Năm 2026: Đổi pin xe máy điện sẽ dễ như mua xăng?

Thị trường xe máy điện Việt Nam đang đứng trước một bước ngoặt quan trọng khi các hãng sản xuất đồng loạt triển khai hệ thống đổi pin thần tốc. Nhiều "ông lớn" trong ngành đang gấp rút dọn đường để chuẩn bị cho một cuộc bùng nổ về phương tiện xanh được dự báo sẽ diễn ra ngay trong năm tới.

Những bước đi thần tốc cho cuộc chuyển đổi xanh

VinFast đang thúc đẩy mạnh mẽ mạng lưới tủ đổi pin trên quy mô toàn quốc. Bắt đầu với 1.000 trạm đầu tiên từ tháng 10 năm 2025, hãng đã nhanh chóng mở rộng lên 50.000 trạm vào cuối năm nay và đặt mục tiêu đạt 150.000 trạm trong tương lai gần. Với mức phí thuê pin 200.000 đồng mỗi tháng và chi phí mỗi lần đổi là 9.000 đồng cho một viên pin dung lượng 1,5kWh, người dùng có thể duy trì hành trình lên tới 85km trong điều kiện lý tưởng. Để hiện thực hóa mạng lưới dày đặc này, V-Green – đơn vị phát triển hạ tầng của VinFast – đã bắt tay với các đối tác lớn như Thế giới di động và FPT để đặt trạm tại các cửa hàng bán lẻ trên toàn quốc.

Mô hình nhượng quyền tủ đổi pin cũng đang được V-Green triển khai với mức đầu tư từ 210 triệu đồng mỗi tủ, kèm theo cam kết đảm bảo thu nhập trong 5 năm đầu và khả năng thu hồi vốn sau khoảng 2,5 năm. Qua khảo sát thực tế tại Hà Nội, nhiều tủ đổi pin đã xuất hiện cạnh các trạm xe buýt và cửa hàng công nghệ. Tuy nhiên, dù đã được đấu nối điện, hệ thống này hiện vẫn trong trạng thái chờ phục vụ vì các dòng xe máy điện tương thích dự kiến phải đến đầu năm 2026 mới chính thức mở bán. Tại Thành phố Hồ Chí Minh, đơn vị này cũng đề xuất lắp đặt thêm 10.000 tủ trên các vỉa hè phù hợp, gần trường học và cơ quan hành chính, nhằm phục vụ hơn 400.000 tài xế công nghệ và giao hàng ngay trong quý I năm 2026.

Cuộc đổ bộ của các "ông lớn" ngành xe máy

Selex Motors cũng là một cái tên đáng chú ý khi sớm triển khai khoảng 90 trạm đổi pin tự động tại Hà Nội, Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh từ giữa năm 2023. Dù hiện tại tập trung chủ yếu vào nhóm khách hàng giao vận, nhưng việc Selex Motors hợp tác với DK Bike để chia sẻ mạng lưới pin sẽ giúp người dùng có thêm nhiều lựa chọn tiếp cận hạ tầng sẵn có. Không đứng ngoài cuộc, Honda Việt Nam cũng đã giới thiệu hệ thống đổi pin Power Pack Exchanger e: và dự kiến vận hành chính thức từ đầu năm 2026 tại các đại lý HEAD ủy nhiệm. Người dùng có thể tìm kiếm trạm qua ứng dụng điện thoại và tận hưởng dịch vụ miễn phí. Hiện dòng xe CUV e: của hãng đang được triển khai thí điểm tại 19 điểm ở các thành phố lớn, dù việc cung ứng pin tại chỗ vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện.

Cuộc đua càng thêm sôi động khi Yamaha Motor Việt Nam dự kiến sẽ công bố chi tiết kế hoạch gia nhập hệ sinh thái đổi pin vào cuối tháng 12 này. Trong khi đó, TMT Motors dù đã từng thông báo sẽ trình làng 5 mẫu xe máy điện cùng hệ thống trạm sạc công cộng vào cuối năm 2025, nhưng hiện tại thị trường vẫn đang chờ đợi những thông tin chi tiết tiếp theo từ hãng này.

Bài toán tiêu chuẩn chung cho tương lai bền vững

Dưới góc nhìn chuyên gia, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đàm Hoàng Phúc từ Đại học Bách khoa Hà Nội nhận định rằng hình thức đổi pin mang lại sự tiện lợi tối ưu, giúp xóa bỏ nỗi lo về thời gian chờ sạc và phạm vi di chuyển. Khi thời gian đổi pin chỉ tương đương với việc đổ xăng, xe máy điện sẽ trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra những rào cản tâm lý khi người dùng lo ngại đổi phải pin cũ, cũng như áp lực về tổng lượng pin dự phòng cho xã hội. "Các hãng nên ngồi lại đàm phán để hướng tới việc phát triển một cục pin cùng tiêu chuẩn, kiểu dáng, kích thước để có thể sử dụng chung. Khi đó có thể kéo giảm số lượng pin xuống, đồng thời kích thích được việc sử dụng xe máy điện vì đi đâu, xe hãng nào cũng có thể đổi được pin", ông Phúc phân tích.

Đồng quan điểm về việc cần một chuẩn mực thống nhất, ông Đinh Trọng Khang, Phó giám đốc Viện chuyên ngành Môi trường thuộc Viện Khoa học Công nghệ Giao thông vận tải (Bộ Xây dựng), cho rằng nên có quy chuẩn chung về cổng sạc và pin để các hãng thực hiện đồng bộ. Dù thừa nhận việc áp đặt cùng một kích thước pin là thách thức lớn do phụ thuộc vào thiết kế và hiệu suất riêng của từng mẫu xe, nhưng ông Khang nhấn mạnh rằng để phát triển bền vững, hạ tầng giao thông điện cần phải kết hợp hài hòa cả giải pháp sạc tại nhà, sạc công cộng và mạng lưới tủ đổi pin hiện đại.