Phát hiện bức tường cổ niên đại 7.000 năm dưới đáy biển nước Pháp

Phát hiện này được đánh giá là bước tiến quan trọng của khảo cổ học dưới nước, góp phần làm sáng tỏ đời sống và trình độ tổ chức xã hội của các cộng đồng ven biển thời tiền sử.

Theo kết quả nghiên cứu công bố trên Tạp chí Khảo cổ học Hàng hải Quốc tế (International Journal of Nautical Archaeology), bức tường dài gần 120 m được tìm thấy ngoài khơi đảo Ile de Sein, vùng Brittany, cùng với khoảng 12 cấu trúc nhân tạo khác có cùng niên đại. Đây được xem là công trình dưới nước lớn nhất từng được phát hiện tại Pháp.

Giáo sư khảo cổ học Yvan Pailler, trường Đại học Tây Brittany, đồng tác giả nghiên cứu, cho biết phát hiện này mở ra những triển vọng mới cho khảo cổ học biển. Ông nhấn mạnh, các cấu trúc cho thấy trình độ tổ chức xã hội và kỹ thuật xây dựng đáng kể của cư dân cổ đại sinh sống dọc bờ biển.

Các dấu tích đầu tiên được phát hiện từ năm 2017 bởi Yves Fouquet, một nhà địa chất đã nghỉ hưu, thông qua việc phân tích bản đồ đáy biển được lập bằng công nghệ laser. Từ năm 2022 đến 2024, các thợ lặn khảo cổ đã trực tiếp khảo sát và xác nhận sự tồn tại của những cấu trúc bằng đá granite, nằm ở độ sâu khoảng 9m dưới mực nước biển hiện nay.

Theo các nhà nghiên cứu, các công trình này được xây dựng trong giai đoạn từ 5.800 đến 5.300 trước Công nguyên, thời điểm mực nước biển thấp hơn đáng kể so với hiện nay. Chúng có thể từng là bẫy cá ven bờ, hoặc các bức tường bảo vệ trước sự xâm thực và dâng cao của mực nước biển.

Nghiên cứu cho thấy, việc vận chuyển và dựng các khối đá nặng tới vài tấn phản ánh trình độ kỹ thuật và tổ chức xã hội cao, tương đương với các công trình cự thạch nổi tiếng của vùng Brittany. Đáng chú ý, những kỹ năng này xuất hiện sớm hơn vài thế kỷ so với các công trình cự thạch trên cạn từng được biết đến.

Các tác giả nghiên cứu cũng cho rằng khu vực này có thể là nguồn gốc của những truyền thuyết địa phương về các thành phố bị nhấn chìm, trong đó có huyền thoại về thành phố Ys được cho là nằm ở vịnh Douarnenez gần đó. Theo họ, việc một xã hội có tổ chức cao phải từ bỏ lãnh thổ do mực nước biển dâng nhanh có thể đã để lại dấu ấn sâu đậm trong ký ức cộng đồng qua nhiều thế hệ.

Phát hiện này được công bố chỉ vài tháng sau khi các nhà khảo cổ tìm thấy xác một tàu buôn thế kỷ XVI ở độ sâu hơn 2.400 m ngoài khơi miền Nam nước Pháp, tiếp tục khẳng định tiềm năng to lớn của khảo cổ học dưới nước tại quốc gia này.