bố từ Văn phòng Tổng thống Israel nêu rõ: "Đây là một yêu cầu đặc biệt, có tác động sâu rộng. Sau khi tiếp nhận đầy đủ các ý kiến liên quan, Tổng thống sẽ xem xét một cách thận trọng và có trách nhiệm".

Trong lịch sử, Israel hầu như không cấp ân xá trước khi có phán quyết, ngoại lệ đáng chú ý duy nhất là vụ việc liên quan tới cơ quan an ninh Shin Bet năm 1986. Việc ân xá sớm cho một chính khách trong vụ án tham nhũng, đặc biệt khi không có sự thừa nhận tội lỗi, sẽ là tiền lệ chưa từng có và gây tranh cãi mạnh mẽ.

Đơn xin ân xá được nộp trong bối cảnh vài tuần trước Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gửi thư đề nghị Tổng thống Herzog ân xá cho ông Netanyahu. Thủ tướng Israel bị xét xử từ năm 2020 với các cáo buộc nhận hối lộ, gian lận và lạm dụng tín nhiệm liên quan đến việc bị cho là trao ưu đãi chính trị để đổi lấy quà tặng hoặc sự ủng hộ truyền thông từ các doanh nhân có thế lực.

Ông Netanyahu bác bỏ mọi cáo buộc, gọi vụ án là "cuộc săn phù thủy" do truyền thông, cảnh sát và tư pháp phối hợp nhằm loại ông khỏi chính trường. Giới chỉ trích cho rằng ông kéo dài cuộc chiến ở Gaza nhằm giữ vững liên minh cầm quyền và trì hoãn rủi ro pháp lý, trong khi Israel dự kiến tổ chức bầu cử vào năm tới.

Trong thư gửi Tổng thống Israel và phát biểu trên truyền hình ngày 30/11, ông Netanyahu cho biết cá nhân ông muốn tiếp tục quá trình tố tụng "để chứng minh sự trong sạch", nhưng vì "lợi ích đoàn kết dân tộc", việc kết thúc sớm phiên tòa là cần thiết. "Phiên tòa đang gây chia rẽ sâu sắc trong xã hội. Chấm dứt nó ngay lập tức sẽ góp phần hạ nhiệt căng thẳng và thúc đẩy hòa giải quốc gia", ông Netanyahu nói.

Các lãnh đạo đối lập cảnh báo sẽ phản đối bằng mọi giá nếu Tổng thống xem xét ân xá. Ông Yair Lapid, lãnh đạo đảng Yesh Atid, khẳng định: "Không thể có ân xá nếu không có sự thừa nhận tội lỗi, ăn năn và rút khỏi đời sống chính trị. Trong khi đó, ông Yair Golan, lãnh đạo đảng Dân chủ, nhấn mạnh: "Chỉ những người có tội mới xin ân xá".

Việc xin ân xá khi chưa có phán quyết và không từ chức được dự báo có thể châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng chính trị - hiến định tại Israel, thậm chí có thể phải đưa lên Tòa án Tối cao xem xét.