IAEA nối lại hoạt động thanh sát cơ sở hạt nhân tại Iran

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã nối lại hoạt động thanh sát các cơ sở hạt nhân tại Iran, tuy nhiên phạm vi tiếp cận hiện vẫn còn hạn chế và chưa bao gồm một số cơ sở hạt nhân then chốt.

Ngày 15/12, Tổng Giám đốc IAEA, ông Rafael Grossi, cho biết cơ quan này hiện chỉ có thể tiến hành thanh sát tại các cơ sở hạt nhân không bị ảnh hưởng bởi các diễn biến căng thẳng trước đó. Theo ông Grossi, đây là những địa điểm đã nằm trong danh sách được hai bên nhất trí thanh sát từ trước.

Người đứng đầu IAEA đề cập tới 3 cơ sở hạt nhân khác có ý nghĩa quan trọng hơn do vẫn lưu giữ lượng lớn vật liệu và thiết bị hạt nhân, đồng thời nhấn mạnh IAEA cần sớm được tiếp cận các địa điểm này. Ông Grossi khẳng định việc khôi phục đầy đủ quyền tiếp cận là vấn đề then chốt hiện nay và cho biết IAEA vẫn đang duy trì đối thoại với phía Iran, song mức độ hợp tác hiện vẫn còn hạn chế.

IAEA nhiều lần nêu rõ việc kiểm kê kho uranium làm giàu của Iran, bao gồm cả vật liệu gần đạt cấp độ vũ khí, đã quá hạn từ lâu và cần được giải quyết khẩn cấp. Hiện Iran chưa cho phép các thanh sát viên của IAEA tiếp cận các địa điểm hạt nhân từng hứng chịu các cuộc không kích hồi tháng 6, trong đó có 3 cơ sở làm giàu uranium đang hoạt động.

Sau các diễn biến căng thẳng này, Iran đã thu hẹp hợp tác với IAEA và ban hành quy định yêu cầu mọi đề nghị thanh sát toàn diện trong thời gian tới phải được Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran phê chuẩn. Phía Iran khẳng định không chấm dứt hoàn toàn hợp tác với IAEA, song cho biết các hoạt động hợp tác tiếp theo sẽ được xem xét trên cơ sở lợi ích an ninh quốc gia.