Thái Lan tuyên bố đình chỉ thỏa thuận hòa bình với Campuchia để "tự vệ"

Ngày 11/11, quân đội Thái Lan tuyên bố “tình trạng thù địch vẫn tiếp diễn” với Campuchia, một ngày sau khi Bangkok tạm đình chỉ thực thi hiệp ước hòa bình được ký hồi tháng 10 dưới sự bảo trợ của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Hiệp ước này nhằm chấm dứt xung đột biên giới kéo dài, từng lên đến đỉnh điểm với năm ngày giao tranh hồi tháng 7, khiến ít nhất 43 người thiệt mạng và khoảng 300.000 người phải sơ tán.

Theo thỏa thuận, hai bên sẽ rút vũ khí hạng nặng khỏi khu vực biên giới và cho phép các đoàn giám sát ngừng bắn tiếp cận hiện trường. Thái Lan cũng cam kết trao trả 18 binh sĩ Campuchia bị bắt giữ. Tuy nhiên, sau vụ nổ mìn ngày 10/11 ở tỉnh Sisaket khiến 4 binh sĩ Thái Lan bị thương, Bangkok cho rằng Campuchia đã vi phạm cam kết.

“Thực tế cho thấy tình trạng thù địch vẫn tồn tại”, Tư lệnh Lục quân Hoàng gia Thái Lan - Tướng Pana Klaewblaudtuk - nêu rõ trong tuyên bố, đồng thời cho biết quân đội phải “tạm đình chỉ tuyên bố chung để bảo vệ quyền tự vệ của đất nước”.

Campuchia sau đó bày tỏ “lấy làm tiếc” về vụ việc, nhưng cho rằng số mìn phát nổ là “tàn dư của xung đột trong quá khứ”. Bộ Quốc phòng Campuchia khẳng định hai bên đã liên lạc ngay sau vụ nổ và “tình hình hiện vẫn ổn định”.

Ngoại trưởng Thái Lan Sihasak Phuangketkeow cho biết việc tạm dừng thực thi hiệp ước sẽ được báo cáo cho Mỹ và Malaysia - quốc gia chủ trì ASEAN trong năm nay. Ông kêu gọi Campuchia “chịu trách nhiệm, tham gia điều tra và đảm bảo không để sự việc tái diễn”.

Giới quan sát cho rằng việc hiệp ước đổ vỡ là điều “dễ đoán trước”. Ông Matthew Wheeler, chuyên gia của Tổ chức Khủng hoảng Quốc tế (ICG), nhận định thỏa thuận này “chủ yếu nhằm làm hài lòng Tổng thống Trump hơn là giải quyết triệt để xung đột”.

Mặc dù lệnh ngừng bắn giữa hai nước cơ bản được duy trì từ cuối tháng 7, song một thỏa thuận hòa bình toàn diện liên quan đến tranh chấp lãnh thổ quanh khu đền cổ dọc biên giới vẫn chưa đạt được.