“Kỳ vọng năm 2018 là năm hành động chính sách và tiền tệ”

Ông Phạm Hồng Sơn, Phó chủ tịch UBCK Nhà nước: Trước hết, tôi nghĩ buổi hôm nay chúng ta làm tốt. Ở đây chúng ta có chuyên gia, nhà đầu tư, tổ chức, nhà báo đưa ra các ý kiến trái chiều, và tôi cảm nhận rằng điểm chung của chúng ta có là sự tin tưởng. Dù ở ngành nào, bất động sản, chứng khoán hay ngân hàng thì niềm tin đều có.

Năm 2018, thị trường phát triển nóng lạnh hay gì thì phải minh bạch. Năm 2018, chúng tôi tập trung tăng cường nâng cao kỷ luật thị trường. Sống trong môi trường kinh doanh công bằng mới phát triển được, các doanh nghiệp tự nhận thức để nâng cao quản trị rủi ro.

Các tổ chức kinh doanh chứng khoán đào tạo nhà đầu tư quan trọng, nhiều lớp học được tổ chức làm thế nào để nhà đầu tư thông minh hơn, có cơ sở hơn, tránh đầu từ theo phong trào. Các anh chị phải có tư vấn khách quan, không có lồng ghép. Mục tiêu của chúng ta bảo vệ lợi ích hợp pháp nhà đầu tư, tạo thị trường phát triển bền vững.

Cảm ơn MC, VTV24, BizLIVE, các diễn giả, chuyên gia đã cùng ngồi bàn, hướng tới thị trường công khai minh bach hơn. Có lòng tin lớn hơn vào Chính phủ kiến tạo, xây dựng nền kinh tế phát triển.

VOTE: Năm 2018 nếu có tiền chọn kênh nào?

1. Chứng khoán (kết quả 53%)

2. Bất động sản (10%)

3. Ngoại tệ (0%)

4. Gửi tiết kiệm (7%)

5. Các loại tiền ảo (17%)

6. Kinh doanh (7%)

7. Kênh khác (7%)

MC Huy Hoàng: Ông Moon Kang có thể so sánh tỷ suất lợi nhuận đầu tư chứng khoán với các kênh khác?

Ông Moon Kang - Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán Mirae Assets: Tôi xin chia sẻ quan điểm tôi như sau. Giống với các diễn giả trước, về dài hạn có hai lĩnh vực thu hút FDI là công nghiệp tiêu dùng, cụ thể thực phẩm và đồ uống, và thứ hai là ngân hàng. Trong ngắn hạn, ngành xăng dầu sẽ thu hút nhiều vốn đầu tư nước ngoài. Các công ty Hàn Quốc ở Việt Nam quan tâm sự kiện các Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR), PV Oil, PV Power. Việc IPO thành công cho phép nhà đầu tư Hàn Quốc hợp tác công ty này thành đối tác chiến lược. Tôi cho rằng, trong ngắn hạn, xăng dầu là lĩnh vực thu hút nhiều đầu tư nước ngoài.

MC Huy Hoàng: Có những cổ phiểu đã đắt và có thể kèm theo rủi ro. Với vai trò là một trong những thành viên của thị trường, ông Nguyễn Ngô Tuấn - Tổng Giám đốc Công ty chứng khoán Artex có thể chia sẻ một chút về tình hình không?

Ông Nguyễn Ngô Tuấn - Tổng Giám đốc Công ty chứng khoán Artex: Nếu nói về thị phần môi giới thì trong năm vừa qua chúng tôi đã có những bước phát triển vượt bậc, với việc lọt vào top 10 và đạt lãi 100 tỷ đồng trước thuế.

Tôi tin tưởng vào năm tới sẽ tiếp tục tăng theo chu kỳ và sẽ tăng trưởng mạnh, nhưng chỉ tập trung vào những cổ phiếu tăng trưởng bền vững, ổn định, vốn hoá lớn. Trong thời gian qua, thị trường tăng điểm nhờ những cổ phiếu vốn hoá lớn. Vẫn có những mã không tăng trưởng.

Thị trường thì luôn có người này được người kia mất nhưng người bán thì có kỳ vọng họ bán lãi còn người mua thì có kỳ vọng cổ phiếu họ đầu tư tăng trưởng. Tăng trưởng phải liên tục có dòng vốn mới thì thị trường mới giữ được tiền.

TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV: Câu hỏi nên đưa ra nhiều ngành hơn, nếu có thì tôi bình chọn cho các ngành viễn thông, IT, du lịch, giáo dục và y tế, nông nghiệp công nghệ cao. Tôi khuyên nhà đầu tư quan tâm nhiều hơn các ngành này.

Năm 2018 sẽ tiếp tục đà tăng trưởng năm 2017. Tuy nhiên có nhiều rủi ro như sau:

+ Đầu tiên là cho vay margin, cho vay ký quỹ tăng khá mạnh. Chính phủ chắc sẽ yêu cầu kiểm soát chặt bởi đây là đòn bẩy nóng và khá đáng quan tâm. Bài học từ Trung Quốc đã phải trả giá vì cho vay ký quỹ.

+ Tiếp theo là thị trường có bền vững hay không, tính bền vững phải hết sức lưu ý. Năm 2017 thị trường tăng 48% nhưng tôi cho rằng thiếu tính bền vững vì chủ yếu tập trung vào 3-4 doanh nghiệp, vào mấy tháng cuối cùng trong năm.

+ Khâu cuối là truyền thông. Rõ ràng truyền thông đang thúc đẩy thị trường hưng phấn hơn. Tôi mong truyền thông nên có những cảnh báo đặc biệt bởi người Việt có tâm lý bầy đàn rất rõ nét.

Thị trường trái phiếu vẫn chưa phát triển chủ yếu là do doanh nghiệp thiếu minh bạch, chúng ta thiếu thông tin và tư vấn cho doanh nghiệp, họ không biết về thị trường trái phiếu. Tiếp đó, số lượng những tổ chức chuyên đầu tư vào thị trường trái phiếu còn thiếu và yếu. Các quỹ đầu tư bảo hiểm gần đây mới manh nha đầu tư, và cần phát huy.

VOTE: Nếu có tiền đầu tư năm nay, thì sẽ đầu tư vào cổ phiếu nhóm ngành nào

1. Ngân hàng (kết quả 12%)

2. Chứng khoán (15%)

3. Dầu khí (17%)

4. Vận tải (2%)

5. Thực phẩm (22%)

6. Thép (10%)

7. Bất động sản (22%)

MC Huy Hoàng: Vậy giá xe rẻ hay không thì phải chờ thời gian. Một ngành chưa đề cập tới là Bảo hiểm. Ngành bảo hiểm trong những năm qua đã đạt được sự tăng trưởng mạnh. Trên sàn chứng khoán cũng ghi nhận một số mã tiêu biểu như BVH tăng 20%, Bảo hiểm Bảo Minh (BMI) tăng 60%. Các chuyên gia nhìn nhận thế nào về cổ phiếu ngành bảo hiểm trong năm nay?

Bà Nguyễn Thị Hồng Mai - Trưởng ban đầu tư, Tổng công ty Cổ phần Bảo hiểm Bưu Điện:Là người trong ngành, tôi cho rằng còn nhiều cơ hội cho các nhà đầu tư cả dài hạn và ngắn hạn trong lĩnh vực bảo hiểm. Các anh chị đang quan tâm nhiều về vấn đề thoái vốn nhưng xin lưu ý là tốc độ tăng trưởng của ngành bảo hiểm lâu nay đều trên hai con số, rất hấp dẫn.

Ngoài ra, các doanh nghiệp bảo hiểm khi tiếp nhận dòng vốn ngoại thì vị thế tài chính thay đổi, tỷ suất sinh lời đều rất tốt. Như vậy tôi xin khuyến cáo các nhà đầu tư nên xem xét các cơ hội trong lĩnh vực bảo hiểm trong thời gian tới.

Bà Nguyễn Thị Hồng Mai - Trưởng ban đầu tư, Tổng công ty Cổ phần Bảo hiểm Bưu Điện. Ảnh: Quang Sơn

MC Huy Hoàng: Một nhóm ngành chịu ảnh hưởng nhiều của chính sách, liên quan đến thuế là ô tô thì có các biến động gì về giá không?

Ông Phạm Anh Tuấn - Tổng trưởng Ban Kế hoạch chiến lược của Toyota Việt Nam: Thị trường ô tô trong năm 2017 có sụt giảm do tâm lý khách hàng chờ đợi giá xe năm 2018 giảm xuống khi thuế nhập khẩu bằng 0%.

Tuy nhiên, gần đây có 1 số thay đổi chính sách, theo đó Quốc hội đang hạn chế nhập khẩu nguyên chiếc.

Ông Phạm Anh Tuấn - Tổng trưởng Ban Kế hoạch chiến lược của Toyota Việt Nam. Ảnh: Quang Sơn

Dù chúng ta biết thuế suất 0% được quy định 10 năm nay rồi nhưng đến tháng 10 năm nay chính phủ mới ban hành chính sách (Nghị định 116) hạn chế nhập khẩu xe khiến doanh nghiệp không kịp trở tay. Doanh nghiệp mong rằng nếu chính phủ thay đổi về chính sách thì nên đưa ra sớm hơn để các nhà sản xuất có thể đầu tư mạnh hơn vào sản xuất xe trong nước. Nghị định ban hành quá gấp khiến doanh nghiệp xe không kịp chuyển hướng.

MC Huy Hoàng: Xin hỏi ông Cao Minh Hoàng - Trưởng phòng phân tích, Công ty quản lý quỹ IPAAM, ông có đồng quan điểm với bà Nga không?

Ông Cao Minh Hoàng  - Trưởng phòng phân tích, Công ty quản lý quỹ IPAAM: Khi xem xét đầu tư, cần quay lại bức tranh tổng thể nền kinh tế Việt Nam để đánh giá xem thị trường đã đủ nóng hay chưa. Theo tôi thị trường mới chỉ ấm thôi.

Câu chuyện xuyên suốt là câu chuyện bán vốn doanh nghiệp của chính phủ. Để bán được hàng phải nóng nhưng mới chỉ ấm thôi thì chưa đủ. Cần nóng hơn hay ngon hơn thì mới đắt hàng, mới bán được.

Năm nay chỉ số VN-Index lên hơn 1.000 điểm, nhưng nếu bóc tách các cổ phiếu có mức cao ra thì số còn lại phù hợp với tăng trưởng của kinh tế Việt Nam. Nếu không có tăng trưởng thì không thể hấp dẫn nguồn vốn nước ngoài.

Tôi đồng tình với chị Nga rằng khi kinh tế tăng trưởng sẽ tác động đến ngành ngân hàng, tài chính.

Kinh tế tiêu dùng là 1 ngành không thể không nhắc đến, lời khuyên của tôi nên chọn cổ phiếu của các đơn vị có năng lực quản lý đáng tin cậy và khả năng sinh lời mới là sự lựa chọn tốt cho các nhà đầu tư.

Ông Cao Minh Hoàng - Trưởng phòng phân tích, Công ty quản lý quỹ IPAAM. Ảnh: Quang Sơn

MC Huy Hoàng: Thưa đại diện Công ty Quản lý quỹ của Vietcombank, xin bà cho biết quan điểm về một số lĩnh vực ngành nghề năm nay đáng quan tâm?

Bà Nguyễn Thị Hằng Nga - Phó giám đốc Đầu tư Công ty Quản lý quỹ Vietcombank - VCBF:Về ngành nghề thì một số ngành có tiềm năng tăng trưởng trong tương lai, chủ yếu hưởng lợi từ tăng trưởng kinh tế Việt Nam bao gồm Ngành tiêu dùng. Các ngành liên quan đến tiêu dùng chúng tôi nghĩ được hưởng lợi như lương thực thực phẩm, ngành khác như bán lẻ phân phối hay như du lịch.

Về du lịch, tôi thấy nhu cầu tăng trưởng du lịch lớn, tiềm năng cũng lớn. Điểm tích cực là gần đây, Bộ Chính trị coi du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam. Nếu nhìn lợi thế so sánh của Việt Nam với nước khác, thì du lịch có lợi thế.

Bà Nguyễn Thị Hằng Nga - Phó giám đốc Đầu tư Công ty Quản lý quỹ Vietcombank - VCBF

Du lịch là ngành thực sự nên tập trung. Chúng tôi tập trung tìm ngành hưởng lợi từ ngành du lịch như hàng không, công ty bất động sản phát triển chuỗi khách sạn, công ty nằm trong chuỗi bán lẻ của hàng không…

Một ngành liên quan cũng đến tiêu dùng tài chính, đó là ngân hàng. Nhiều ngân hàng tập trung bán lẻ. Khối dịch vụ ngân hàng được lợi. Một ngành khác là logistics, khi tiêu dùng tăng thì luân chuyển tăng. Khi Việt Nam cũng tham gia vào các hiệp định tự do thương mại (FTA) khác thì chắc chắn ngành logistics cũng hưởng lợi.

Liên quan đến hàng hoá, dự đoán khi nào giá cả tăng lên rất khó, nên chúng tôi có đầu tư trước vào 1 số doanh nghiệp và theo chân doanh nghiệp trong thời gian tới.

MC Huy Hoàng: Có cơ hội nào cho ngành bất động sản không?

Ông Đặng Văn Quang - JLL Vietnam: Sáng nay tôi vẫn chưa chia sẻ được hết toàn bộ bức tranh bất động sản. Trong năm 2017, các công ty bất động sản đều tăng trưởng tốt và tăng trưởng này có thể tiếp tục trong năm 2018.

Về tổng quan, bức tranh bất động sản 2018 tương đối ổn định, có xu hướng tăng trưởng tốt. Vì vậy, giá cổ phiếu của những công ty bất động sản “ăn nên làm ra” sẽ cao hơn. Hiện nay, công ty chúng tôi tư vấn quỹ chuyên đầu tư vào bất động sản, săn cổ phiếu công ty bất động sản.

MC Huy Hoàng: Nhiều cổ phiếu ngân hàng đã tăng giá trong năm nay, vậy ngành này còn tiếp tục sáng trong năm 2018 không?

Ông Hoàng Xuân Hùng - Chủ tịch HĐQT Công ty Chứng khoán Kiến Thiết: Xét về cổ phiếu ngành ngân hàng, theo tâm lý các nhà đầu tư nước ngoài, họ quan tâm rất nhiều đến ngành ngân hàng, chứng khoán, bất động sản.

Năm 2018 vẫn còn dư địa rất lớn cho ngành ngân hàng, bởi bản chất là khi thị trường đang phát triển thì các ngành về vốn sẽ được quan tâm.

MC Huy Hoàng: Trong một số dịp gặp các tổ chức nước ngoài, như IFC, hay các quỹ thì cho rằng TTCK Việt Nam đang mang nhiều đặc điểm giống của Nhật Bản, của Hàn Quốc ở giai đoạn đầu của sự phát triển mạnh. Và họ ví chúng ta như một con hổ mới của châu Á. Vậy các chuyên gia định giá tương quan của thị trường chứng khoán Việt Nam so với khu vực?

Ông Bùi Nguyên Khoa - Đại diện Công ty Chứng khoán BIDV (BSC): Thị trường chúng ta tăng điểm rất nhanh cùng với quy mô của nền kinh tế. Cách đây không lâu GDP của Việt Nam chỉ ở mức 130 tỷ USD và cuối năm 2017 đã đạt trên 220 tỷ USD, cùng với đó, vốn hóa của thị trường chứng khoán đã tăng trưởng mạnh và đạt hơn 70% GDP. Hệ thống doanh nghiệp phát triển, các ngành nghề cơ bản cổ phần hoá được xây dựng và có cơ hội rộng mở.

Ông Phạm Hồng Sơn - Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước: Tôi nghĩ năm nay lượng cung hàng ra thị trường nhiều, bao gồm cả thoái vốn cổ phần hoá, cả doanh nghiệp phát hành. Lượng cầu lớn sẽ có những biến động. Việt Nam là điểm thu hút đầu tư nước ngoài.

Nhìn vào tận gốc rễ, các nhà đầu tư sẽ thấy việc tăng trưởng có những rủi ro. Bản chất của thị trường chứng khoán là thị trường đầu tư trung và dài hạn. Nên nếu nhìn vào đây là cơ hội dài hạn thi chúng ta sẽ thành công.

Ông Nguyễn Anh Tuấn: Tôi xin chúc mừng UBCK nhà nước về những thành công trong năm 2017. Tôi có hai câu hỏi, trong đánh giá, Phó Chủ tịch UBCK không thấy nhắc đến trái phiếu doanh nghiệp, vì sao trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam tham gia thị trường ít vậy?

Câu thứ hai, anh Nguyễn Sơn cách đây hai năm nói trước hội nghị triển vọng thị trường phái sinh, hình thành nhưng tôi muốn hỏi sản phẩm phái sinh đạt mức kỳ vọng của chúng ta chưa? Thực tế, sản phẩm phái sinh làm hài lòng quản lý thị trường chứng khoán Việt Nam chưa?

Ông Phạm Hồng Sơn - Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước: Về Trái phiếu doanh nghiệp, Bộ Tài chính có chỉ đạo ở Nghị định 90. Trái phiếu doanh nghiệp tập trung nhà đầu tư lớn vì có bộ phận đánh giá, như anh Hiếu nói là có tổ chức đánh giá mức tín nhiệm tốt. Quan điểm của chúng tôi phải thận trọng, nhìn nhận doanh nghiệp có phân tích rõ ràng, trái phiếu doanh nghiệp thu hút các nhà đầu tư lớn nhiều hơn, có nhận định phân tích tương đối hơn.

Dư nợ phát hành trái phiếu Việt Nam mới khoảng 6-7% GDP. So với mặt bằng của châu Á là dư nợ khoảng 22% thì tỷ lệ của Việt Nam vẫn thấp.

Ông Phạm Hồng Sơn - Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Ảnh: Quang Sơn

Thị trường trái phiếu có 2 cách tiếp cận truyền thống: Phát hành trái triếu ra công chúng, hoặc phát hành trái phiếu riêng lẻ. Trái chủ là chủ thể có tiềm năng. Ở Việt Nam, mới chỉ là các vụ dàn xếp thương vụ tài chính. Thực tế Việt Nam rất nhiều doanh nghiệp làm việc đó. Họ không có nhu cầu niêm yết, không có nhu cầu minh bạch công bố thông tin. Do đó, cần phải xây dựng cơ chế công bố thông tin, để người ta biết để tìm kiếm thông tin.

Cái chưa làm được là cơ chế giao dịch điện tử. Hiện nay UBCNN cũng như Bộ Tài chính đang báo cáo Chính phủ.

Và Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định 42 về thị trường chứng khoán phái sinh. Tôi xin chia sẻ rằng, qua hơn 4 tháng vận hành của thị trường phái sinh, lần đầu tiên chúng ta tạo lập ra thị trường để làm quen và chúng ta không để xảy ra bất cứ vấn đề gì. Từ 7 thành viên hiện nay, sắp tới sẽ có thêm 4 thành viên nữa tham gia. Chúng ta đang vận hành suôn sẻ thị trường này và sẽ vượt qua ngưỡng chỉ số VN30, vượt 1.000 điểm.

MC Huy Hoàng: Trong năm 2018, sau 1 năm chúng ta sẽ có hợp đồng tương lai dựa trên trái phiếu chính phủ?

Ông Võ Trí Thành: Từ năm 2000 chúng ta đang làm rất chậm. Đầu tiên là trái phiếu chính phủ liên quan đến thời hạn và đường cong lãi suất. Tiếp nữa là vấn đề nền tảng về hạch toán và hệ thống tín nhiệm. Kế đến là những đòi hỏi dài hạn, phát triển các định chế tài chính dài hạn như quỹ hưu trí, quỹ bảo hiểm.

Ông Nguyễn Trí Hiếu: Bộ Tài chính và Uỷ ban Chứng khoán cần khuyến khích doanh nghiệp phát hành trái phiếu. Hai là cần tách bạch, ngân hàng đang cộng chung trái phiếu với dư nợ của khách hàng.

MC Huy Hoàng: Đánh giá tổng thể thị trường Việt Nam, có thể ngay trong quý I này sẽ có những đơn vị thu hút mạnh vốn quỹ ngoại như lọc hoá dầu Bình Sơn, công ty dầu khí, PV Oil, các nhà đầu tư đánh giá ra sao về nguồn lực này?

Ông Lê Đức Khánh - Kinh tế trưởng kiêm Giám đốc chiến lược Thị trường- CTCP Chứng khoán Dầu khí (PSI): Năm 2017 đến 2018, ta sẽ tiếp tục đón nhận các bom tấn. Quý vị có thể không để ý về ý nghĩa của chỉ số VN Index nhưng chỉ số này bao gồm toàn bộ sức khoẻ của thị trường bao gồm tổng cung cầu, khối lượng mua vào bán ra... Khi chúng ta dự báo VN Index sẽ lên một đỉnh cao mới thì tức là các cổ phiếu đầu ngành sẽ tiếp tục chứng tỏ sức hút của chúng.

Năm 2018 có PV Oil, Bình Sơn hay PV Power... đều là những cổ phiếu thu hút sự quan tâm. Trong đó PV Oil hấp dẫn hơn cả, sau đó là Bình Sơn. PV Power thì kém hấp dẫn hơn do đa số nhà đầu tư ngoại muốn mua vào số lượng lớn thì cổ phiếu này khó đáp ứng.

Tiếp tục câu chuyện cổ phần hoá và IPO thì sẽ thu hút được các công ty nước ngoài.

Ông Lê Đức Khánh - Kinh tế trưởng kiêm Giám đốc chiến lược Thị trường- CTCP Chứng khoán Dầu khí (PSI)

MC Huy Hoàng: Việc tăng trưởng chỉ số đã kéo theo nhận định về dòng tiền. Mời các quý vị vote dòng vốn vào thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2018 sẽ tăng bao nhiêu phần trăm so với năm 2017?

1. <30% : 28% chọn

2. 30% đến 50% : 56% chọn

3. 50 đến 70%: 17% chọn

4. >70%: 0% chọn

MC Huy Hoàng: Nói về dòng vốn ngoại, năm nay dòng vốn ngoại vào Việt Nam lớn, 1,7 tỷ USD. Không biết ông đánh giá thế nào về dòng vốn ngoại với thị trường chứng khoán Việt Nam năm vừa qua?

Ông Thomas Felix Baden - Quyền Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Quản lý quỹ hợp lực (Unicap):  Bàn về đầu tư nước ngoài trong việc thoái vốn DNNN, điều này tốt cho nền kinh tế Việt Nam và các doanh nghiệp Việt. Đó là cách tích cực để các doanh nghiệp này xây dựng chiến lược phát triển dài hạn, giúp doanh nghiệp Việt mở rộng đầu tư ra quốc tế.

Cổ phần hoá doanh nghiệp là cách mà thị trường Việt Nam mở rộng thu hút vốn nước ngoài. Ở đây không có câu trả lời đúng hay sai. Mà phụ thuộc vào cách nhìn dài hạn, chiến lược đối với công ty đó. Ở đây không có sự can thiệp mang tính chất chính trị nữa. Cách đây 2 năm doanh nghiệp Trung Quốc có tham gia vào cổ phần hoá doanh nghiệp ở Đức. Sau đó họ đã có sự cẩn trọng hơn đối với các nhà đầu tư.

Ông Thomas Felix Baden - Quyền Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Quản lý quỹ hợp lực (Unicap)

MC Huy Hoàng: Nói đến dòng tiền của khối ngoại, sự quan tâm của khối ngoại đến thị trường Việt Nam là gì?

Ông Thomas Felix Baden: Tôi có thể nói Việt Nam có nhiều tiềm năng để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.

Thị trường Việt Nam là một thị trường tiềm năng với dân số trên 95 triệu người, tạo ra thị trường tiêu dùng lớn.

Chính phủ Việt Nam đang làm rất tốt công việc của mình trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp nước ngoài trong hoạt động thương mại và đầu tư.

Việt Nam đang có sự chuyển dịch từ nông nghiệp sang công nghiệp, vì vậy khi các doanh nghiệp nước ngoài đến đây có thể dễ dàng tìm kiếm được những người lao động chăm chỉ, có kỹ năng tốt.

MC Huy Hoàng: Sau Sabeco thoái vốn được 5 tỷ đô, được cất giữ rồi nhưng điều này làm dấy lên vấn đề là khi Việt Nam mang hàng tốt bán cho nước ngoài thì thương hiệu việt còn gì? Xin ý kiến chuyên gia, mời ông Nguyễn Trí Hiếu.

Ông Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia Tài chính Ngân hàng: Tôi nhìn sự phát triển của thị trường chứng khoán một cách thận trọng. Tôi làm ngân hàng nên luôn đánh giá từ phía rủi ro. 

TTCK năm nay có một độ tăng tốt nhưng tôi không đồng ý là tăng ổn định bền vững. Tháng 6 và 7 tôi nhớ các chuyên gia cũng ngồi ở đây và dự báo là VN Index có thể tăng lên 800 điểm nhưng không ai dám nói lên 1000 điểm. Vậy mà đột nhiên lên tới hơn 1000 điểm, ai cũng vui mừng nhưng sự rủi ro đã hiện hữu. 

Tăng đột biến trong 1 Quý, tiền đó ở đâu. Ta phải nghiên cứu, nhà đầu tư nào bỏ tiền vào, khối ngoại bao nhiêu từ quốc gia nào: Nhật hay Hàn hay Mỹ hay đâu? 

 Dòng tiền đó ra vào như nào, họ đến Việt Nam với mong muốn xây dựng hay trục lợi và khi nào thị trường chênh vênh thì rút. Theo tôi ta cần nghiên cứu sâu về vấn đề này và phải thận trọng. 

Chuyên gia tài chính ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu. Ảnh: Quang Sơn

Việt Nam đang quá lệ thuộc vào dòng vốn ngoại, hội nhập thì tuyệt vời (xuất siêu, FDI đổ vào nhiều...) nhưng đấy cũng tiềm ẩn rủi ro và có thể gọi là rủi ro tập trung.

Sự tăng đột biến có yếu tố trong nước. Tôi làm ngân hàng thấy tăng trưởng tín dụng trên 19% nhưng tiền đổ vào đâu? Đó là hai lĩnh vực bất động sản và chứng khoán. 

Tôi e rằng sự tăng trưởng của VN Index nằm trên thị trường thứ cấp chứ không phải sơ cấp. Tiền này chỉ là các đại gia trao đổi với nhau chứ không đi vào sản xuất.

Tôi cảm tưởng các nhà đầu tư, kể cả nhà đầu tư ngoại họ đầu tư vào thị trường chứng khoán nhưng mang tính cảm tính. Tất nhiên họ là những nhà đầu tư chuyên nghiệp, đưa ra nhiều chỉ số nhưng ta thấy họ đầu tư vào vì cảm giác Việt Nam là thị trường hấp dẫn.

Sau 20 năm chúng ta chưa thấy có một công ty nào xếp hạng doanh nghiệp. Làm sao để khuyến khích Việt Nam có những công ty chấm điểm doanh nghiệp.

Cuối cùng, việc chúng ta lo ngại liệu có bong bóng hay không, tôi không nghĩ có đâu. Thực sự có dòng tiền vào hi vọng ổn định nhưng không loại trừ không ổn định. Ranh giới không ổn định sang bong bóng rất nhanh. Chúng ta cần phải ổn định.

Xin trở lại vấn đề thương hiệu, mất Sabeco, không phải thương hiệu như cà phê hay gạo, nó là thương hiệu chúng ta có thể trao tay cho nước ngoài. Cái ta cần là nông sản Việt Nam, thương hiệu mà phục vụ cho đời sống hơn là bia rượu và hàng hoá tiêu thụ không đóng góp nhiều cho xã hội.

Ông Võ Trí Thành - Nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên Cứu và Quản lý Kinh tế Trung ương: Tôi xin nói ngắn gọn, thoái vốn hay cổ phần hoá là khâu rất quan trọng của tái cấu trúc khu vực DNNN. Sâu xa hơn nó là kết quả chứng minh Việt Nam có thực sự làm thật, chơi thật, cải cách thật hay không. Việc Việt Nam động chạm đến các tập đoàn, đẩy mạnh việc cổ phần hoá, cách quyết liệt ấy đem lại niềm tin chothị trường. Việc cổ phần hoá sẽ tiếp tục gắn bó khăng khít với quá trình cải cách. Sắp tới còn nhiều tập đoàn, tổng công ty nữa ngoài Sabeco, VNM.

Cho đến nay về minh bạch thông tin, 1 số doanh nghiệp không cổ phần hoá hoặc thoái vốn do thị trường ưa hoặc không ưa do vấn đề minh bạch hoặc định giá.

Vinamilk hay Sabeco cho thấy Việt Nam đã làm tốt trong việc thoái vốn và cổ phần hoá.

Bản chất thoái vốn và cổ phần hoá, cái gì tư nhân làm tốt thì trả lại cho họ, tôi tin như vậy hiệu quả sẽ tốt hơn.

Áp lực với ngân sách hiện nay đang rất lớn nhưng rất may hiện nay Quốc hội nắm chắc vấn đề này.

Câu chuyện hiệu quả này là bài học lớn về xúc tiến, là trò chơi thị trường. Tuy nhiên, cổ phần hoá - chuyển đổi sở hữu là cuộc chơi dài, ko phải cuộc chơi 1 lần. 

Tôi nghĩ ta có nhiều bài học từ trường hợp của Sabeco và Vinamilk.

MC Huy Hoàng: Nói về câu chuyện đắt hay rẻ hay cũng như việc thoái vốn. Mới đây bán vốn Sabeco và Vinamilk đã đem về cho nhà nước gần 130 nghìn tỷ đồng. Con số rất là lớn. Theo chuyên gia qua hai thương vụ này chúng ta rút ra bài học gì?

MC Huy Hoàng: Năm 2017 chỉ số đỉnh cao VN Index là hơn 1000 điểm vậy khả năng vượt đỉnh này như thế nào, anh Nguyễn Đức Hùng Linh có thể chia sẻ không ạ?

Ông Nguyễn Đức Hùng Linh - Giám đốc phân tích và tư vấn đầu tư khách hàng cá nhân Công ty chứng khoán SSI: Nhìn xa một chút, chỉ số VN Index vẫn chưa vượt mốc 1300 điểm nên cũng chưa có gì đáng mừng.

Thị trường những năm trước cũng gặp nhiều khủng hoảng, như cuộc  khủng hoảng kép trong và ngoài nước năm 2008. Năm 2009 khủng hoảng trong nước nhưng có hỗ trợ lãi suất nên không còn khủng hoảng nữa. Đến năm 2010 khủng hoảng liên quan đến tài khoá.

Giai đoạn 2010- 2015, tăng trưởng thấp, thị trường chứng khoán èo uột. Đến 2017, thị trường lấy lại đà hồi phục và có thể thấy đây là kết quả của một quá trình tích luỹ. 

Về nợ xấu, ta không thể xử lý nợ xấu như cách của người Mỹ là cho phá sản. Ta chỉ dùng cách câu giờ, tức là mua nợ xấu và trích lập dự phòng 5 năm, sau 5 năm nợ xấu có thể giải quyết. Như vậy là vào năm 2017 ta đã phải chờ rất lâu để giải quyết những tồn đọng từ năm 2010. 

Như vậy những tín hiệu tích cực của thị trường là có nhưng không thể lạc quan quá mức. 

Đằng sau con số 1000 điểm có thể thấy đến từ hai nguyên nhân cơ bản: 

+ Tăng trưởng kinh tế kéo theo tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp niêm yết, hơn 23% cao nhất trong 10 năm trở lại đây. Giá cổ phiếu tăng là đương nhiên. Nhưng các cổ phiếu đóng góp nhiều nhất cho VN Index như Vinamilk, đóng góp hơn 50 điểm thì lợi nhuận lại chỉ tăng 14%. 

+ Tăng trưởng cổ phiếu lớn hơn rất nhiều so với tăng trưởng lợi nhuận. Điều này mang đến việc định giá thị trường tăng. PE tăng lên 19,2 thì Việt Nam không còn là thị trường rẻ so với khu vực. Năm 2017 chúng ta dựa vào rất nhiều dòng tiền nước ngoài nhưng do chúng ta không còn rẻ so với khu vực thì liệu chúng ta còn hấp dẫn không?

Một kỳ vọng khác là kỳ vọng về thoái vốn.

Khi mà kéo giá lên chắc chắn ảnh hưởng VN Index. Có khá nhiều cố phiếu mới niêm yết có đóng góp như Vietjet Air, Vincom Retail… Đặc điểm cổ phiếu này, giống như năm 2016, các cổ phiếu lên sàn với giá mềm, điều này là bản thân thị trường định giá cổ phiếu cao hơn lên sàn, khi lên sàn mềm vậy thì giá tăng, kéo theo VN index tăng lên. 

Tôi muốn nói thêm về ngân hàng, sóng ngân hàng là sóng bất kỳ của thị trường, muốn thị trường sóng lớn phải có ngân hàng. Nhiều cổ phiếu ngân hàng tăng mạnh, như BID lợi nhuận không tăng giá tăng mạnh, Viettinbank cũng vậy.

Bóc tách kỹ hơn lợi nhuận ngân hàng, tổng lãi tăng 25% so với năm 2016, tổng chi phí lãi tăng 25%, tổng lợi nhuận lãi thuần tăng 25%. Chi phí dự phòng rủi ro tăng 35%, tăng từ 28,7 nghìn tỷ lên 38 nghìn tỷ. Tăng trưởng lợi nhuận ngành ngân hàng không chủ yếu tăng từ lãi. Sau khi trừ chi phí dự phòng cộng lợi nhuận khác, ngành ngân hàng tăng trưởng lợi nhuận 23%, cao hơn với năm 2016 là tăng 14%. 

Lãi suất, chúng ta nói nhiều về giảm lãi suất, nhìn con số này hoàn toàn giảm được. 

Nếu chúng ta hạ được lãi suất thì rất tốt. Lãi suất thấp là bạn của chứng khoán, bạn của doanh nghiệp. Lãi suất thấp không chỉ tốt cho ngân hàng mà chứng khoán cũng tốt lên. Nếu giảm lãi suất cho vay, hiệu quả nền kinh tế tăng lên.

Ông Nguyễn Sơn - Chủ tịch Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam: Năm 2017 khép lại những tín hiệu vui mà chúng ta được anh Hồng Sơn chia sẻ. Những nhà đầu tư, hoạch định chính sách tài chính ngân hàng bảo hiểm ghi nhận năm thành công cả vĩ mô và tài chính. Câu chuyện kịch bản nào cho năm 2018 là vấn đề đáng quan tâm.

Anh Hoàng nêu cho tôi vài luận điểm, đây là vấn đề khi tôi ở cương vị xây dựng chính sách cho thị trường. Chúng ta rút ngắn chu kỳ thanh toán từ T+3 thành T+2 và có ngắn hơn không. Đây là những câu chuyện nhầ đầu tư quan tâm, là đòn bẩy tài chính giúp nhà đầu tư quay vòng nhanh hơn.

Trở lại chu kỳ thanh toán, chuyển từ T+3 và rút ngắn T+2 , đây là nỗ lực lớn từ cơ quan quản lý, đơn vị vận hành thị trường. Ngoài nỗ lực ngành chứng khoán, cần hợp tác từ ngân hàng thanh toán, cân nhắc khi rút ngắn xuống chu kỳ tiếp theo.

Chúng ta được mua chứng khoán khi chúng ta chưa có tiền và được bán chứng khoán khi ta chưa tất toán. Ta có thể sử dụng SBL cho vay từ phía chứng khoán là những ví dụ trong việc chúng tôi sẽ nỗ lực về công nghệ để cuối năm 2018 hoặc đầu 2019 có thể triển khai được.

Tôi cũng xin chia sẻ 1 chút là từ tháng 9 chúng tôi đã cho nhà đầu tư được vay trái phiếu chính phủ từ ngày T+0 và đc tất toán vào ngày T+1.

Ông Phạm Hồng Sơn - Phó Chủ tịch Ủy ban chứng khoán nhà nước: Với tiêu đề cơ hội đầu tư 2018 thì nhìn lại 2017 chúng ta thấy thị trường có mức tăng trưởng tốt. Đây không phải là sự đột biến mà là sự tích luỹ. Tăng trưởng này là sự tất yếu. Do năm 2017 tăng trưởng tốt, GDP tăng trưởng tốt, lạm phát kiểm soát được. Mức độ thoái vốn của cổ phần hoá cũng được thực hiện.

Theo chiến lược phát triển đến 2020, chúng tôi mong muốn giá trị vốn hoá cổ phiếu đạt 70%. Tôi không nghĩ năm 2017 lại vượt 74% nhưng trong những ngày cuối năm đã làm được.

Mức vốn hoá của thị trường chứng khoán và ngân hàng đã dần cân bằng. Năm 2017, tổng mức huy động trên thị trường chứng khoán là gần 250.000 tỷ.

Thoái vốn cổ phần hoá chưa bao giờ chúng ta thực hiện những đợt thoái vốn tạo tiếng vang lớn như vậy. Riêng Sabeco là gần 110.000 tỷ. Như vậy chứng khoán là kênh đầu tư hấp dẫn trong và ngoài nước.

Dòng vốn nước ngoài trong năm 2017 cũng tăng cao. Số lượng tài khoản là gần 20 triệu. Giá trị doanh thu của nhà đầu tư nước ngoài là trên 30 tỷ USD. Nhà đầu tư nước ngoài khi tham gia đã đặt kỳ vọng lớn vào thị trường.

Câu hỏi đặt ra là tăng trưởng có nóng không? Cách đây vài ngày chúng ta đã vượt đỉnh 1000 điểm. Thanh khoản thị trường 5.000- 6000 tỷ phiên.

Năm 2018, nếu có tiền đầu tư bất động sản, bạn chọn phân khúc nào? 

 1. Đất nền, biệt thự : 58% chọn

2. Condotel: 21% chọn

3. Căn hộ: 11% chọn

4. Phân khúc khác: 11% chọn

Ông Trịnh Văn Quyết nhận định kết quả: "Kết quả 58% là đất nền biệt thự phản ánh đúng văn hoá người Việt là luôn muốn có mảnh đất, như các cụ nói là phải có mảnh đất cắm dùi."

Ông Đặng Hùng Võ - Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường: Cuộc sống không thể chờ pháp luật, cuộc sống đến đâu pháp luật phải đến đó.

Pháp luật cần phải đưa ra những hướng dẫn cho người dân dựa trên khung pháp luật hiện hành chứ người dân và cuộc sống không bao giờ phải đợi pháp luật. Ta đừng loay hoay về việc định nghĩa tên của hàng hoá. Hãy tư duy bất động sản này làm gì chứ đừng tư duy tên gọi của nó là gì.

Đúng là trên thực tế, có những chính quyền địa phương hành xử hơi khác nhau với condotel. Như trường hợp của Khánh Hoà, chính quyền không có quyền cấm người ta đến ở trong tài sản của người ta, thậm chí khi người ta không đăng ký hộ khẩu.

Như vậy để tránh những hành xử khác biệt giữa chính quyền địa phương thì về mặt quản lý phải có hướng dẫn để tạo ra hành xử thống nhất: cái gì dựa trên Luật Dân sự, cái gì dựa trên luật Đất đai... cơ quan quản lý phải thống nhất.

Vấn đề quan trọng là ta phải xác định nên quản lý chặt hay nên phát triển kinh tế du lịch? Mà muốn phát triển kinh tế du lịch để trở thành ngành kinh tế mũi nhọn thì phải tạo điều kiện để thu hút dòng tiền vào khu vực này.

Nếu địa phương giao đất vô thời hạn giống như đất ở thì quá tốt. Chủ đầu tư có thể bán lại từng phần, từng căn hộ vĩnh viễn như đất ở. Địa phương giao đất cho chủ đầu tư, chủ đầu tư giao dịch với nhà đầu tư theo các hợp đồng và như vậy thì không có gì phức tạp và cũng không có gì để thảo luận nhiều.

Ông Trịnh Văn Quyết: Tất cả các giao dịch khi căn cứ vào hợp đồng dân sự, nhà đầu tư và chủ đầu tư sẽ có những quy định đảm bảo. Mong rằng các địa phương sẽ được hướng dẫn về vấn đề này theo quy định của Bộ luật Dân sự.

Như vậy sẽ không có chuyện condotel hay officetel. Như anh Đông nói, nếu ngày mai ra sản phẩm gì có tên “tel” nữa thì bên anh Khởi lại sẽ phải trình Chính phủ điều khoản mới đưa thêm vào Luật Đất đai, Nhà ở. Như vậy rất phức tạp, chủ đầu tư và nhà đầu tư sẽ gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh.

Nếu áp dụng ngay được thì tôi tin là vốn đầu tư vào bất động sản nghỉ dưỡng năm 2018 sẽ tăng, không phải là con số 60% như năm 2017.

Nếu chờ luật sẽ hạn chế phát triển bất động sản nghỉ dưỡng, không thể đáp ứng được yêu cầu của Nhà nước, Chính phủ về việc phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Tôi tin nếu thống nhất được về vấn đề này, bất động sản nghỉ dưỡng sẽ còn phát triển hơn nữa vào năm 2018, và sẽ không còn tình trạng hiểu sai, gây tranh chấp về vấn đề căn hộ condotel.

Ví dụ như ở Bình Định, Chủ tịch tỉnh Bình Định có nói với chủ đầu tư là chúng tôi rằng, nếu giao đất lâu dài cho nhà đầu tư bán căn hộ condotel thì tỉnh thu được thuế nhiều hơn. Nếu giao đất không phải 50 năm mà là vĩnh viễn thì tỉnh càng thu được nhiều thuế hơn, trong khi tỉnh đang nghèo.

Cho thuê quyền sử dụng đất thì chỉ thu được vài chục tỉ thôi nếu không lâu dài. Còn nếu cho thuê lâu dài thì sẽ thu được hàng trăm tỷ, trong khi hiện tại thì 1 tỷ đối với tỉnh cũng còn khó khăn.

Condotel là một cách huy động vốn nhanh, giúp đưa du lịch sớm trở thành kinh tế mũi nhọn. Quốc hội họp hai lần mỗi năm, thì nếu điều chỉnh luật có thể doanh nghiệp phải chờ đợi rất lâu nữa, trong khi dòng vốn đang đổ vào bất động sản nghỉ dưỡng ngày càng nhiều lên.

Nhà báo Vũ Minh Hường: Còn một phân khúc là căn hộ condotel và khách sạn thương mại. Có tới 60% lượng tiền đổ vào condotel nhưng chính sách vẫn chưa có khả năng quản lý cụ thể về vấn đề này. Vậy cần lưu ý gì với phân khúc này?

Ông Nguyễn Mạnh Khởi - Phó cục trưởng Cục Quản lý Nhà và Thị trường bất động sản - Bộ Xây dựng: Năm 2017, rất nhiều người quan tâm đến condotel. Thứ nhất về khái niệm, đây là một từ Anh hoá trong pháp luật Việt Nam. Còn nhiều từ khác mà chúng ta chưa biết mà đây là từ nước ngoài đưa vào. Như vậy sinh ra vấn đề loại hình bất động sản này sẽ được quản lý như thế nào?

Hiện nay có hai luồng quan điểm. Thứ nhất, mọi người đều coi condotel, officetel là một dạng nhà ở. Quan điểm thứ hai là một công trình kinh doanh dạng du lịch không phải nhà ở. Quy định nhà nước là cấm sử dụng căn hộ nhà ở cho các mục đích khác, ngoài để ở.

Hiện pháp luật chưa công nhận condotel là nhà ở, Luật Đất đai cũng chưa công nhận.

Như vậy khi giao dịch pháp luật nào sẽ điều chỉnh khi có tranh chấp? Đối với căn hộ thì khi chúng ta mua sẽ được sở hữu lâu dài, nhưng nếu không phải nhà ở thì chỉ được sở hữu theo thời hạn dự án, 50 hay 70 năm.

Nghĩa vụ tài chính sẽ như thế nào? Chúng ta sẽ quản lý theo kiểu khách sạn hay cơ sở lưu trú hay như nào, đó là một trong rất nhiều vấn đề.

Có gọi căn hộ khách sạn là nhà ở được hay không? Theo Luật Du lịch, căn hộ du lịch hay biệt thự du lịch là các cơ sở lưu trú chứ không phải nhà ở. Chúng tôi cũng đã có những báo cáo tài chính với Chính phủ về vấn đề này và đang trên con đường tiếp tục thảo luận xác định quan điểm này như thế nào.

Nếu không xác định rõ khái niệm này thì năm 2018 sẽ xảy ra nhiều bàn cãi tranh luận gây ra rủi ro không đáng có cho các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức.

Nhà báo Vũ Minh Hường: Theo phán đoán của ông thì khi nào bộ ban ngành sẽ có các quy định xử lý loại hình bất động sản này và ông có khuyến nghị gì với nhà đầu tư?

Ông Nguyễn Mạnh Khởi: Tôi cho rằng theo pháp luật hiện hành thì căn hộ condotel không thể coi là nhà ở được. Hai là quy định của luật du lịch ra đời, đã được luật hoá và cá nhân tôi cho rằng đây là loại hình kinh doanh dịch vụ du lịch chứ không phải kinh doanh nhà ở.

Trong tham mưu cho Bộ, chúng tôi cũng có quan điểm xác định liên quan đến Luật Đất đai, sở hữu sử dụng đất. Xuất hiện tình trạng xây condotel trên đất ở thì có cấm không vì đất ở dùng để ở, condotel xây trên đất kinh doanh du lịch thì rõ rồi vì có thời hạn 50 năm nhưng xây trên đất ở thì sao? Chúng ta sẽ tiếp tục tranh luận.

Nhà báo Vũ Minh Hường: Vậy là chưa có deadline (thời hạn) cho vấn đề này. Vậy với góc độ kinh doanh bất động sản, ông Trịnh Văn Quyết - đại diện cho một chủ đầu tư có nhiều dự án bất động sản nghỉ dưỡng, ông có tranh luận gì, phản biện lại gì không?

Ông Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch HĐQT FLC: FLC chúng tôi đầu tư nhiều vào bất động sản nghỉ dưỡng, nên cũng rất quan tâm đến chính sách cho bất động sản nghỉ dưỡng. Với gần 20 năm trong nghề luật, tôi đồng tình với anh Khởi là loại hình này có thể ghép vào dịch vụ kinh doanh du lịch, nhưng tôi không đồng ý với ý kiến cho rằng luật không rõ ràng về mô hình kinh doanh căn hộ condotel.

Ông Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch HĐQT FLC. Ảnh: Quang Sơn

Nếu nói luật chưa rõ ràng về vấn đề này, tôi cho rằng không đúng. Bởi, Luật Nhà ở, Luật Bất động sản chưa đề cập thì chúng ta có thể áp dụng Luật Dân sự. Thực tế trước đây nhiều chủ đầu tư đã được tư vấn theo hướng này.

Hãy áp dụng Bộ luật Dân sự. Luật này lớn hơn nhiều Luật Đất đai, Luật Nhà ở. Đó là luật chuyên ngành. Nếu không có luật này thì không có chuyện dòng tiền lớn đổ vào codotel thời gian qua như vậy.

Giao dịch condotel là thoả thuận dân sự theo hợp đồng giữa chủ đầu tư và nhà đầu tư. Nếu luật không chấp nhận thì sao trên 60% dòng tiền đổ vào bất động sản là vào bất động sản nghỉ dưỡng.

Nhà đầu tư rất thông minh, họ bỏ tiền ra họ đều phải nghiên cứu rất nhiều. Những người mua đó đều có tư vấn từ văn phòng luật sư, từ cơ quan nhà nước.

Ông Nguyễn Anh Tuấn: Xin hỏi ông Khởi, các nhà đầu tư trao đổi là sở hữu theo đúng thời hạn hay lâu dài vĩnh viễn condotel?

Ông Nguyễn Mạnh Khởi: Một khi coi condotel là nhà ở, sở hữu lâu dài, ổn định cũng không biết lúc nào kết thúc. Nhưng khi được coi là sản phẩm du lịch thì nó theo dòng đời dự án. Theo Luật Đất đai, có thể được gia hạn. Ví dụ 50 năm hay 70 năm và có thể thêm 70 năm nữa. Khi không coi là nhà ở thì không được cấp cơ chế như nhà ở.

Ông Đặng Huy Đông: Căn cứ quyền đầu tư kinh doanh của doanh nghiệp, mọi người đều được quyền kinh doanh, làm thứ mà không cấm. Thứ hai là điều kiện kinh doanh, kinh doanh ngành nghề có điều kiện. Muốn đưa ra điều kiện phải có yếu tố, là những ngành nghề có thể rủi ro an ninh quốc phòng, sức khoẻ cộng đồng, trật tự xã hội. Nếu muốn đưa condotel vào cái tên trong đó có điều kiện A, B, C để làm thì phải đấu tranh. Theo tôi không cần thiết quy định điều kiện kinh doanh.

Theo luật nhà ở, tôi sẽ mua nhà ở. Còn theo mục tiêu kinh doanh, tôi biết hợp đồng là 50 năm thì tôi sẽ mua. Hợp đồng là thuận mua vừa bán nên có thể chúng ta sẽ tạo ra một điều kiện kinh doanh không cần thiết.

Chúng ta phải biết được chúng ta quản lý cái gì và tại sao quản lý cái đó, nó có thể ảnh hưởng tới môi trường, tới quốc phòng. Nhà nước hiện nay đang quản lý thuế.

Có thể nhà đầu tư đang bán được sản phẩm nhưng khi đưa ra quy định có thể làm khó họ. Các trường hợp xấu có thể do người mua không đọc kỹ hợp đồng.

Theo ông Dương Đức Hiển – Đại diện Savills Hanoi, đối với thị trường bất động sản, năm 2017 là năm có nhiều thành công, đặc biệt ở phân khúc cao cấp. Ngoài ra, đối với phân khúc trung cấp và thấp cấp có tỷ lệ hấp thụ tốt. Đặc biệt, năm 2017 là năm sản phẩm mới bất động sản condotel, các hạng mục được nhà đầu tư quan tâm năm 2017.

Theo nhận định, từ năm 2016, 2017 phân khúc cao cấp toả sáng. Với năm 2018, đây là năm phân khúc trung cấp toả sáng ở thị trường Việt Nam. Vì nguồn cầu cao, số lượng người có nhu cầu mua nhà thực rất lớn. Tuy nhiên, báo cáo cho thấy, số người có khả năng chi trả mua căn nhà của mình chưa nhiều. Năm 2017, nhiều dự án đưa ra có mức giá từ 40 triệu/m2, thậm chí lên đến 70-80 triệu/m2 thì không nhiều người đáp ứng được.

Vì thế, phát sinh ra những giao dịch cho thuê, nhiều căn hộ đưa vào cho thuê hiệu quả, nhu cầu cho thuê những người chưa đủ tài chính mua được nhà mong muốn, cũng có bài toán tính toán thuê căn hộ có mức thuê từ 12-15 triệu. Với cán bộ công nhân viên tuổi trẻ, trung bình 35-40 nhiều người đang có những tích luỹ có vốn đối ứng vay ngân hàng mua nhà nên nhiều người chọn thuê nhà ở.

Theo khảo sát, nhiều người tính thuê nhà 10 năm, mất tiền thuê nhà 1,5-2 tỷ nhưng 10 năm tích luỹ được phần vốn tương ứng có thể vay được. Dự án có mức giá trung bình rất thiếu, ngoài ra có chỉ số liên quan đến nhà ở xuống cấp ở Hà Nội, ở các thành phố là lớn.

Ông Dương Đức Hiển – Đại diện Savills Hanoi. Ảnh: Quang Sơn

Theo tiến sĩ Cấn Văn Lực, Trong khảo sát tại 10 nước thì 6 nước có xu hướng quản lý Bitcoin theo hệ thống bài bản, còn lại 4 nước còn khá thận trọng như Việt Nam, Hàn Quốc, Trung Quốc... Tương tự như Cách mạng 4.0, vấn đề của Việt Nam là không nên cấm đoán hoàn toàn mà nên quan tâm đến vấn đề quản lý thế nào.

Bổ sung ý kiến trên, ông Đặng Huy Đông cho rằng không nên xem Bitcoin là phương tiện thanh toán. Còn về tài sản, 95% người chơi Bitcoin thua và chỉ có 5% là thắng. Như vậy độ rủi ro là rất cao và phải cung cấp cho xã hội các thông tin về sự rủi ro đó.

"Tôi nghĩ nên tìm hiểu gốc gác của Bitcoin là gì. Theo tôi biết, gốc của loại tiền này là một hình thức rửa tiền, được tạo ra từ những nhóm rửa tiền không muốn công bố nguồn gốc dòng tiền từ đâu. Nhưng khi Bitcoin ra đời thì tính công nghệ của nó đã vượt lên, trở nên tiện dụng cho thanh toán và nhiều mặt khác. Xu thế trên thế giới là đang hướng tới sự ưu việt về công nghệ của Bitcoin và chấp nhận các rủi ro còn lại. Được biết thời gian tới sẽ có nhiều đề xuất được đưa ra để quản lý tiền ảo một cách chính thức hơn", ông Đặng Huy Đông nói.

Quốc tế nhìn nhận sao về tiền ảo và Bitcoin thưa ông Noah Eric Silverman?

Ông Noah Eric Silverman - Sáng lập Công ty Helios. AI - Chuyên gia Trí tuệ nhân tạo, tiền ảo: Bitcoin có 3 xu hướng trong năm 2017. Bitcoin trong năm qua được nhiều nhà đầu tư coi như một dạng đầu tư như vàng. Xu hướng thứ 2 là được coi như tiền tệ, ví dụ như Nhật Bản, Bitcoin được sử dụng ở quán cafe, nhà hàng.

Còn xu hướng thứ 3 là gồm cả ưu điểm và khuyết điểm. Nhược điểm là nhiều doanh nghiệp coi Bitcoin là công cụ trong hoạt động kinh doanh của mình, nhưng 95% là thất bại. Nhưng đáng mừng là 5% đang phát triển và họ sẽ là những doanh nghiệp đột phá.

Theo ông, xu hướng tiền ảo sẽ phát triển như thế nào ở châu Á?

Ông Noah Eric Silverman: Khu vực châu Á là khu vực phát triển nhanh nhất trên thế giới, mọi người rất hào hứng với tiền ảo, họ dễ dàng chấp nhận sử dụng Bitcoin và có sự dịch chuyển từ dùng Bitcoin sang bất động sản.

Ông Noah Eric Silverman - Sáng lập Công ty Helios. AI - Chuyên gia Trí tuệ nhân tạo, tiền ảo. Ảnh: Quang Sơn

Mọi người vẫn bấm 60% chưa muốn thừa nhận đồng tiền này ở Việt Nam, ông Noah Eric Silverman nhìn nhận thế nào?

Ông Noah Eric Silverman: Tôi hiểu kết quả đây là các bạn có suy nghĩ truyền thống, kinh doanh truyền thống vì Bitcoin hoạt động không theo khuôn khổ nào, nhiều rủi ro, Chính phủ cần xây dựng khuôn khổ phù hợp quản lý tiền Bitcoin tốt hơn, coi đây như là tiền tệ có tính hợp pháp.

Luật sư Trương Thanh Đức - Chủ tịch Hội đồng Thành viên BASICO: "Bitcoin là ứng dụng công nghệ. Nó không phải là tiền, nó cũng không phải là tiền mã hoá. Mọi người hay gọi là tiền ảo nhưng tôi gọi nó là tiền nhái. Nó không phải là loại 3 tài sản theo quy định bộ Luật dân sự. Nó thuộc loại thứ 4 là tài sản. Tôi cho rằng không nên cấm kinh doanh, cấm đầu tư, cấm giao dịch dù nó rất rủi ro, nhưng càng rủi ro thì càng nhiều cơ hội.

Nếu chúng ta không công nhận nó là hàng hoá thì nó vẫn là giao dịch tài sản. Bản chất của tiền này khác so với các loại tiền tệ khác khi nó không phải qua bất kỳ hệ thống giao dịch nào mà hoàn toàn tự giao dịch với nhau. Tôi nghĩ rằng rất khó có kịch bản cấm. Rủi ro hay bong bóng đó là nhận thức của nhà đầu tư. Cấm là cấm như phương tiện thanh toán thôi. Còn nếu là phương thức đầu tư thì không phạm luật".

Ông Nguyễn Xuân Thành - Giám đốc Phát triển, Trường Đại học Fulbright Việt Nam: Tỷ giá nếu như theo tôi, chúng ta chịu ảnh hưởng của năm 2017, như tôi nói, đồng tiền lớn đều lên giá so với đồng đô la, chúng ta duy trì ổn định. Nếu nhìn vào lực thị trường, rất nhiều yếu tố cho rằng có biến động không mạnh.

Dự trữ của Ngân hàng Nhà nước đủ để can thiệp. Lực thị trường có những yếu tố, định hướng chính sách có ổn định, nếu thế tỷ giá có thể biến động ở giữa +/-2 và +/-3%.

 

Tín dụng năm 2018 ở mức nào?

1. Dưới 19%: 67% chọn

2. 19%: 33% chọn

3. Trên 19%: 0% chọn

Kết quả cho thấy quý vị hoàn toàn đồng ý phân tích của ông Cấn Văn Lực.

Tỷ giá USD/VND biến động mức nào?

1. +/-1%: 20% chọn

2. +/-2%: 40% chọn

3. +/-3%: 40% chọn

4. Trên +/-3%: 0% chọn

Quý vị có cho rằng tiền ảo xứng đáng được công nhận một cách chính thức và hợp pháp tại Việt Nam trong tương lai?

1. Có: 40% chọn

2. Không: 60% chọn

Cấn Văn Lực, Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV: Năm 2018, đa số các nước lớn đã thắt chặt tài khoá và tiền tệ. Điều này có tác động đến lãi suất, đầu tư và tỷ giá. Mức độ tác động như nào thì có thể là giảm hơn với chúng ta do Việt Nam đang có sự điều hành chủ động.

Một mối lo khác là ở Trung Quốc. Câu chuyện giảm đầu tư, siết tín dụng là chính sách chủ đạo trong năm tới, dự đoán kinh tế Trung Quốc năm tới sẽ tăng 6,3%. Tác động từ kinh tế Trung Quốc tới kinh tế toàn cầu sẽ là làm giảm tốc độ tăng trưởng. Dự đoán nợ xấu của Trung Quốc từ 8% đến 10%.

Với câu chuyện tín dụng của Việt Nam, quan điểm của tôi là chúng ta không nên dựa quá nhiều vào tín dụng. Tất nhiên tín dụng vẫn là kênh đầu tư quan trọng.

Tuy nhiên có vài lý do, thứ nhất, chúng tôi thấy rằng trong vốn đầu tư thì đầu tư bằng tín dụng chiếm 60%, còn 40% từ các dòng vốn khác. Vậy nếu tín dụng tăng trưởng tích cực còn 40% còn lại không tích cực thì cũng không thể phát triển kinh tế. Theo nghiên cứu với số liệu của 10 nước, nếu đẩy tín dụng tăng thêm 10% thì tăng trưởng kinh tế chỉ tăng 0,5%. Như vậy không phải thúc đẩy tăng trưởng tín dụng sẽ nhất thiết thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Năm 2017, tín dụng tăng 19% nhưng năm nay Việt Nam nên đưa ra con số thận trong hơn là 17% vì các lý do cơ bản. Thứ nhất, tín dụng không nhiều. Tín dụng tăng trưởng khá nhanh và mạnh với 8,9% - 2013, 14% - 2014, 15,7% - 2015 và 19% - 2016, như vậy là tăng đều trong các năm vừa qua.

Hiện nay liên quan đến cân đối nguồn vốn, tôi nhận thấy huy động vốn tín dụng chiếm 17,5%, tất nhiên thanh khoản ngân hàng tốt, với hơn 18% là mức chấp nhận được, song cần có sự tách bạch trong thống kê về tín dụng. Ví dụ, trong bất động sản, nếu cho vay để mua nhà thì đó phải là tín dụng đầu tư kinh doanh bất động sản, không thể tính vào tín dụng tiêu dung, trừ khi vay để sửa nhà.

Ông Cấn Văn Lực, Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV. Ảnh: Quang Sơn

Lãi suất ổn định lại thì được nhưng giảm tiếp thì rất khó

Nhà báo Vũ Minh Hường: Theo ông, lãi suất có thể giảm hay không?

Ông Cấn Văn Lực: Doanh nghiệp thì luôn mong lãi suất giảm nhưng phải đặt câu hỏi lãi suất có phải điểm nghẽn với doanh nghiệp hay không? Tôi cho là không.

Ta phải so sánh lãi suất của Việt Nam và các nước khác và phải so sánh lãi cho vay thực chứ không phải cho vay danh nghĩa. Hiện bình quân lãi suất của Việt Nam ở mức 5-12%. Đây là mức trung bình so với các quốc gia thu nhập trung bình thấp tại khu vực và có mức tăng trưởng tầm tầm như Việt Nam (Indonesia, Thái Lan, Ấn Độ...).

Theo tôi khả năng giảm lãi suất là khó, vì 4 nguyên nhân sau:

Thứ nhất, lãi suất đầu vào khó giảm.

Thứ hai, vấn đề nợ xấu hiện đã được xử lý nhanh hơn nhờ Nghị quyết 42. Tuy nhiên, để giải quyết triệt để thì không phải ngày một ngày hai mà cần cả một quá trình. Khi chưa thể xử lý nợ xấu nhanh hơn, hiệu quả hơn thì chưa thể giảm lãi suất.

Thứ ba, chênh lệch giữa lãi suất đầu vào và đầu ra của các ngân hàng Việt Nam đang ở mức tương đối thấp so với khu vực, chỉ 2,2%-2,4%, so với Trung Quốc khoảng 3%, Philippines, Indonesia khoảng 2,8%-3%.

Thứ tư, chi phí giao dịch kinh tế của Việt Nam rất cao.

Như vậy lãi suất ổn định lại thì được nhưng giảm tiếp thì rất khó.

Ông Đặng Huy Đông - Nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư không đồng thuận về nhận định tăng trưởng kinh tế và lạc quan kinh tế từ chuyển gia Lê Xuân Nghĩa, đồng thời nhấn mạnh về quy luật trong kinh tế không có gì là tuyệt đối. "Không nhà kinh tế nào nói tuyệt đối, người ta chỉ nói “nếu” thôi" - ông Đặng Huy Đông nói "Tôi nói 8-10% là dựa trên những gì tôi biết. Tôi rất tự hào về trí tuệ người Việt. Những gì tôi nhìn vào công nghệ đối mới sáng tạo của người Viêt. Những gì đã làm đúng và chưa đúng. Những gì tôi nhìn thấy thì 8-10% là hoàn toàn có thể. Tôi xin nhấn mạnh trong kinh tế không có gì tuyệt đối".

Năm 2017, về khu vực tài chính bao gồm cả ngân hàng, đã có những thành công trong chính sách tiền tệ. Thành công ở đây không phải là đưa ra chính sách tốt mà hành động thực thi chính sách tốt. Chính sách của Việt Nam tốt nhưng hành động lại không mấy khi tốt. Tuy nhiên, năm 2017, Việt Nam đã kiên định với mục tiêu dài hạn, không để cho mục tiêu ngắn hạn và thành tích chính trị phá bỏ mục tiêu dài hạn. Các tổ chức quốc tế đánh giá cao điều này.

Năm 2017 là năm thành công của tài chính, bao gồm toàn bộ các ngành ngân hàng, chứng khoán và bảo hiểm và nhất là khu vực ngân hàng. Thành công của chính sách tiền tệ là hành động thực thi chính sách tốt. Lâu nay, ở Việt Nam chính sách cũng tốt nhưng hành động thực thi chính sách không phải khi nào cũng tốt.

 

Năm 2017, chúng ta kiên định các mục tiêu tài chính dài hạn và đã được các tổ chức tài chính quốc tế đánh giá cao. Điều hành lãi suất cũng lấy mục tiêu dài hạn. Chính phủ mong muốn giảm lãi suất, giảm tỷ giá để hỗ trợ kinh doanh nhưng khối ngân hàng chưa có điều kiện giảm nhiều nên phần lớn vẫn kiên trì các mục tiêu ổn định và dài hạn.

Lòng tin vào hệ thống ngân hàng được cải thiện, các xếp hạng về ngân hàng được thay đổi theo hướng tích cực. Triển vọng xếp hạng của Việt Nam được chuyển từ “tiêu cực” sang “ổn định" và nay là triển vọng “ổn định tích cực”. Nợ xấu giảm từ 17% (2014), xuống 12% (2016) và 9,4% (2017). Đây là những tiến bộ đáng kể do nền tảng tài chính được cải thiện tốt, bao gồm tổng tài sản, vốn chủ sở hữu và khả năng sinh lời. Chỉ số sinh lời tăng gần gấp đôi lên tới 11%, có ngân hàng vượt mức 14-15%, đạt mức trung bình khá của khu vực Đông Nam Á.

Công cuộc tái cấu trúc hệ thống ngân hàng và toàn hệ thống nói chung đạt kết quả bước đầu và tạo lòng tin nhất định, tạo triển vọng sáng sủa hơn trong năm 2018. Năm 2018 vẫn duy trì được sự ổn định và có thể cải thiện các mục tiêu dài hạn. Với tăng trưởng kinh tế, chu kỳ tăng trưởng ngắn hạn sẽ kết thúc trong quý III/2018 và sau quý III sẽ vào chu kỳ giảm tăng trưởng ngắn hạn. Chu kỳ dài hạn thì đến 2019 sẽ giảm dần, không có đột phá.

GDP năm 2018 dự báo chỉ tăng trên 6%, phù hợp với tính toán của các chuyên gia quốc tế.

Năm 2018, lạm phát mức 4%, lãi suất ổn định, giảm nhẹ, tỷ giá ổn định. Tôi dự đoán, kiểm soát tín dụng với bất động sản sẽ như năm 2017, không siết vào nhưng cũng không nới lỏng làm bùng nổ.

Cho vay tiêu dùng dự báo tiếp tục tăng mạnh. Phù hợp với thông tin chúng ta nói, càng ngày đóng góp tiêu dùng kinh tế tăng lên. Vốn tín dụng ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm tiếp tục tăng.

Về thách thức 2018 trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, ông Lê Xuân Nghĩa đưa ra 3 yếu tố. Thứ nhất, tình hình quốc tế, gỡ bỏ hạn chế kiểm soát tài chính ngân hàng.

Thứ hai, yếu nhất là vốn và nhân lực. Cả hai yếu tố cuối hoà quyện với nhau, nên muốn đưa công nghệ mới vào khó, muốn nâng cao kỹ năng quản lý khó tiệm cận quốc tế về quản trị khó khăn. Đây là vấn đề lâu dài mà chiến lược phát triển quốc gia cần quan tâm làm nào doanh nghiệp có cạnh tranh.

Thứ ba, rủi ro chính quyền, nói như Thủ tướng là “trên nóng dưới lạnh” nhưng thật ra vẫn như cũ, rủi ro chính quyền còn lớn, chi phí để chống đỡ rủi ro chính quyền cao và chúng ta mất nhiều thời gian về điều này cho nên kéo theo ngân sách và nợ công, nếu không xử lý dứt điểm. Điều quan trọng, hiệu quả vẫn rất kém. Đó là những thách thức trước mắt với Việt Nam.

Ông Đoàn Duy Khương - Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI): "Thương mại là động lực phát triển kinh tế. Hiện nay có nhiều sự thay đổi nên nhiều bài toán đầu tư của chúng ta có thể không thành công. Việt Nam cũng đang thay đổi. Chắc chắn Chính phủ kiến tạo trong thời gian tới sẽ hướng tới xác lập ưu tiên phát triển kinh tế, tham gia các chương trình phát triển hiện nay. Một câu hỏi đặt ra là VCCI chúng tôi làm gì để hỗ trợ doanh nghiệp. Chúng tôi hướng đến một môi trường kinh doanh thuận lợi.

Tại sao Việt Nam lại có năng suất thấp? Nguyên nhân là quản trị kinh doanh và công nghệ. Về tiêu dùng, khách hàng Việt Nam hướng đến tiêu dùng thông minh. Với các chính sách của chính phủ kiến tạo, sẽ có những chính sách tập trung, để phát triển doanh nghiệp.

 

Theo quý vị năm nay GDP sẽ tăng trưởng ở mức nào?

1. Dưới 6,7% (15% người chọn)

2. 6,7% (15% người chọn)

3. 6,7%- 7% (50% người chọn)

4. Trên 7% (25% người chọn)

Ông Trần Đình Thiên: Kết quả phản ánh sự lạc quan của mọi người. Tôi cũng ấn chọn phương án 4.

Dự báo về CPI năm 2018?

1. Dưới 4% (14% chọn)

2. 4% (43% chọn)

3. Trên 4% (43% chọn)

Ông Trần Đình Thiên: "Chính phủ đặt ra 4%. Đa số chọn phương án là vì thận trọng. Tôi cũng tin ở mức 4%".

Kết thúc phiên đầu tiên của Hội thảo Cơ hội đầu tư - kinh doanh 2018.

Ông Nguyễn Xuân Thành - Giám đốc Phát triển, Trường Đại học Fulbright Việt Nam cho rằng sự khởi sắc kinh tế đã diễn ra trong năm qua, nhóm yếu tố rất quan trọng là tính chu kỳ ngắn hạn của kinh tế.

"Thứ nhất, từ yếu tố thị trường thế giới, sự khởi sắc kinh tế thế giới, hầu hết các nền kinh tế phát triển hay mới nổi đều cải thiện. Việt Nam trong bối cảnh chung như vậy.

Thứ hai, vấn đề tỷ giá, đồng đô la Mỹ xuống giá 10% so với bình quân các đồng tiền khác, trong khi đồng Việt Nam giữ bình ổn so với đồng USD. Tăng trưởng xuất khẩu của mình sang Mỹ không cao, chỉ 8%. Sang EU, Nhật Bản, Hàn Quốc mới tăng mạnh, trong đó có yếu tố tỷ giá. Ở trong nước mang tính chu kỳ là sự cải thiện tỷ suất lợi nhuận doanh nghiệp Việt Nam là có. Theo tính toán của Uỷ ban Giám sát Tài chính quốc gia, suất sinh lợi lên đến 10,1% năm 2017, điều này phản ánh yếu tố có thực".

Ông Nguyễn Xuân Thành - Giám đốc Phát triển, Trường Đại học Fulbright Việt Nam

"Thứ ba, đó là công nghiệp chế biến chế tạo, sự dẫn dắt của FDI, trong lĩnh vực điện tử và thép, cần cân nhắc trong phân tích tiếp theo. Theo ông Đông, nếu tin vào số liệu chính thức của GSO, công nghiệp chế biến tăng 14,2%, trong 18 ngành công nghiệp chế biến, chỉ có hai ngành có tốc độ tăng trưởng trên mức bình quân, đằng sau điện tử là Samsung, sau kim loại là Formosa".

"Trong 2018 ta đặt muc tiêu tăng trưởng là 6,7%. Nhìn vào giai đoạn 2015-2017 ta thấy có một yếu tố quan trọng giúp thúc đẩy tăng trưởng là sự gia tăng của tiêu dùng dân cư. Thu nhập trung bình của người dân cao hơn, sức mua cao hơn. Đây chính là động lực quan trọng cho tăng trưởng 2018. Năm 2017, dịch vụ tăng 7,5% và với đà này, nếu các yếu tố tích cực ngắn hạn không còn hỗ trợ thì các yếu tố trung hạn vẫn sẽ thúc đẩy để tăng trưởng cao hơn. Nhưng để đạt được điều này thì các chính sách về tiền tệ phải có sự hỗ trợ từ phía Chính phủ. Chính phủ có ổn định được lãi suất thì từ yếu tố tiêu dùng mới chuyển sang các chỉ số tăng trưởng tích cực".

"Câu chuyện cuối cùng vẫn là năng suất lao động, còn niềm tin về cái gọi là TFI chỉ vừa phải. Năng suất lao động của Việt Nam năm nay tăng chỉ ở mức vừa phải. Nhưng đằng sau câu chuyện tăng năng suất lao động là sự dịch chuyển nội ngành hay ngoài ngành. Hiện nay tăng trưởng của nông nghiệp là cao nhất. Lĩnh vực tăng trưởng năng suất cực thấp là dịch vụ. Những shop nhỏ nhỏ tăng năng suất lao động rất thấp, nhưng không phải lĩnh vực nào năng suất của Việt Nam cũng là thấp nhất. Một số ngành năng suất của Việt Nam ở mức trung bình của ASEAN, còn một số ngành có thể còn thấp hơn cả Lào", ông Võ Trí Thành nhận định.

 "Cá nhân tôi nhận định rằng đây là thời điểm chúng ta phải đủ bản lĩnh để đưa nền kinh tế tăng tốc. Những nền kinh tế như Nhật Bản, Đài Loan có những giai đoạn tăng trưởng đạt từ 8-9%. Và Việt Nam có nhiều yếu tố thuận lợi để chúng ta có thể duy trì tốc độ tương tự từ 8-9% trong 10 năm", ông Đặng Huy Đông nói.

"Kết quả tăng trưởng 6,8% là đáng khích lệ nhưng không nên tự ru ngủ. Ta đang có cơ hội để tăng trưởng cao hơn nhưng nếu dừng lại thì nguy cơ tụt hậu vẫn hiện diện. Như ông Võ Trí Thành đã chỉ ra, nền kinh tế đang trong giai đoạn phục hồi và không đảm bảo tăng trưởng quá mức như dự báo. Câu hỏi đặt ra là: tăng trưởng cao như vậy nhưng năng suất lao động vì sao vẫn thấp nhất trong khu vực? Đây là nghịch lý về tăng trưởng", ông Nguyễn Anh Tuấn bổ sung ý kiến.

Ông Võ Trí Thành - Nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương nhấn mạnh, đây là giai đoạn phục hồi rõ hơn, chưa tăng trưởng bền vững và có tính lâu dài, chỉ là phục hồi tốt hơn, thể hiện ở tăng trưởng GDP cả ba năm qua là trên 6%. Nhưng với đà phục hồi này, con số tăng trưởng với đất nước như thế này mà con số là 6,8 thì không đáng. Việt Nam đến năm 2035 bằng Malaysia bây giờ thì Việt Nam tăng trưởng 6-6,5%.

Ông Võ Trí Thành cho rằng Việt Nam đến năm 2015 đã tạo ra thế trận hay vì có 3 lợi thế. Một là lợi thế của người đi trước so với nhiều nước trên khu vực và thế giới. Hai là thế trận kết hợp giữa mạng sản xuất và xuất khẩu. Ba là vai trò đối tác chiến lược trong các hợp tác quốc tế.

Tuy nhiên, từ 2016 có các tác động phát sinh làm thế trận này không còn đẹp, do các vấn đề khách quan, như câu chuyện bất định trong hiệp định TTP, hay câu chuyện ASEAN+6. Trong 2018, Việt Nam cần duy trì các lợi thế và không làm giảm thiểu thế trận hiện tại.

 

"Về cuộc Cách mạng khoa học công nghệ 4.0, là cách mạng trí tuệ nhân tạo, với công nghệ mới, người máy… Cuộc cách mạng 4.0 thực sự là cách mạng tái cấu trúc kinh tế, doanh nghiệp, tác động đến các kỹ năng, sản phẩm, ngành nghề. Trong đó, Uber là 1 platform để chúng ta xây dựng. Và cuối cùng mạng quản trị là một tác động đến tái cấu trúc doanh nghiệp. Ưu tiên như thế nào, bóc ngắn cắn dài ra sao… là trò chơi chúng ta cần thực hiện", ông Võ Trí Thành nói thêm.

Theo ông Đặng Huy Đông - Nguyên thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nền kinh tế có động lực lớn do bộ máy chính trị từ Đảng, Nhà nước cho đến Chính phủ đều đã và đang thực hiện đúng những cam kết của mình, trong đó cam kết quan trọng là xây dựng một môi trường kinh doanh lành mạch, minh bạch chống tham nhũng. Như vậy có thể nói động lực lớn nhất là đến từ niềm tin.

Ông Đặng Huy Đông khẳng định nền kinh tế Việt Nam còn rất nhiều việc phải làm: "Một mặt tôi cũng chấp nhận cảnh báo là không nên ru ngủ. Nhưng khi các con số thống kê là xác thực thì ta phải tự tin để tiếp tục. Theo tôi, ta nên đặt tiếp vấn đề là nhìn ở góc độ doanh nghiệp thì nên lường trước các rủi ro như thế nào trong hoàn cảnh sắp tới. Vậy các vị cảnh báo rủi ro là gì, nhận định rủi ro là gì để Chính phủ có những biện pháp xử lý kiểm soát rủi ro đó. Chúng tôi cho là cần thiết có cảnh báo".

"Năm sau, chúng ta đã đặt ra đúng rồi thì vẫn phải tiếp tục làm mạnh nữa, không say sưa, không có dừng lại chút nào nữa. Cải thiện là phải liên tục. Hội nhập là phải liên tục" - ông Đặng Huy Đông nói thêm - "Phải tiếp tục 3 đột phá, nhận diện cho đúng. Cái nào làm được đến đoạn nào, còn làm tiếp bao nhiêu phần trăm nữa phải rõ ra. Chính phủ kiến tạo cần tiếp tục kiểm soát vấn đề chi phí, kết cấu hạ tầng cần tiếp tục làm tiếp. Không thay đổi gì cả. Cải thiện hạ tầng để thay đổi chi phí logistics".

Theo ông Trần Đình Thiên - Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, cần nghiêm túc khi đánh giá về hiệu ứng kinh tế năm 2017 và bàn về năm 2018. Đối với Việt Nam, mọi sự phấn khởi dẫn đến mất bình tĩnh" - ông Trần Đình Thiên nhận định - "Các số liệu, nhiều con số như số liệu tăng trưởng năm qua cao nhất 8-9 năm trở lại, quý III có sự nhảy vọt. Số danh nghiệp năm ngoái cũng ở mức cao kỷ lục, ít nhất 8-10 năm trở lại đây. Vì thế, nhiều báo năm nay dùng từ “kỳ tích 2017”, tôi cho rằng là “loạn”, một hai sự kiện thì được nhưng báo nào cũng gọi kỳ tích của 2017 đến mức dường như chúng ta hơi say sưa vì thắng lợi. Có gì ghê gớm đâu, tất nhiên với nỗ lực, xuất phát điểm thấp như đầu năm, điều ai cũng sửng sốt là kỳ tích nhưng nhiều chuyện còn hấp dẫn hơn, tôi cho rằng ở khía cạnh kinh tế nên đánh giá bình tĩnh hơn".

"Nói như vậy không có nghĩa là phủ nhận thành tích năm nay. Nhưng vấn đề đáng quan tâm là chất lượng. Đó là chất lượng của các con số và chất lượng của cơ cấu".

Ông Trần Đình Thiên - Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam

Theo ông Trần Đình Thiên, có vài điểm về mặt chính sách sẽ cần đẩy mạnh trong năm 2018 như bàn lại Luật Đặc khu để ban hành trong tháng 5, cần có các nghị quyết để giải quyết nợ xấu, đẩy mạnh cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước, sở hữu chéo ngân hàng, đổi mới về thể chế, cơ chế rất quan trọng, tạo niềm tin cho năm 2018, mang đến những chỉ tiêu thành tích.

Tuy nhiên, cơ chế tăng trưởng, cơ cấu ngành, vùng còn chưa thay đổi được. Doanh nghiệp trong nước có nền tảng quan trọng bậc nhất nhưng còn yếu, đang cần cải cách. Kinh tế tư nhân tăng nhiều nhưng nhỏ bé, thiếu liên kết. Ngành tài chính ngân hàng, thị trường chứng khoán bùng lên nhưng nền tảng cấu trúc tài chính ngân hàng còn yếu. Đó là thách thức lớn cho 2018.

"Với tên sự kiện là cơ hội đầu tư kinh doanh 2018, tôi nhớ lại một cuộc hội thảo như vậy trong năm 2017 cũng thời điểm này. Khi đó chúng ta ngồi đây và đánh giá rất thận trọng về tăng trưởng kinh tế, đầu tư nước ngoài, vĩ mô. Khi đó tăng trưởng của chúng ta rất thấp, thảm hoạ môi trường ở miền Trung do Formosa gây ra chưa khắc phục được và nhiều tình hình mới trên thế giới diễn biến phức tạp, như Tổng thống Mỹ Donald Trump ưu tiên chính sách bảo hộ. Nhưng trong suốt năm 2017, chúng ta đã cố gắng và từ tháng 6/2017, tình hình sáng dần. Đến cuối năm đã vượt mục tiêu", Ông Nguyễn Mại - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE) cho biết.

Theo khảo sát của Nhật về doanh nghiệp đầu tư của họ tại Việt Nam, có khoảng 25.000 doanh nghiệp đầu tư nước ngoài đang hoạt động ở Việt Nam, trong đó các doanh nghiệp Nhật Bản chiếm một phần tư số vốn. Dự kiến, 25% số doanh nghiệp mở rộng đầu tư kinh doanh vào năm 2018.

Khảo sát của Trung tâm dự báo kinh tế - xã hội quốc gia cho thấy khoảng 62% doanh nghiệp Việt Nam đánh giá tình hình quý I/2018 khả quan. Theo điều tra Trung tâm dự báo kinh tế - xã hội quốc gia, con số ấn tượng khác vào tháng 10/2017, số doanh nghiệp Việt Nam có số doanh nghiệp sử dụng máy móc thiết bị sản xuất từ 10 năm gần đây là 62,5%. Trong đó, doanh nghiệp sử dụng máy móc từ năm 2011-2016 là 32%. Đây là những con số giúp có bức tranh rộng hơn về những tiến bộ của năm 2017.

Về thị trường chứng khoán, ba phiên gần đây tăng hơn 30 điểm, lên trên 1.019 điểm. Nhiều người cho rằng đây sẽ là xu thế chủ đạo của quý I và có thể kéo dài cả nửa đầu năm 2018.

Về đầu tư trực tiếp nước ngoài, năm vừa qua, có ba điểm mới là trong số 35 tỷ USD vốn đăng ký, có 6 tỷ USD mua bán và sáp nhập. Năm 2016 chỉ có gần 4 tỷ USD, con số này trong 2018 chắc chắn còn nhiều hơn.

Điều thứ 2 rất quan trọng là trong số 7,5 tỷ USD đầu tư vào ngành công nghiệp, công nghiệp chế tạo có giá trị gia tăng cao. Trong đó, các thiết bị điện tử, linh kiện điện tử như máy tính bảng, smartphone cũng đạt giá trị tăng cao.

Ông Nguyễn Mại - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE)

Ông Nguyễn Mại - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE) khẳng định năm 2018 vừa mang tới cơ hội nhưng cũng có thách thức không hề nhỏ đối với Việt Nam: "Trong đầu tư nước ngoài thì có các dự án chạy nhiệt điện bằng than chiếm hơn 7 tỷ USD. Nhìn vào đầu năm, có rất nhiều chuyện liên quan đến chính trị, khủng bố nên không ai có thể dự báo được diễn biến thị trường nên khi hội nhập sâu rộng vào thế giới cần tăng cường năng lực phản ứng, để đủ sức để đối phó với bất kỳ tình huống nào. Do đó, tôi đồng tình với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khi cho rằng dù chúng ta cố gắng rất nhiều nhưng GDP trên đầu người gần 2.400 USD vẫn còn chưa cao.

Trong ASEAN, GDP của Indonesia đã vượt quá 1.000 tỷ USD, trong khi GDP của Việt Nam chỉ có 220 tỷ USD. Hy vọng những thành tựu kinh tế 2017 sẽ trở thành tiền đề vững chắc cho năm 2018 và tiếp theo".

Phát biểu mở đầu hội thảo, ông Lê Quang Minh - Giám đốc Trung tâm Tin tức VTV24, Đài Truyền hình Việt Nam cho biết, năm 2017 đã kết thúc lạc quan với nhiều chỉ số bất ngờ, tăng trưởng GDP ở mức 6,81% cao nhất trong nhiều năm trở lại đây, nhiều chỉ tiêu như lạm phát lãi suất tỷ giá, tín dụng, nợ công, bội chi ngân sách đều đạt mục tiêu đề ra. Nhiều người lạc quan cho rằng kinh tế đã bước vào chu kỳ tăng trưởng mới.

 

Cách đây 6 tháng, khi các chỉ số kinh tế còn thấp, Thủ tướng Chính phủ từng khẳng định điều quan trọng nhất đối với nền kinh tế đó là niềm tin. "Có niềm tin thì người dân, doanh nghiệp sẽ mạnh dạn bỏ tiền vào đầu tư các kênh chứng khoán, bất động sản và đầu tư khác. Nền kinh tế sẽ tốt lên. Họ sẽ mạnh dạn mua sắm, tiêu dùng, ông Lê Quang Minh cho biết.

Theo ông Lê Quang Minh, với việc khai mạc hội thảo “Cơ hội đầu tư kinh doanh 2018”, đây sẽ trở thành diễn đàn uy tín về thảo luận chính sách và phân tích diễn biến thị trường.