Phiến quân PKK giao nộp vũ khí tại Iraq

Đây được coi là bước đi có tính biểu tượng nhưng quan trọng nhằm chấm dứt cuộc nổi dậy kéo dài hàng thập kỷ chống lại Thổ Nhĩ Kỳ của PKK.

Buổi lễ diễn ra vào ngày 11/7 trong hang động Jasana gần thị trấn Dukan, miền Bắc Iraq, dưới sự giám sát nghiêm ngặt của lực lượng an ninh người Kurd và sự hiện diện của trực thăng trên không.

Theo giới chức Iraq và khu tự trị Kurdistan - nơi Iraq, Iran, Syria và Thổ Nhĩ Kỳ tiếp giáp nhau, khoảng 40 tay súng cùng một chỉ huy PKK đã tham gia giao nộp vũ khí. Hiện chưa rõ thời điểm các đợt bàn giao tiếp theo. Các vũ khí này sẽ được tiêu hủy trong một buổi lễ khác có sự tham dự của tình báo Thổ Nhĩ Kỳ, Iraq, quan chức chính quyền vùng Kurdistan và Đảng DEM thân người Kurd - lực lượng đóng vai trò trung gian trong tiến trình giải giáp PKK.

Được thành lập từ năm 1984, Đảng Công nhân người Kurd (PKK) đã bị Thổ Nhĩ Kỳ liệt vào danh sách khủng bố và bị đẩy ra khỏi lãnh thổ nước này.

Các chiến dịch quân sự liên tục của Ankara buộc nhóm phiến quân rút sâu vào vùng núi phía bắc Iraq. Hơn 40.000 người đã thiệt mạng trong cuộc xung đột kéo dài trong suốt 40 năm.

PKK - lực lượng bị đặt ngoài vòng pháp luật từ năm 1984 và luôn xung đột với chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ - đã quyết định giải tán, hạ vũ khí và chấm dứt đấu tranh ly khai hồi tháng 5, sau lời kêu gọi từ thủ lĩnh Abdullah Ocalan đang bị giam giữ. Ông Ocalan mới đây còn kêu gọi Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ thành lập một ủy ban giám sát tiến trình hòa bình.

Chính quyền Ankara đã bắt đầu các bước chuẩn bị thành lập ủy ban này, trong khi Đảng DEM và ông Ocalan yêu cầu có thêm đảm bảo pháp lý cũng như cơ chế chuyển tiếp để PKK hòa nhập chính trị.

Người phát ngôn Đảng AK của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho biết tiến trình giải giáp không nên kéo dài quá vài tháng để tránh bị các thế lực cực đoan lợi dụng.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Mehmet Simsek tiết lộ Thổ Nhĩ Kỳ đã tiêu tốn gần 1.800 tỉ USD trong 50 năm qua để đối phó khủng bố và cho rằng hòa bình sẽ là cú hích lớn cho kinh tế.

Các chuyên gia nhận định việc PKK giải giáp có thể tác động sâu rộng đến khu vực, đặc biệt ở Syria - nơi Mỹ đang hậu thuẫn lực lượng người Kurd mà Ankara cho là có liên hệ với PKK.

Trong bối cảnh Syria đang tái cơ cấu an ninh sau sự sụp đổ của chính quyền cựu Tổng thống Bashar al-Assad, áp lực buộc các lực lượng người Kurd tại Syria hòa nhập sẽ ngày càng gia tăng.

Một quan chức cấp cao Thổ Nhĩ Kỳ gọi sự kiện ngày 11/7 là “bước ngoặt không thể đảo ngược”, mở ra cơ hội chấm dứt khủng bố và xây dựng một tương lai hòa bình lâu dài cho khu vực.

Sáng kiến mới có thể mở đường để Ankara kết thúc cuộc nổi dậy đã khiến hơn 40.000 người thiệt mạng, làm suy yếu kinh tế và gây chia rẽ sâu sắc về xã hội, chính trị tại Thổ Nhĩ Kỳ cũng như khu vực rộng lớn hơn.