Hà Nội tăng tốc chuẩn bị trạm sạc, bãi đỗ xe để triển khai vùng phát thải thấp từ 1/7/2026

Tại toạ đàm "Hà Nội cấm xe máy xăng theo giờ - tính toán nào cho hạ tầng và sinh kế?", Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội ông Đào Việt Long khẳng định Thành phố đã chuẩn bị đầy đủ các cơ chế, hạ tầng và lộ trình nhằm bảo đảm quá trình chuyển đổi phương tiện xanh diễn ra thuận lợi, không gây xáo trộn đời sống người dân. Đây là nội dung chính của buổi tọa đàm được Văn phòng UBND TP Hà Nội phối hợp với báo Dân Trí thực hiện.

Việc thiết lập vùng phát thải thấp tại khu vực vành đai 1 từ ngày 1/7/2026 là bước đi quan trọng nhằm giải quyết đồng thời hai thách thức lớn của Hà Nội: ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường không khí. Đây không phải là giải pháp đơn lẻ mà là chính sách tổng hợp, có tác động đến đời sống hàng triệu người dân, đòi hỏi sự chuẩn bị nhiều lớp từ thể chế, hạ tầng đến phương tiện thay thế.

"Không phải giải pháp đơn lẻ, mà là bước đi tổng hợp của Hà Nội"

Chia sẻ tại buổi tọa đàm, ông Đào Việt Long - Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết: Việc hình thành vùng phát thải thấp từ ngày 1/7/2026 không phải là một giải pháp tách rời, mà gắn trực tiếp với hai vấn đề lớn của Thủ đô đó là ùn tắc giao thông kéo dài và ô nhiễm môi trường không khí. Cả hai điểm nghẽn này đều ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng sống và sự phát triển kinh tế - xã hội.

Theo ông Long, Nghị quyết 57/2025/NQ-HĐND và Chỉ thị 20 của Thủ tướng Chính phủ đặt ra yêu cầu TP Hà Nội phải triển khai đồng bộ, quyết liệt nhưng có lộ trình hợp lý. Việc chuyển đổi xe máy xăng sang xe máy điện là nội dung có tác động rất rộng, liên quan đến hàng triệu người dân. Vì vậy, Hà Nội phải chuẩn bị kỹ, từ hành lang pháp lý, cơ chế hỗ trợ đến tổ chức giao thông và hạ tầng kỹ thuật.

Mục tiêu "Không để ai bị bỏ lại phía sau", ông Đào Việt Long cho biết, Thành phố đã thiết kế hệ thống hỗ trợ tài chính rất lớn nhằm giảm toàn bộ rào cản chi phí cho người dân. Các chính sách được ông Long nêu rõ như: Hỗ trợ 20% giá trị xe, tối đa 5 triệu đồng; hộ nghèo được hỗ trợ 100% giá trị xe, tối đa 20 triệu đồng; hộ cận nghèo hỗ trợ 80% giá trị xe, tối đa 15 triệu đồng; hỗ trợ 30% lãi vay trong 12 tháng cho người mua xe trả góp; Thành phố cũng làm việc với nhà sản xuất để giảm giá bán và tối ưu chi phí.

Ông Long nhấn mạnh: "Đây là nhóm chính sách rất quan trọng. Chúng tôi xác định xe máy là phương tiện chính của người dân, nên phải có giải pháp hỗ trợ đủ mạnh để người dân yên tâm chuyển đổi".

Hỗ trợ mạnh để giảm chi phí đầu tư mới đối với doanh nghiệp

Theo Phó Giám đốc Sở Xây dựng, doanh nghiệp vận tải là nhóm có tần suất hoạt động cao, phát thải lớn và ảnh hưởng trực tiếp đến không gian đô thị. Vì vậy, chính sách dành cho doanh nghiệp cũng được xây dựng rất chi tiết:

Doanh nghiệp vận tải hành khách, hàng hoá và các đơn vị cung ứng dịch vụ công ích được hỗ trợ 30% lãi vay trong tối đa 5 năm; được vay ưu đãi từ Quỹ Đầu tư phát triển và Quỹ Bảo vệ môi trường; hỗ trợ 50% lệ phí đăng ký đối với xe máy chuyển đổi; hộ nghèo và cận nghèo được 100% lệ phí; các phương tiện xanh khác hỗ trợ 50% lệ phí đăng ký lần đầu; taxi và xe buýt khi chuyển đổi và tiếp tục giữ biển định danh được 100% lệ phí.

Tại buổi toạ đàm, ông Long cho biết Hà Nội chú trọng phát triển dịch vụ phương tiện chia sẻ "Một lựa chọn thay thế thực tế" để người dân có thêm lựa chọn đi lại. Doanh nghiệp cho thuê xe đạp điện, xe máy điện công cộng được miễn phí sử dụng lòng đường, hè phố tối đa 5 năm; Thành phố xem xét mở rộng miễn phí vé giao thông công cộng cho học sinh, sinh viên, công nhân.

Hệ thống xe đạp công cộng của Thành phố hiện có 600 xe đạp điện, 1.000 xe đạp cơ tại 130 điểm, dự kiến tăng lên 10.000 xe vào cuối năm 2026.

Hạ tầng phải đi trước một bước

Tại buổi tọa đàm, ông Đào Việt Long - Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, Hà Nội đã rà soát diện rộng và xác định 110 vị trí tiềm năng để triển khai thí điểm trạm sạc từ Vành đai 3 trở vào.

Các hỗ trợ cụ thể Thành phố sẽ hỗ trợ: 30% lãi vay; 50% chi phí giải phóng mặt bằng; miễn 100% tiền thuê đất trong 5 năm đầu cho các dự án trạm sạc; đồng thời rút gọn tối đa thủ tục hành chính.

Bên cạnh sạc trực tiếp, Thành phố đang nghiên cứu trạm đổi pin để giảm thời gian chờ và hạn chế nguy cơ mất an toàn khi sạc trong nhà.

Lộ trình chuyển đổi phương tiện kinh doanh: "Không nhanh, không dồn dập - có đủ thời gian để thích ứng"

Tại tọa đàm, ông Long khẳng định lộ trình chuyển đổi được thiết kế trên cơ sở tiếp thu ý kiến doanh nghiệp và hiệp hội vận tải, không áp đặt. Các mốc lộ trình: Xe mô tô, xe gắn máy kinh doanh vận tải: 20% trước 01/01/2027; 50% trước 01/01/2028; 100% trước 01/01/2030.

Taxi và ô tô dưới 8 chỗ kinh doanh vận tải: Từ 01/7/2026, 100% phương tiện thay thế hoặc đầu tư mới phải là xe năng lượng sạch; 50% trước 01/01/2028; 100% trước 01/01/2030.

Ông Long làm rõ thêm: "Quy định từ ngày 1/7/2026 chỉ áp dụng đối với phương tiện thay thế hoặc đầu tư mới. Phương tiện đang hoạt động bình thường, còn niên hạn, đạt tiêu chuẩn kỹ thuật thì không phải chuyển đổi ngay".

Đối với các mốc triển khai khác, quy định từ 01/7/2026 chỉ dành cho phương tiện thay thế, đầu tư mới. Đối với các loại phương tiện giao thông đường bộ khác, trong đó có cả xe công vụ của các cơ quan nhà nước và phương tiện cá nhân, Thành phố sẽ thực hiện theo các chính sách về vùng phát thải thấp. Thành phố sẽ xem xét, nghiên cứu, đề xuất các biện pháp phù hợp để hạn chế các phương tiện khác từ sau 01/01/2035. Lý do là theo kế hoạch, đến năm 2035, mạng lưới đường sắt đô thị sẽ được hoàn thiện, đáp ứng nhu cầu vận tải hành khách ngày càng tăng của thành phố, tạo đủ năng lực thay thế phương tiện cá nhân, đảm bảo đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân một cách an toàn và hiệu quả, ông Long chia sẻ.

Về quy hoạch trạm sạc, bãi đỗ xe: "Có chuẩn, có tỷ lệ cụ thể", ông Đào Việt Long cho biết, dự thảo nghị quyết đặt ra yêu cầu rõ ràng: Các bãi đỗ xe và kết cấu hạ tầng đường bộ trong vành đai 3 phải bố trí tối thiểu 15% chỗ đỗ có trạm sạc trước 01/01/2030; các bãi đỗ xe tại chung cư, thương mại, bệnh viện áp dụng cùng tỷ lệ nếu đảm bảo PCCC; các kết cấu hạ tầng đường bộ xây mới phải bố trí ít nhất 30% chỗ đỗ có trạm sạc; chung cư và công trình công cộng xây mới cũng áp dụng tỷ lệ 30%. Ông cũng yêu cầu các chung cư phân tách khu để xe điện, rà soát quỹ đất để bố trí khu vực đỗ - sạc riêng.

Trạm tiếp năng lượng sạch công cộng phải dùng chung, không độc quyền theo hãng; tương thích nhiều loại phương tiện; tuân thủ quy chuẩn an toàn điện, tải điện và PCCC; cơ quan chuyên môn chịu trách nhiệm thẩm duyệt, nghiệm thu; UBND cấp xã, phường giám sát an toàn và trật tự xây dựng.

Mong nhận được sự đồng hành của người dân

Khép lại buổi tọa đàm, ông Đào Việt Long - Phó Giám đốc Sở Xây dựng nhấn mạnh: Chuyển đổi xanh là quá trình lớn, có tác động tới sinh kế và thói quen đi lại, nhưng là hướng đi cần thiết để cải thiện chất lượng môi trường và tạo ra không gian sống an toàn, bền vững cho người dân.

Ông bày tỏ mong muốn tiếp tục nhận được sự chia sẻ, góp ý và đồng hành của cộng đồng doanh nghiệp, người dân, cũng như sự hỗ trợ truyền thông của các cơ quan báo chí để chính sách được hiểu đúng và triển khai thuận lợi.