Nhật Bản kiểm tra lý lịch tư pháp những người tiếp xúc với trẻ em

Nhật Bản mới công bố dự thảo hướng dẫn cho việc triển khai phiên bản Nhật Bản của Hệ thống Công bố và Cấm hành nghề (DBS), mô phỏng theo mô hình của Vương quốc Anh.

Dự thảo do nhóm chuyên gia thuộc Cơ quan Trẻ em và Gia đình Nhật Bản xây dựng, xác định rõ phạm vi các ngành nghề và loại hình cơ sở bắt buộc phải tiến hành kiểm tra tiền án liên quan đến tội phạm tình dục đối với người lao động hiện tại hoặc ứng viên tuyển dụng có tiếp xúc với trẻ em. Theo đó, giáo viên, giáo viên mầm non và nhân sự trực tiếp chăm sóc trẻ sẽ thuộc diện bắt buộc kiểm tra.

Ngoài nhóm đối tượng này, các cơ sở giáo dục tư nhân như trung tâm luyện thi, câu lạc bộ thể thao, dịch vụ chăm sóc sau giờ học và các trường mầm non chưa đạt chuẩn quốc gia cũng có thể tự nguyện tham gia hệ thống DBS, với điều kiện có từ 3 nhân viên trở lên thường xuyên làm việc với trẻ em. Những đơn vị tham gia sẽ được cấp chứng nhận an toàn, thể hiện cam kết bảo vệ trẻ em.

Dự thảo cũng liệt kê một loạt hành vi không phù hợp có nguy cơ dẫn tới bạo lực tình dục, như gặp riêng học sinh ngoài giờ, trao đổi thông tin liên lạc cá nhân, chụp ảnh bằng điện thoại cá nhân hoặc có tiếp xúc thân thể không cần thiết. Cơ quan chức năng kỳ vọng việc nêu rõ các ví dụ này sẽ nâng cao nhận thức và giúp các cơ sở giáo dục chủ động phòng ngừa rủi ro.

Theo cơ chế mới, người sử dụng lao động được phép sử dụng hộ tịch gia đình để tra cứu, thông qua Bộ Tư pháp, xem người lao động hoặc ứng viên có tiền án xâm hại tình dục hay không. Những trường hợp phát hiện có tiền án sẽ không được tuyển dụng hoặc bị điều chuyển sang vị trí không tiếp xúc với trẻ em.

Luật Phòng ngừa xâm hại tình dục trẻ em - bao gồm việc thành lập hệ thống DBS của Nhật Bản - dự kiến có hiệu lực từ ngày 25/12/2026. Trước khi chính thức ban hành, dự thảo hướng dẫn sẽ được trình lên hội đồng liên ngành của chính phủ để xem xét.

Cùng với đó, ngày 25/12, Cơ quan Trẻ em và Gia đình Nhật Bản đã công bố biểu trưng chứng nhận mới cho các tổ chức tham gia chương trình, với hình ảnh chim cú - biểu tượng của sự cảnh giác - kèm thông điệp "bảo vệ trẻ em". Biểu trưng này sẽ được sử dụng rộng rãi tại các cơ sở giáo dục, trên tài liệu tuyển dụng và các nền tảng trực tuyến.

Giới chuyên gia và các hiệp hội giáo dục Nhật Bản đánh giá việc triển khai hệ thống DBS là bước đi cần thiết nhằm nâng cao mức độ an toàn trong cả giáo dục công lập và tư nhân, đồng thời kêu gọi mở rộng phạm vi áp dụng cho các cơ sở quy mô nhỏ trong tương lai.