Hậu trường thiết kế bối cảnh “Lằn ranh”: Tỉ mỉ từng biển tên đến ánh sáng căn phòng

Lằn ranh vừa lên sóng VTV1 những tập đầu tiên đã thu hút được sự quan tâm của khán giả bởi đề tài nóng đó là câu chuyện chống tham nhũng, lợi ích nhóm và sự tha hóa quyền lực trong bối cảnh cải tổ, tinh gọn bộ máy. Bên cạnh diễn xuất của diễn viên, tình tiết kịch bản thì bối cảnh phim cũng là yếu tố tạo nên tính chân thực và hấp dẫn cho bộ phim. Ít ai biết rằng để tái hiện được môi trường đặc thù của ngành kiểm sát, công an... ê-kíp thiết kế bối cảnh đã phải làm việc tỉ mỉ đến từng chi tiết, từ một tấm biển chức danh cho tới màu sắc đặc trưng trong các phòng làm việc của cơ quan nhà nước.

Trong câu chuyện với phóng viên Thời báo, họa sĩ thiết kế bối cảnh của phim chia sẻ về hành trình đi qua nhiều tỉnh thành để tìm địa điểm phù hợp, những ngày miệt mài dựng lại gần như toàn bộ không gian cơ quan kiểm sát, cũng như nỗ lực giữ trọn tinh thần “đúng và đẹp” cho một bộ phim chính luận phát sóng trên VTV1. Dưới đây là những chia sẻ chân thật và đầy tâm huyết của họa sĩ Lê Đức Thọ, người đã góp phần tạo nên không khí đặc trưng, giàu cảm xúc và độ tin cậy cho Lằn ranh.

Anh có thể chia sẻ quy trình dựng bối cảnh ở giai đoạn hậu kỳ của Lằn ranh? Khâu nào khiến anh “đau đầu” nhất để đạt độ chân thực của môi trường kiểm sát?

Thời điểm thực hiện sản xuất bộ phim lằn ranh sát với thời điểm các địa phương đang tiến hàng sáp nhập, chúng tôi đã khảo sát ở nhiều tỉnh thành như: Hà Nội, Hoà Bình(cũ), Hà Nam (cũ), Ninh Bình, Quảng Ninh... Một số địa điểm phù hợp thì thuộc diện sáp nhập nên cơ sở vật chất không đáp ứng, một số địa điểm đáp ứng thì lại không phù hợp với yêu cầu kịch bản, điều khiến tôi "đau đầu" nhất đó là gần như các bối cảnh khối cơ quan ban ngành đều phải dựng lại, có một số bối cảnh gần như phải dựng từ đầu. Ở khối bối cảnh của ngành Kiểm sát tôi luôn ưu tiên sử dụng những đạo cụ, đồ nội thất mang tính đặc trưng của ngành, không được quá xa hoa nhưng phải toát được lên tinh thần của ngành Kiểm sát giống như 5 điều Bác Hồ đã dạy Ngành "Công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn".

Với một bộ phim đề tài pháp lý - kiểm sát, yếu tố chính xác rất quan trọng. Anh đã làm việc với tổ nội dung và chuyên gia ngành ra sao để mỗi chi tiết bối cảnh đều đúng nghiệp vụ?

Với bộ phim đề tài chính luận, tôi luôn đặt ra mục tiêu "đúng và đẹp" đúng ở đây nghĩa là ở mỗi bối cảnh phải toát ra được đặc trưng của từng cơ quan ban ngành trong phim, để làm được việc đó chúng tôi nhận được rất nhiều hỗ trợ của lãnh đạo VKSND Tối cao trong việc cung cấp các nội dung liên quan cũng như liên hệ khảo sát các bối cảnh trước khi ghi hình để nắm được tinh thần chung, đặc thù của mỗi bối cảnh, từ biển chức danh, biển tên để bàn, họp thường Vụ tỉnh uỷ, Uỷ ban... khác nhau như thế nào. Quá trình sản xuất tôi luôn bám sát tổ cố vấn để đưa ra những phương án tốt nhất.

Những địa điểm như trụ sở viện kiểm sát, phòng hỏi cung hay hiện trường vụ án trong Lằn ranh có phải chỉnh sửa nhiều ở hậu kỳ không? Anh thường ưu tiên giữ lại điều gì của bối cảnh thật?

Bối cảnh ở viện kiểm sát tôi cũng phải thay đổi sao cho phù hợp với nội dung kịch bản và tính cách nhân vật. Ở trong phim có 2 phòng hỏi cung, 1 phòng hỏi cung tôi dựng ở trong trường quay, còn 1 phòng thì quay ở phòng hỏi cung thật, có thể nói đây là bộ phim quay ở phòng hỏi cung đạt chuẩn (có ghi âm ghi hình theo quy định của Bộ Công an.

Tôi thường ưu tiên giữ lại những thứ mang hơi thở đời sống hay nói chính xác hơn là chất liệu đặc trưng ở các bối cảnh ví dụ như cúp lưu niệm, bằng khen, cờ thi đua, ảnh chụp của nhân vật với cơ quan và gia đình.... những thứ đó tạo ra nhân vật một cách chân thực nhất.

Khó khăn lớn nhất khi tạo ra môi trường làm việc “áp lực - kỷ luật - căng thẳng” đặc thù của ngành kiểm sát thông qua màu sắc, ánh sáng và chất liệu bối cảnh là gì?

Khó khăn lớn nhất đó chính là thời điểm ghi hình các đơn vị hỗ trợ địa điểm đều đã chuyển hết đồ đạc sang cơ sở mới, ở bối cảnh gần như chỉ có 4 bức tường, tôi phải tái hiện không gian sao cho giống như một căn phòng đang làm việc từ những chi tiết nhỏ nhất như: hộp bút, quyển sổ tay, kẹp file, tờ trình, văn bản, kỷ niệm chương.... cho đến những thứ lớn hơn như nội thất, tranh, ảnh... (giống như trên phim: Phòng Bí Thư, Chủ tịch, Phó bí thư thường Trực, Chánh Văn Phòng) đều là đạo cụ của tôi mang đến. Các màu sắc được sử dụng là những tông màu mạnh thường là đỏ sẫm, nâu, vàng... nhằm tạo sự tương phản mạnh và sự uy nghiêm của các cơ quan Đảng, Nhà nước.

Trong quá trình làm hậu kỳ bối cảnh, có chi tiết nào anh đặc biệt tâm đắc nhưng khán giả có thể không để ý? Vì sao anh quyết định giữ lại hoặc nhấn mạnh nó?

Trong quá trình thiết kế bối cảnh có một số chi tiết như Bản đồ tỉnh Việt Đông, Biển tên các nhân vật, tranh ảnh treo ở các phòng làm việc hầu hết đều là do tôi chụp trong quá trình công tác ở các vùng miền, bản đồ tỉnh Việt Đông là bản đồ tôi tại bằng chat GPT và có chỉnh sửa qua Photoshop sao cho bản đồ không giống ở đâu (Tỉnh Việt Đông vừa có rừng, biển, biên giới) điều tôi tâm đắc nhất có lẽ là bối cảnh phòng làm việc của Bí thư và Phó bí thư Thường trực tỉnh uỷ. Vì đó là hai bối cảnh quan trọng mà tôi đã dày công chuẩn bị.

Nhìn lại hành trình làm phim Lằn ranh, điều anh thấy tự hào nhất trong vai trò họa sĩ bối cảnh cho một bộ phim chính luận hình sự phát trên VTV1 là gì?

Điều tôi thấy tự hào nhất khi nhìn lại hành trình làm thiết kế cho bộ phim Lằn Ranh đó là được thỏa sức đam mê sáng tạo, được thử thách ở những dự án mà không phải bất cứ đơn vị nào cũng đủ năng lực đảm nhiệm, làm hoạ sĩ thiết kế bối cảnh của dòng phim chính luận cần phải cẩn thận, nghiêm túc, điều này đã giúp tôi có thêm nhiều kiến thức về nghề hơn. Tự hào hơn nữa khi tôi thấy đa phần khán giả đều đón nhận "Lằn ranh" một sản phẩm của VTV.