Sông băng Nam Cực tan nhanh kỷ lục, đe dọa mực nước biển toàn cầu

Theo công bố trên tạp chí Nature Geoscience, sông băng Hektoria, có diện tích tương đương thành phố Philadelphia (Mỹ), đã mất khoảng 8 km chiều dài trong giai đoạn từ tháng 11/2022 đến tháng 12/2022. Thông thường, các sông băng “nằm trên đáy biển” như Hektoria chỉ thay đổi vị trí vài trăm mét mỗi năm.

Ông Ted Scambos, nhà khoa học thuộc Trung tâm Quan sát và Khoa học Trái đất của Đại học Colorado Boulder, đồng tác giả nghiên cứu, nhận định: “Tốc độ tan này thực sự đáng kinh ngạc”. Các nhà khoa học cảnh báo nếu các sông băng lớn hơn tan với tốc độ tương tự, hậu quả có thể “thảm khốc” đối với mực nước biển, bởi riêng Nam Cực đã chứa đủ lượng băng để khiến mực nước biển toàn cầu dâng tới 58 m.

Phân tích ảnh vệ tinh và dữ liệu khảo sát cho thấy hiện tượng bắt đầu khi lớp “băng nhanh”, phần băng cố định với đất liền, bị phá vỡ vào năm 2022, khiến Hektoria mất lớp băng chắn và sụp nhanh xuống biển. Khác với các sông băng xung quanh, Hektoria nằm trên lớp trầm tích phẳng, tạo điều kiện cho nước biển xâm nhập và gây ra chuỗi vỡ băng liên hoàn theo dạng “hiệu ứng domino”.

Các nhà khoa học cho rằng biến đổi khí hậu là nguyên nhân chính thúc đẩy quá trình này. Nhiệt độ đại dương tăng khiến băng biển tan nhanh, tạo sóng lớn đánh vỡ lớp băng cố định và làm sông băng dễ bị tổn thương hơn.

Bà Bethan Davies, nhà địa chất học tại Đại học Newcastle (Anh), nhận định việc mất đi lớp băng cố định có thể khiến nhiều sông băng khác ở Nam Cực chịu chung tình trạng. Dù Hektoria chỉ là sông băng nhỏ nhưng đây là lời cảnh báo cho các sông băng khổng lồ khác - có kích thước tương đương đảo Anh - nếu Trái đất tiếp tục nóng lên.

Các chuyên gia nhấn mạnh cần sớm xác định những khu vực dễ tổn thương ở Nam Cực để dự báo chính xác hơn tác động của biến đổi khí hậu. Nghiên cứu này cho thấy tốc độ tan băng ở Nam Cực có thể đang diễn ra nhanh hơn nhiều so với dự đoán trước đây.