Taxi bay - phương tiện di chuyển hàng không đại chúng

Tình trạng chung của các thành phố lớn trên toàn thế giới là kẹt xe triền miên, đi một quãng đường ngắn có thể mất hàng giờ đồng hồ. Khi mặt đất không còn chỗ cho những con đường mới, bầu trời đang được kỳ vọng trở thành "lối thoát" cho giao thông đô thị. Chính từ ý tưởng ấy, những chiếc taxi bay chạy điện, cất và hạ cánh thẳng đứng, đang được phát triển với tham vọng đưa vận tải hàng không đến gần hơn với cuộc sống thường ngày của người dân thành phố.

Vertical Aerospace đã cho ra mắt mô hình máy bay không người lái, cất, hạ cánh thẳng đứng chạy điện có tên Valo. Valo sở hữu khung máy bay khí động học mới, hệ thống pin đặt dưới sàn và các tính năng an toàn dự phòng đầy đủ, hướng đến các tiêu chuẩn cao nhất trong ngành. Máy bay này được thiết kế để chở tối đa sáu hành khách với tốc độ khoảng 250 km/h trên quãng đường lên đến 160 km, không phát thải khí độc hại trong quá trình vận hành. Một đặc điểm nổi bật khác của Valo là khả năng chứa hành lý, với sáu túi xách tay và sáu hành lý ký gửi, được thiết kế đặc biệt dành cho các chuyến đi đến sân bay.

Không chỉ hiệu quả về di chuyển mà việc huấn luyện lái cũng dễ dàng hơn. Ông Simon Davies là phi công thử nghiệm của Vertical Aerospace và đã lái thử nguyên mẫu VX4 trong suốt năm 2025. Ông cho biết, Valo là một trong những loại máy bay dễ lái nhất mà ông từng điều khiển trong suốt những năm tháng làm phi công và đã huấn luyện người khác trên thiết bị mô phỏng chỉ trong vài phút - trong khi với các thiết bị mô phỏng cho máy bay trực thăng thường tốn 10-15 giờ.

Ông Simon Davies - Phi công thử nghiệm, Công ty Vertical Aerospace cho biết: "Thật ra, nó cực kỳ đơn giản. Bạn đẩy cần gạt về phía trước. Máy bay sẽ giúp bạn tiến về phía trước. Bạn kéo cần điều khiển về phía sau. Nó sẽ giúp bạn bay lên. Và bạn chỉ cần điều khiển bằng những dụng cụ có sẵn, máy bay sẽ tự động điều chỉnh mọi thứ cho bạn".

Với khoảng 1.500 đơn đặt trước từ các nhà khai thác toàn cầu thuộc các hãng hàng không bao gồm American Airlines, Vertical Aerospace đang chuyển mình từ một nhà phát triển nguyên mẫu thành một nhà sản xuất hàng không vũ trụ được chứng nhận, định vị Valo như một nền tảng của mạng lưới giao thông đô thị trong tương lai.

Tuy nhiên, một số nhà phân tích hàng không vẫn hoài nghi về tương lai lâu dài của các máy bay không người lái cất, hạ cánh thẳng đứng - đặc biệt là với vai trò là giải pháp cho thị trường đại chúng.

Ông Richard Aboulafia - Nhà phân tích hàng không vũ trụ, Công ty Tư vấn AeroDynamic chia sẻ: "Thật không may, chi phí máy bay cất hạ cánh thẳng đứng vẫn không thay đổi trong một thời gian dài. Và mặc dù Vertical đã tạo ra cỗ máy thú vị, với rất nhiều công sức ấn tượng được đầu tư vào đó, nhưng chi phí vẫn tương đương, thậm chí có thể còn cao hơn một chút so với việc bay bằng trực thăng. Từ góc độ kinh doanh, đó là một thách thức".

Hiện tại, Vertical Aerospace đang chế tạo 7 máy bay thử nghiệm tại Anh và đặt mục tiêu được các cơ quan quản lý của Anh và châu Âu phê duyệt loại máy bay này vào năm 2028.

Nếu ngày nào đó đi làm chỉ việc "bước lên taxi và bay thẳng", những buổi sáng chen chúc dưới mặt đất có lẽ sẽ bớt căng thẳng hơn nhiều. Dĩ nhiên, từ ý tưởng đến chuyện phổ biến đại trà còn cần thêm thời gian - nhất là bài toán chi phí. Nhưng ít nhất, viễn cảnh giao thông đô thị trong tương lai đang mở ra thêm một lựa chọn khá thú vị và biết đâu, một ngày nào đó, chúng ta không chỉ "xuống đường", mà còn là "lên trời" để gọi taxi.