Lai Châu căng mình chống dịch tả lợn Châu Phi

Ổ dịch dồn dập, nguy cơ lan rộng

Thông tin tới VTV Times, đại diện Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Lai Châu cho biết: từ đầu năm 2025 đến ngày 20/8, toàn tỉnh đã ghi nhận 35 ổ dịch tả lợn Châu Phi (DTLCP) tại 33 xã, phường. Tổng số lợn tiêu hủy lên tới 5.182 con, trọng lượng hơn 264 tấn. Hiện vẫn còn 33 ổ dịch chưa qua 21 ngày theo quy định, tiềm ẩn nguy cơ bùng phát mới bất cứ lúc nào.

Theo Cục Chăn nuôi và Thú y, từ đầu năm đến nay, cả nước đã xảy ra 1.591 ổ dịch tại 34 tỉnh, thành, với hơn 460.000 con lợn phải tiêu hủy. Lai Châu không nằm ngoài "vòng xoáy" dịch bệnh khi đàn lợn chủ yếu nuôi nhỏ lẻ, miễn dịch thấp và chưa được tiêm phòng vắc xin. Mầm bệnh tồn tại dai dẳng trong môi trường, cộng với thời tiết bất thường, mưa nhiều, ẩm ướt khiến sức đề kháng vật nuôi suy giảm.

Đáng lo ngại hơn, việc kiểm soát vận chuyển, buôn bán, giết mổ gia súc còn nhiều bất cập. Sau khi sắp xếp lại các đơn vị sự nghiệp và hành chính cấp xã, hoạt động kiểm soát thú y bị bỏ ngỏ, tạo "kẽ hở" cho dịch bệnh lây lan. Thực tế vẫn có tình trạng giết mổ lợn trong vùng dịch mà không qua xét nghiệm, khiến nguy cơ lây chéo càng lớn.

Khó khăn chồng chất ở cơ sở

Đại diện Chi cục Chăn nuôi và Thú y Lai Châu cũng cho biết, để ứng phó, UBND tỉnh đã công bố dịch, thành lập Ban Chỉ đạo phòng chống dịch bệnh động vật, các chốt kiểm dịch tạm thời và ban hành kế hoạch ứng phó khẩn cấp. Hơn 9.700 lít hóa chất, 3.400 kg vôi bột được cấp phát; gần 30.000 liều vắc xin DTLCP được tiêm phòng, nhưng mới chỉ bao phủ khoảng 10% tổng đàn.

Tuy nhiên, nỗ lực này gặp không ít trở ngại. Từ tháng 7, nhiều thú y viên cấp xã nghỉ việc theo chính sách tinh giản biên chế, để lại khoảng trống lớn trong công tác phát hiện và xử lý dịch tại cơ sở. Toàn tỉnh hiện chỉ còn khoảng 20 cán bộ chuyên môn cấp huyện, không đủ đáp ứng yêu cầu hỗ trợ cho 38 xã, phường.

Trong khi đó, nhận thức của một bộ phận người dân còn hạn chế. Nhiều hộ chăn nuôi vẫn thả rông, không khai báo dịch kịp thời, thậm chí giết mổ, bán chạy lợn bệnh. Việc tiêm phòng vắc xin còn thấp do giá thành cao, tâm lý e ngại sử dụng sản phẩm mới và lo ngại hiệu lực với chủng vi rút biến đổi. Kinh phí phòng dịch nhiều nơi chưa được bố trí kịp thời, dẫn đến lúng túng khi triển khai.

Yêu cầu cấp bách về giải pháp

Đại diện Chi cục Chăn nuôi và Thú y Lai Châu khẳng định, nguy cơ dịch tiếp tục phát sinh và lan rộng trên địa bàn là rất cao. Để khống chế, các cơ quan chuyên môn được yêu cầu triển khai đồng bộ biện pháp theo Luật Thú y và chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, từ siết chặt kiểm soát giết mổ, vận chuyển động vật, đến đẩy mạnh tiêm phòng vắc xin.

"Các địa phương phải chủ động thành lập chốt kiểm dịch, tổ kiểm soát liên ngành; thực hiện nghiêm việc xét nghiệm trước khi giết mổ; đồng thời thường xuyên vệ sinh, tiêu độc khử trùng chuồng trại. Công tác tuyên truyền, tập huấn cho người chăn nuôi cần được đẩy mạnh, để nâng cao ý thức phòng bệnh và áp dụng mô hình chăn nuôi an toàn sinh học."

UBND các xã, phường cũng kiến nghị tỉnh sớm có chính sách hỗ trợ hộ chăn nuôi bị thiệt hại, ban hành định mức thống nhất cho công tác tiêu hủy, bổ sung hóa chất, vôi bột và nguồn nhân lực chuyên môn. Đặc biệt, cần làm rõ thẩm quyền của xã trong việc lập chốt, dựng barie kiểm soát trên quốc lộ để tránh tình trạng lúng túng.

Trong bối cảnh dịch tả lợn Châu Phi vẫn hoành hành ở 34 tỉnh, thành trên cả nước, Lai Châu đang đối diện bài toán kép: vừa phải xử lý ổ dịch dồn dập, vừa củng cố hệ thống thú y cơ sở đang mỏng và yếu. Nếu không có giải pháp quyết liệt, nguy cơ dịch bệnh lan rộng, gây thiệt hại lớn hơn cho ngành chăn nuôi và đời sống người dân là khó tránh khỏi.