Thủ tướng Nhật Bản Takaichi lần đầu hội đàm song phương với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình

Trong cuộc hội đàm, Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã khẳng định cam kết thúc đẩy quan hệ "chiến lược, cùng có lợi" và xây dựng "mối quan hệ ổn định, mang tính xây dựng" giữa hai nước. Cuộc gặp diễn ra bên lề Hội nghị Cấp cao Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) đang diễn ra tại thành phố Gyeongju, Hàn Quốc.

Đây là lần đầu tiên hai nhà lãnh đạo gặp nhau kể từ khi bà Takaichi trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên trong lịch sử Nhật Bản vào tuần trước. Cuộc tiếp xúc diễn ra trong bối cảnh Bắc Kinh được cho là đang có thái độ thận trọng với nhà lãnh đạo mới của Tokyo - người được xem là "thừa hưởng" di sản chính trị bảo thủ của cố Thủ tướng Shinzo Abe.

Trong phát biểu mở đầu, Chủ tịch Tập Cận Bình bày tỏ mong muốn duy trì liên lạc thường xuyên và cùng thúc đẩy quan hệ song phương đi đúng hướng. Về phần mình, Thủ tướng Takaichi kêu gọi đối thoại thẳng thắn nhằm giảm bớt các lo ngại giữa hai nước láng giềng châu Á, đồng thời nhấn mạnh "Nhật Bản và Trung Quốc cùng chia sẻ trách nhiệm đối với hòa bình và thịnh vượng của khu vực".

Trong cuộc họp kéo dài khoảng 30 phút, bà Takaichi nêu ra một loạt vấn đề nhạy cảm như: hoạt động của tàu Trung Quốc gần quần đảo Senkaku (Bắc Kinh gọi là Điếu Ngư), kiểm soát xuất khẩu đất hiếm... Bà cho biết hai bên đã xác nhận tầm quan trọng của việc duy trì liên lạc qua nhiều kênh khác nhau, đặc biệt trong bối cảnh tồn tại nhiều khác biệt.

Về vấn đề an ninh hàng hải, hai nhà lãnh đạo thống nhất tăng cường cơ chế quản lý khủng hoảng và liên lạc quốc phòng, nhằm tránh leo thang căng thẳng trên Biển Hoa Đông và Biển Đông. Liên quan đến vấn đề Đài Loan (Trung Quốc), bà Takaichi nhấn mạnh rằng ổn định hai bờ eo biển là yếu tố thiết yếu đối với an ninh khu vực.

Thủ tướng Nhật Bản cũng đề nghị Bắc Kinh bảo đảm an toàn cho công dân Nhật Bản tại Trung Quốc, sau một số vụ tấn công gần đây nhằm vào người Nhật, đồng thời trao đổi về vấn đề công dân Nhật Bản bị Triều Tiên bắt giữ nhiều thập kỷ trước.

Theo giới quan sát, cuộc gặp này được coi là tín hiệu tích cực cho thấy cả Tokyo và Bắc Kinh đều mong muốn ngăn chặn sự xuống cấp của quan hệ song phương, vốn căng thẳng do tranh chấp lãnh thổ, lịch sử chiến tranh và lập trường bất đồng về Đài Loan (Trung Quốc).

Cuộc gặp tại Gyeongju giữa hai nhà lãnh đạo Nhật Bản - Trung Quốc được đánh giá là bước khởi đầu quan trọng, mở ra khả năng đối thoại thực chất giữa hai nền kinh tế lớn nhất châu Á trong bối cảnh khu vực đang đối mặt với nhiều biến động địa chính trị phức tạp.