Kiến tạo không gian phát triển văn hóa, thể thao, du lịch trong kỷ nguyên mới

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị.

Hội nghị được kết nối trực tuyến từ trụ sở Chính phủ tới các điểm cầu của Bộ, 34 điểm cầu tại trụ sở UBND các tỉnh, thành phố. Cùng dự Hội nghị có đồng chí Trịnh Văn Quyết, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Phó Thủ tướng Lê Thành Long, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính, lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương, Ủy ban của Quốc hội, lãnh đạo các địa phương.

Văn hóa thực sự là động lực phát triển

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng khẳng định: "Năm 2025 và nhiệm kỳ 2021 - 2025 đã đánh dấu sự thay đổi lớn trong nhận thức của các cấp, các ngành về văn hóa theo hướng sâu sắc hơn, toàn diện hơn. Việc xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh có chuyển biến rõ nét; phát triển toàn diện sự nghiệp văn hóa, trọng tâm là di sản văn hóa được phát huy, tỏa sáng.

Năm 2025, Bộ tổ chức thành công các hoạt động kỷ niệm các ngày lễ lớn trọng đại của Đảng và đất nước trong khuôn khổ các hoạt động nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước; 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9.

Công nghiệp văn hóa, văn hóa số, kinh tế sáng tạo bước đầu hình thành hệ sinh thái; nhiều mô hình mới, cách làm hiệu quả được triển khai, tạo động lực tăng trưởng mới cho Ngành.

Trong nhiệm kỳ qua, những chính sách lớn được ban hành, các chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa từng bước đi vào thực chất. Văn hóa đối ngoại tiếp tục ghi dấu ấn; thể thao thành tích cao, thể thao quần chúng có nhiều bước phát triển. Du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, nâng cao vị thế Việt Nam trên bản đồ du lịch khu vực và thế giới.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết: "Năm 2026, năm bắt đầu chặng đường 5 năm, triển khai Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, Nghị quyết về phát triển văn hóa Việt Nam, Bộ VHTTDL và toàn ngành phải "dám nghĩ lớn, hành động lớn, thực hiện những cải cách lớn với quyết tâm chính trị cao nhất và nỗ lực bền bỉ nhất" như chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, tại các Hội nghị toàn quốc quán triệt các nghị quyết của Bộ Chính trị".

Nhiều tham luận tại Hội nghị đã mang đến những góc nhìn đa dạng, khẳng định sức mạnh nền tảng của văn hóa - động lực cho sự phát triển. Trong đó, TP Hồ Chí Minh chia sẻ cách tiếp cận "đầu tư cho văn hóa là đầu tư cho tương lai", coi phát triển văn hóa là trụ cột song hành với tăng trưởng kinh tế.

Ninh Bình mang đến câu chuyện kinh tế di sản, nơi di sản được nhìn như tài sản chiến lược, tạo sinh kế và nâng cao năng lực cạnh tranh của địa phương trong bối cảnh mới.

Điện ảnh Quân đội Nhân dân chia sẻ kinh nghiệm lan tỏa giá trị văn hóa, lịch sử qua những tác phẩm điện ảnh đề tài chiến tranh - cách tiếp cận dung hòa giữa tính tư tưởng, nghệ thuật và nhu cầu tiếp nhận của công chúng.

Bên cạnh đó là các tham luận về xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh trên không gian mạng, hội nhập quốc tế về văn hóa, tích cực lan tỏa giá trị văn hóa, con người Việt Nam...

Gia tăng sức mạnh mềm quốc gia

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận, năm 2025 và giai đoạn 2021 - 2025, trong bối cảnh nhiều khó khăn, thách thức, Bộ và ngành VHTTDL đã đạt nhiều kết quả quan trọng, đóng góp vào thành tựu chung của đất nước.

Thủ tướng nhấn mạnh 9 điểm sáng nổi bật của Bộ và ngành VHTTDL.

Thứ nhất, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế về văn hóa có bước đột phá rõ rệt. Tư duy quản lý chuyển mạnh từ "làm văn hóa" sang "quản lý nhà nước về văn hóa", lấy thể chế, chính sách làm công cụ "kiến tạo phát triển" trong lĩnh vực văn hóa.

Thứ hai, hoạch định chiến lược, chính sách theo hướng kiến tạo, bền vững, góp phần tạo không gian phát triển mới cho ngành và nền tảng lâu dài cho phát triển văn hóa đất nước. Đặc biệt, đã tham mưu trình Bộ Chính trị Nghị quyết về phát triển văn hóa Việt Nam; trình các cấp có thẩm quyền Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa; ban hành Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Thứ ba, tổ chức thành công nhiều hoạt động kỷ niệm các sự kiện trọng đại của đất nước, của ngành, như kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước; kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9; kỷ niệm 80 năm ngày truyền thống ngành văn hóa; Triển lãm "80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc"…

Thứ tư, công tác bảo tồn, tôn tạo, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống và di sản văn hóa tiếp tục đạt kết quả tích cực. Nhiều di sản văn hóa của Việt Nam được UNESCO công nhận. Năm 2025, Việt Nam tiếp tục được UNESCO ghi danh 4 di sản văn hóa. Đến nay, Việt Nam đã có 37 Di sản văn hóa được UNESCO ghi danh, góp phần tạo thương hiệu, hiệu ứng tốt để phát triển kinh tế - xã hội.

Thứ năm, du lịch tăng trưởng ấn tượng, là một điểm sáng. Năm 2025 ước đón 22 triệu lượt khách quốc tế, tăng trên 25% so với năm 2024. Việt Nam được tôn vinh là "Điểm đến Di sản hàng đầu thế giới" lần thứ 6 tại Giải thưởng Du lịch Thế giới năm 2025.

Thứ sáu, thể thao được xác định là trụ cột quan trọng trong chiến lược phát triển con người Việt Nam và nâng cao vị thế quốc gia; kết quả thi đấu thể thao quốc tế năm 2025 đạt nhiều thành tích ấn tượng.

Thứ bảy, công tác văn hóa đối ngoại chuyển mạnh từ "giao lưu" sang "hợp tác đích thực".

Thứ tám, báo chí, truyền thông, xuất bản tiếp tục khẳng định vai trò là dòng chủ lưu, lan tỏa thông tin tích cực, củng cố niềm tin, hun đúc lòng yêu nước, truyền thống lịch sử, văn hóa dân tộc; quảng bá hình ảnh Việt Nam đến bạn bè quốc tế. Công tác truyền thông thực hiện tốt sứ mệnh "đi trước mở đường", tạo đồng thuận xã hội.

Thứ chín, các tác phẩm điện ảnh, nghệ thuật, chương trình hòa nhạc, triển lãm, thể thao… đã khẳng định trí tuệ, bản lĩnh, phẩm giá, sức mạnh con người Việt Nam. Các ngành công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí tiếp tục có bước phát triển đáng ghi nhận, đặc biệt là các chương trình đại nhạc hội, các nghệ sĩ đã phát huy tinh thần cống hiến, sáng tạo, đổi mới.

Thủ tướng khái quát những kết quả, thành tựu của ngành trong năm 2025 và nhiệm kỳ 2021-2025: "Văn hóa chiều sâu, lan tỏa; thể thao trọng tâm, trọng điểm; du lịch tăng tốc, bứt phá; truyền thông niềm tin củng cố; nội bộ thương yêu, giúp đỡ; thành tựu nâng tầm, nâng hạng".

Bên cạnh đó, Thủ tướng đồng tình với những hạn chế, bài học kinh nghiệm của ngành mà các báo cáo đã chỉ ra. Theo Thủ tướng, sự thụ hưởng của người dân trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch đã có nhiều bước tiến nhưng vẫn còn nhiều dư địa để khai thác.

Thủ tướng nhấn mạnh, điều quan trọng nhất là làm gì cũng phải có cảm xúc; cảm xúc với công việc giúp tạo ra sức mạnh nội sinh, phát triển trí tuệ, giúp chúng ta vượt qua giới hạn bản thân.

Năm 2026 là năm có ý nghĩa quan trọng, năm diễn ra Đại hội toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, tổ chức bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031, năm đầu triển khai Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2026 - 2030. Thủ tướng nêu rõ, Bộ và ngành VHTTDL phải tiên phong trong thực hiện Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết của Bộ Chính trị, chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa.

Thủ tướng đề nghị Bộ, ngành VHTTDL nghiên cứu, quán triệt 3 quan điểm định hướng chủ đạo: "Tư duy đổi mới - hành động quyết liệt - về đích thực chất" trong mọi hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch.

"Văn hóa thẩm thấu - truyền thông lan tỏa - thể thao vươn tầm - du lịch đột phá"; kiến tạo không gian phát triển văn hóa, thể thao, du lịch trong kỷ nguyên mới.

Văn hóa là nền tảng tinh thần, sức mạnh nội sinh, động lực phát triển-thể thao là biểu tượng của sức mạnh, ý chí và tầm vóc dân tộc - du lịch là kết nối con người với con người, kinh tế với kinh tế, văn hóa với văn hóa, kết nối hòa bình, hữu nghị, hợp tác, phát triển - truyền thông là niềm tin, là hy vọng, tạo đồng thuận, là cầu nối quan trọng giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân.

Thủ tướng khái quát các nhiệm vụ, giải pháp: Thể chế cạnh tranh; hạ tầng hiện đại; con người thông minh; kết nối toàn cầu; thành tựu tỏa sáng; bộ máy tinh gọn; nhân dân thụ hưởng; bạn bè ngưỡng mộ.

Đồng thời, Thủ tướng cũng nêu rõ các nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, cụ thể thời gian tới.

Tập trung quán triệt, tổ chức thực hiện hiệu quả, thực chất các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước.

Tiếp tục đột phá mạnh mẽ về thể chế, chính sách, pháp luật, thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, kiên quyết từ bỏ tư duy "không biết vẫn quản", "không quản được thì cấm"; quán triệt tinh thần "ai làm tốt nhất thì giao"; phân công nhiệm vụ theo tinh thần "6 rõ: rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ kết quả".

Tiếp tục đẩy mạnh sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, đáp ứng yêu cầu triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhất là cấp xã.

Tập trung phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện, xây dựng môi trường văn hóa nhân văn, văn minh, hiện đại.

Thủ tướng yêu cầu quán triệt sâu sắc, triển khai quyết liệt, hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trong Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển văn hóa Việt Nam và ưu tiên bố trí nguồn lực thực hiện, nhất là Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa, trong đó chú trọng thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí, thị trường văn hóa.

"Chúng ta có nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, có thị trường với nhu cầu thụ hưởng của người dân, có tài năng của các nghệ sĩ để phát triển ngành công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí", Thủ tướng khẳng định.

Cùng với đó, cần huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực. Phát triển văn hóa cơ sở phù hợp với chính quyền địa phương 2 cấp; xây dựng cộng đồng văn hóa cơ sở sáng - xanh - sạch - đẹp. Xây dựng thế trận văn hóa gắn với quốc phòng, an ninh, củng cố phòng tuyến văn hóa tư tưởng. Đổi mới phương thức quản lý văn hóa theo hướng kiến tạo, phục vụ.

Chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, phát huy giá trị văn hóa Việt Nam, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, gia tăng sức mạnh mềm quốc gia; quốc tế hóa nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc và dân tộc hóa văn minh thế giới.

Tạo đột phá trong phát triển thể thao Việt Nam, đầu tư với tinh thần dài hơi, kiên trì. Đầu tư, nâng cấp, hiện đại hóa và phát huy tối đa hiệu quả của các cơ sở thể thao trọng điểm, đặc biệt là đổi mới mạnh mẽ tư duy, thúc đẩy hợp tác công tư, trong đó có các sân vận động tầm cỡ quốc tế.

Tái cấu trúc, nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh, đưa du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Phấn đấu năm 2026 đón 25 triệu lượt khách du lịch quốc tế.

Phát huy vai trò xung kích của báo chí, truyền thông trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đặc biệt là trong quá trình chuẩn bị, tổ chức tốt Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV.

Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, hoàn thành xây dựng cơ sở dữ liệu ngành văn hóa, thể thao và du lịch trong quý I/2026.

Thủ tướng nêu rõ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: "Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi". Đảng, Nhà nước xác định văn hóa là sức mạnh nội sinh của quốc gia, dân tộc, là nền tảng tinh thần của Nhân dân; "Văn hóa còn thì dân tộc còn, văn hóa mất thì dân tộc mất"; văn hóa có tính khoa học, tính đại chúng và tính dân tộc sâu sắc; văn hóa phải văn minh, hiện đại, thực sự trở thành động lực quan trọng thúc đẩy phát triển đất nước, đồng thời là sức mạnh mềm nâng cao vị thế quốc gia.

Trong bối cảnh hiện nay, ngành văn hóa, thể thao và du lịch ngày càng có vai trò quan trọng, tác động sâu rộng đến toàn xã hội, vừa mang tính cấp bách, vừa mang chiến lược lâu dài, có ý nghĩa quyết định đối với sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước.

Thủ tướng tin tưởng, ngành VHTTDL sẽ tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang và những thành tựu đã đạt được, luôn đoàn kết, chung sức đồng lòng, đổi mới mạnh mẽ, nhìn xa, trông rộng, nghĩ sâu, làm lớn; vững bước tiến vào kỷ nguyên mới, với khí thế mới, quyết tâm mới, động lực mới và thành công mới; đóng góp quan trọng, tạo nền tảng vững chắc đưa đất nước phát triển giàu mạnh, hùng cường, văn minh, thịnh vượng, nhân dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.